قاره آسیا: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۵۱

قاره آسیا بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین قاره روی زمین است. قاره آسیا ۸/۷٪ از مساحت سطح زمین و ۳۰٪ از مساحت خشکی‌های روی این سیاره را در بر می‌گیرد. ۶۰٪ جمعیت کره زمین نیز در قاره آسیا زندگی می‌کنند.

نقشه قاره آسیا

قاره پهناور آسیا از قطب شمال تا جنوب خط استوا امتداد یافته است و بخش بزرگی از آن در نیمکره شمالی قرار دارد. آسیا به همراه اروپا، قاره ای را به نام اوراسیا می‌سازند.

بزرگ‌ترین و پرشمارترین کشورهای جهان در این قاره‌اند. آسیا به همراه اروپا خشکی بزرگ اوراسیا را می‌سازند. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به اقیانوس هند، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به دریای مدیترانه و بخش میانی روسیه مرزبندی شده است.

قاره آسیا آثاری از کهن ترین تمدنهای بشری را در دل خود دارد. از تمدن‌های بین النهرین، عیلامیان، اورارتوها و آریایی ها در مناطق آسیای جنوب غربی امروزی تا تمدن‌های شرق دور در شرق آسیا، امروز آثار باستانی بسیاری بجا مانده است و در واقع در جای جای این قاره کهن آثاری متنوع از اجتماع های شهری انسان و تمدن‌های بزرگ بجا مانده است.

در بین قاره های جهان تنها دو قاره آسیا و اروپا به هم چسبیده‌اند به همین دلیل بعضی از جغرافیدانان این دو قاره را یک قاره دانسته و آن را اوراسیا نامیده‌اند و رشته کوه اورال را مرز بین دو قاره آسیا و قاره اروپا در نظر گرفته‌اند.

واژه شناسی

واژه آسیا برگرفته از واژه Ἀσία’ از یونان باستان است. در ابتدا از آن برای اشاره به ساحل شرقی دریای اژه استفاده شد، اما بعدها برای اشاره به منطقه آناتولی به کار رفت. رومیان قبل از کاربرد گسترده خود از آن برای اشاره به منطقه ی آسیا از لیدیان استفاده می کردند. همچنین می‌تواند ریشهٔ این واژه از "Asis" به معنای گل یا "Asu" در زبان سامی است که به معنای روشنایی یا افزایش باشد.

کشورهای قاره آسیا

قاره آسیا مساحتی ۴۳ میلیون کیلومتر مربع دارد. این قاره شامل ۵۲ کشور مستقل و ۸ کشور مستعمره پرتغال و انگلیس است. ارتفاع متوسط این قاره از سطح دریا برابر با ۹۶۰متر و بلندترین نقطه این قاره قله اورست در رشته کوه هیمالیا با ۸٬۸۴۸ متر و پست‌ترین نقطه آن در بحر المیت به عمق ۲۰۰ متر پایینتر از سطح دریا است. متراکم‌ترین نقطه این قاره، جزیره جاوه در کشور اندونزی است.

لیست کشورهای آسیا عبارت اند از:

