قشم
جزيره قشم به خاطر قرار داشتن در تنگه هرمز و همجوارى با جزيرههاى هرمز، لارک، هنگام، تنببزرگ، تنب کوچک و ابوموسى، از دورترين اعصار تاريخ تا به امروز از يک موقعيت جغرافيايى ويژه برخوردار بوده و داراى اهميت استراتژيکى ديدهبانى و دروازهبانى خليج فارس است.
قِشم بزرگترین جزیرهٔ ایران و خلیج فارس واقع در تنگهٔ هرمز است. این جزیره در دوران ساسانیان ابرکاوان نام داشتهاست. شهرستان قشم بخشی از استان هرمزگان است که خود جزیرهٔ قشم را شامل میشود.
موقعیت جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی این جزیره از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمیر و قسمتی از شهرستان بندر لنگه، از شمال خاوری به جزیرهٔ هرمز، از شرق به جزیرهٔ لارک، از جنوب به جزیرهٔ هنگام و از جنوب باختری به جزایر تنب بزرگ و کوچک و بوموسی محدود میگردد. فاصله جزیرهٔ قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس ۸/۱۰ مایل (۲۰ کیلومتر)، تا بندر هرمز ۷۲/۹ مایل (۱۸ کیلومتر)، جزیره لارک (تا مرکز دهستان لارک) ۸۵/۴ مایل (۹ کیلومتر)، تا جزیره بوموسی ۰۱/۸۸ مایل (۱۶۳ کیلومتر) و جزیره تنب بزرگ ۵۵/۶۱ مایل (۱۱۴ کیلومتر) است.
مساحت جزیره مساحت جزیره ۱۴۹۱ کیلومترمربع، حدود ۲/۵ برابر دومین جزیره بزرگ خلیج پارس یعنی بحرین است. طول جزیره از بندر قشم، تا بندر باسعیدو در انتهای جزیره را در منابع مختلف بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ کیلومتر تخمین زدهاند و بیشتر روی طول ۱۱۵ و ۱۲۰ کیلومتر تکیه شدهاست. در گزارش توجیهی اجرای قانون تعاریف، طول سراسری جزیرهٔ قشم را ۱۲۰ کیلومتر ذکر کردهاند. عرض جزیره، در نقاط مختلف متفاوت بوده و بهطور متوسط دارای سه عرض: کم (بین طبل و سلخ)، زیاد (بین لافت کهنه و شیب دراز) و متوسط (در منطقه اسکان) است. با این وجود، عرض متوسط جزیره قشم را ۱۱ کیلومتر میتوان محسوب داشت.
مهاجرت
علاوه بر جمعیت بومی و ساکن، جزیره قشم دارای جمعیت غیربومی و مهاجر بسیاری است که بهطور عمده در بخشهای تجارت، بازرگانی، صنایع و معادن، ادارات و دوایر دولتی و ارگانها، بانکها، تشکیلات سازمان منطقه آزاد قشم و دیگر بخشهای خدماتی به فعالیت اشتغال دارند. ضمن آن که شمار قابل توجهی گردشگر نیز - همواره بهویژه در فصلهای پاییز و زمستان و تعطیلات نوروزی - وارد جزیره میشوند.
زبان و گویش
زبان اصلی مردم قشم، مانند تمام مردم ساکن بنادر و سواحل جنوب کشور و دیگر جزایر، فارسی است ولی با گویش بندری صحبت میکنند که برای همه مردم و مسافرانی که به جزیره مسافرت میکنند قابل درک و فهم است. لهجهٔ محلی و متداول مردم قشم در شهرها و روستاهای آن تقریباً یکسان است. بهطور کلی باید گفت زبان محلی قشمی، آمیختهای از زبانهای عربی، فارسی، بندری، هندی و انگلیسی است.
دین و مذهب
مردم جزیرهٔ قشم (بومیان) مسلمان پیرو مذهب تسنن (شافعی)اند. دینداری در میان مردم این جزیره جایگاه خاصی دارد و فرزندان خود را از کودکی تشویق به نمازخواندن و روزهگرفتن و یادگیری قرآن میکنند.