نام	جمعیت	مساحت (کیلومتر مربع)	زبان رسمی	حکومت	پایتخت
ایران	۸۶٬۱۷۶٬۲۲۹	۱٬۶۴۸٬۲۹۷	فارسی	جمهوری اسلامی ریاستی متمرکز	تهران
آذربایجان	۱۰٬۳۱۱٬۷۸۳	۸۶٬۶۰۰	آذربایجانی	جمهوری	باکو
اردن	۱۰٬۳۰۵٬۷۴۰	۸۹٬۳۴۲	عربی	پادشاهی مشروطه	امان
ارمنستان	۲٬۹۷۲٬۵۷۹	۲۹٬۷۴۳	ارمنی	جمهوری	ایروان
ازبکستان	۳۴٬۴۵۲٬۴۴۴	۴۴۷٬۴۰۰	ازبکی	جمهوری پارلمانی	تاشکند
افغانستان	۴۰٬۸۹۶٬۸۰۸	۶۴۷٬۵۰۰	پشتو و دری	امارت دیوبندی اسلامی متمرکز	کابل
امارات متحده عربی	۱۰٬۰۹۵٬۹۵۱	۸۳٬۶۰۰	عربی	پادشاهی مشروطه مجلسی	ابوظبی
اندونزی	۲۷۹٬۵۴۹٬۴۱۳	۱٬۹۰۴٬۵۶۹	اندونزیایی	جمهوری پارلمانی	جاکارتا
بحرین	۱٬۷۸۹٬۴۳۲	۷۶۰	عربی	پادشاهی مشروطه مجلسی	منامه
برمه (میانمار)	۵۵٬۲۹۲٬۷۶۶	۶۷۶٬۵۷۸	برمه‌ای	حکومت متمرکز نظام پارلمانی جمهوری	نایپیداو
ماکائو	۶۶۸٬۸۷۱	۱۱۸	چینی پرتغالی	بخش خودمختار	ماکائو
برونئی	۴۴۶٬۰۱۴	۵٬۷۶۵	مالایی	حکومت متمرکز اسلامی پادشاهی مطلقه	بندر سری بگاوان
بنگلادش	۱۶۸٬۱۲۵٬۷۷۰	۱۴۷٬۵۷۰	بنگالی	جمهوری پارلمانی	داکا
بوتان	۷۸۹٬۱۶۵	۳۸٬۳۹۴	دزونگخا	پارلمانی متمرکز پادشاهی مشروطه	تیمفو
پاکستان	۲۳۰٬۱۳۵٬۲۰۱	۷۹۶٬۰۹۵	اردو	جمهوری اسلامی فدرال	اسلام‌آباد
تاجیکستان	۹٬۹۸۹٬۱۵۳	۱۴۳٬۱۰۰	تاجیکی	جمهوری پارلمانی	دوشنبه
تایلند	۷۰٬۰۹۶٬۰۷۳	۵۱۳٬۱۲۰	تایی	مشروطه سلطنتی	بانکوک
تایوان	۲۳٬۸۹۳٬۵۲۹	۳۶٬۱۹۳	ماندارین معیار	جمهوری نیمه ریاستی	تایپه
ترکمنستان	۶٬۲۱۴٬۶۰۸	۴۸۸٬۱۰۰	ترکمنی	جمهوری	عشق‌آباد
ترکیه	۸۵٬۶۴۱٬۰۸۷	۷۸۳٬۵۶۲	ترکی	جمهوری ریاستی با پارلمان واحد	آنکارا
تیمور شرقی	۱٬۳۷۳٬۳۲۶	۱۵٬۰۰۷	تتوم و پرتغالی	جمهوری	دیلی
چین	۱٬۴۴۹٬۰۴۶٬۹۰۶	۹٬۵۹۷٬۰۰۰	ماندارین معیار	دولت سوسیالیستی تک‌حزبی	پکن
روسیه	۱۴۵٬۷۹۴٬۲۱۳	۱۷٬۰۹۸٬۲۴۲	روسی	جمهوری نیمه ریاستی فدرال	مسکو
ژاپن	۱۲۵٬۴۷۳٬۴۶۴	۳۷۷٬۹۱۵	ژاپنی	مشروطه سلطنتی	توکیو
سری‌لانکا	۲۱٬۵۸۹٬۰۴۹	۶۵٬۶۱۰	سینهایی و تامیل	جمهوری نیمه ریاستی متمرکز	کلمبو
سنگاپور	۵٬۹۵۰٬۴۱۵	۶۹۷	چینی، مالایی و تامیل	جمهوری	سنگاپور
سوریه	۱۹٬۵۳۲٬۰۵۱	۱۸۵٬۱۸۰	عربی	نظام تک حزبی جمهوری نیمه ریاستی	دمشق
عراق	۴۲٬۳۱۴٬۵۳۶	۴۳۸٬۳۱۷	عربی و کردی	نظام پارلمانی جمهوری	بغداد
عربستان سعودی	۳۵٬۹۲۳٬۵۸۸	۲٬۱۴۹٬۶۹۰	عربی	پادشاهی مطلقه اسلامی متمرکز	ریاض
عمان	۵٬۳۳۹٬۶۵۴	۳۰۹٬۵۰۰	عربی	مشروطه سلطنتی	مسقط
فلسطین	۵٬۳۶۴٬۳۲۱	۶٬۲۲۰	عربی و عبری	جمهوری پارلمانی	بیت‌المقدس (قدس اشغالی)
فیلیپین	۱۱۲٬۷۳۷٬۶۲۲	۳۰۰٬۰۰۰	فیلیپینو	جمهوری متمرکز	مانیل
قبرس	۱٬۲۲۴٬۵۶۱	۹٬۲۵۱	ترکی و یونانی	جمهوری پارلمانی	نیکوزیا
قرقیزستان	۶٬۷۴۳٬۷۹۱	۱۹۹٬۹۵۱	قرقیزی	جمهوری پارلمانی	بیشکک
قزاقستان	۱۹٬۲۳۸٬۱۵۱	۲٬۷۲۴٬۹۰۰	قزاقی	جمهوری پارلمانی	آستانه
قطر	۲٬۹۸۷٬۶۴۸	۱۱٬۵۸۶	عربی	حکومت متمرکز پادشاهی مشروطه	دوحه
کامبوج	۱۷٬۲۰۲٬۵۰۴	۱۸۱٬۰۳۵	خمر	مشروطه سلطنتی	پنوم‌پن
کره جنوبی	۵۱٬۳۲۹٬۸۹۹	۱۰۰٬۲۱۰	کره‌ای	جمهوری	سئول
کره شمالی	۲۶٬۰۰۶٬۴۸۰	۱۲۰٬۵۳۸	کره‌ای	جمهوری تک‌حزبی جوچه	پیونگ‌یانگ
کویت	۴٬۳۸۸٬۴۶۵	۱۷٬۸۱۸	عربی	حکومت متمرکز پادشاهی مشروطه	کویت
گرجستان	۳٬۹۶۶٬۹۲۰	۶۹٬۷۰۰	گرجی	جمهوری پارلمانی	تفلیس
لائوس	۷٬۴۹۶٬۸۱۷	۲۳۶٬۸۰۰	لائوسی	حکومت متمرکز دولت سوسیالیستی مارکسیسم	وین‌تیان
لبنان	۶٬۶۷۱٬۵۵۵	۱۰٬۴۰۰	عربی	جمهوری پارلمانی	بیروت
مالدیو	۵۴۰٬۶۱۰	۲۹۸	دیوهی	جمهوری	ماله
مالزی	۳۳٬۲۴۴٬۹۷۵	۳۲۹٬۸۴۷	مالایی	پادشاهی مشروطه فدرال با دو مجلس قانون‌گذاری	کوالالامپور
مغولستان	۳٬۳۸۵٬۷۳۱	۱٬۵۶۴٬۱۱۶	مغولی	جمهوری پارلمانی	اولان‌باتور
مصر	۱۰۶٬۴۴۶٬۹۵۲	۱٬۰۰۱٬۰۰۰	عربی	جمهوری عربی مصر	قاهره
نپال	۳۰٬۳۱۱٬۵۵۷	۱۴۷٬۱۸۱	نپالی	جمهوری	کاتماندو
ویتنام	۹۹٬۰۷۴٬۶۷۲	۳۳۱٬۲۱۲	ویتنامی	جمهوری سوسیالیستی حکومت متمرکز	هانوی
هند	۱٬۴۰۸٬۶۷۷٬۳۶۰	۳٬۲۸۷٬۲۶۳	هندی	جمهوری پارلمانی	دهلی نو
هنگ کنگ	۷٬۶۱۲٬۰۳۹	۱٬۱۰۴	چینی انگلیسی	منطقه خودمختار	هنگ کنگ
یمن	۳۱٬۲۵۷٬۳۱۶	۵۲۷٬۹۶۸	عربی	جمهوری عربی یمن	صنعا

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 '''قاره آسیا''' بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین قاره روی [[زمین]] است. قاره آسیا ۸/۷٪ از مساحت سطح زمین و ۳۰٪ از مساحت [[خشکی‌]]<nowiki/>های روی این سیاره را در بر می‌گیرد. ۶۰٪ جمعیت کره زمین نیز در قاره آسیا زندگی می‌کنند.
-[[پرونده:نقشه قاره آسیا.png|جایگزین=نقشه قاره آسیا|بندانگشتی|339x339پیکسل|'''نقشه قاره آسیا''']]
+[[پرونده:نقشه قاره آسیا.png|جایگزین=نقشه قاره آسیا|بندانگشتی|339x339پیکسل|نقشه قاره آسیا]]
 قاره پهناور آسیا از [[قطب شمال]] تا جنوب [[خط استوا]] امتداد یافته است و بخش بزرگی از آن در [[نیمکره شمالی]] قرار دارد. آسیا به همراه اروپا، قاره ای را به نام [[قاره اوراسیا|اوراسیا]] می‌سازند.
 بزرگ‌ترین و پرشمارترین کشورهای جهان در این قاره‌اند. آسیا به همراه [[اروپا]] [[خشکی]] بزرگ اوراسیا را می‌سازند. این [[قاره]] از شمال به [[اقیانوس منجمد شمالی]]، از جنوب به [[اقیانوس هند]]، از شرق به [[اقیانوس آرام]] و از غرب به [[دریای مدیترانه]] و بخش میانی روسیه مرزبندی شده است.
-قاره آسیا آثاری از کهن ترین تمدنهای بشری را در دل خود دارد. از تمدن‌های بین النهرین، عیلامیان، اورارتوها و آریایی ها در مناطق آسیای جنوب غربی امروزی تا تمدن های شرق دور در [[شرق آسیا]]، امروز آثار باستانی بسیاری بجا مانده است و در واقع در جای جای این قاره کهن آثاری متنوع از اجتماع های شهری انسان و تمدن های بزرگ بجا مانده است.
+قاره آسیا آثاری از کهن ترین تمدنهای بشری را در دل خود دارد. از تمدن‌های بین النهرین، عیلامیان، اورارتوها و آریایی ها در مناطق آسیای جنوب غربی امروزی تا تمدن‌های شرق دور در [[شرق آسیا]]، امروز آثار باستانی بسیاری بجا مانده است و در واقع در جای جای این قاره کهن آثاری متنوع از اجتماع های شهری انسان و تمدن‌های بزرگ بجا مانده است.
 در بین قاره های جهان تنها دو قاره [[آسیا]] و [[اروپا]] به هم چسبیده‌اند به همین دلیل بعضی از جغرافیدانان این دو قاره را یک قاره دانسته و آن را [[قاره اوراسیا|اوراسیا]] نامیده‌اند و [[رشته کوه اورال]] را مرز بین دو [[قاره آسیا]] و [[قاره اروپا]] در نظر گرفته‌اند.
@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 قاره آسیا مساحتی ۴۳ میلیون کیلومتر مربع دارد. این قاره شامل ۵۲ کشور مستقل و ۸ کشور مستعمره پرتغال و انگلیس است. ارتفاع متوسط این قاره از سطح دریا برابر با ۹۶۰متر و بلندترین نقطه این قاره [[قله اورست]] در [[رشته کوه هیمالیا]] با ۸٬۸۴۸ متر و پست‌ترین نقطه آن در بحر المیت به عمق ۲۰۰ متر پایینتر از سطح دریا است. متراکم‌ترین نقطه این قاره، جزیره جاوه در کشور اندونزی است.
-'''لیست کشورهای آسیا عبارت اند از:'''
+لیست کشورهای آسیا عبارت اند از:
 {| class="wikitable sortable"
 !نام