سرطان ریه
سرطان ریه (به انگلیسی: Lung cancer)، سرطانی است که در اکثر مواقع از ریه ها شروع میشود اما گاهی اوقات در نتیجهی انتشار سرطان از قسمت های مجاور، این سرطان به وجود میآید. سرطان زمانی شروع میشود که تقسیم و رشد سلول های بدن از کنترل خارج میشوند.
سرطان ریه سلول بزرگ (NSCLC)
حدود 80٪ تا 85٪ سرطان های ریه NSCLC هستند. زیرگروه های اصلی NSCLC، آدنوکارسینوم، کارسینوم سلول سنگفرشی و سرطان سلول بزرگ میباشند. این زیرگروه ها که از انواع مختلف سلول های ریوی شروع میشوند به عنوان NSCLC گروه بندی میشوند زیرا درمان و پیش آگهی (چشم انداز) آنها اغلب مشابه است.
آدنوکارسینوما: آدنوکارسینوما[۱]ها از سلول هایی شروع میشوند که به طور معمول موادی مانند مخاط ترشح میکنند. این نوع سرطان ریه عمدتا در افراد سیگاری یا حتی کسانی که قبلا سیگاری بودند، وجود دارد. اما با این حال، شایع ترین نوع سرطان ریه در افراد غیر سیگاری نیز است. این شیوع در خانم ها بیشتر از آقایان است و بیشتر از سایر انواع سرطان ریه در افراد جوان بروز میکند. آدنوکارسینوما معمولاً در قسمت های خارجی ریه دیده میشود و احتمالاً قبل از پخش آن در بدن، دیده میشود.
ساختار و عملکرد طبیعی ریهها
ریه ها 2 عضو اسفنج مانند در قفسه سینه هستند. ریه راست دارای 3 بخش است که هر قسمت لوب نامیده میشود. ریه سمت چپ 2 عدد لوب دارد. ریه چپ کوچکتر است؛ زیرا قلب در آن طرف بدن فضای بیشتری را اشغال میکند. وقتی نفس میکشید، هوا از طریق دهان یا بینی وارد میشود و از طریق نای وارد ریه ها میشود. نای به لوله هایی به نام نایژه تقسیم میشود که وارد ریه ها شده و به قسمت های کوچکتر تقسیم میشوند.
نایژه ها نیز تقسیم میشوند و شاخه های کوچکتری به نام نایژک ایجاد میشوند. در انتهای نایژک ها کیسه های هوایی کوچکی وجود دارد که به آلوئول (حبابک) معروف هستند. آلوئول ها از هوای استنشاق شده اکسیژن را جذب میکنند و هنگام بازدم دی اکسید کربن را از خون خارج میسازند.
دریافت اکسیژن و خروج دی اکسید کربن از عملکردهای اصلی ریه ها است. سرطان های ریه به طور معمول از سلول های پوشاننده نایژه ها و قسمت های ریه مانند نایژک ها یا آلوئول ها شروع میشوند.
یک لایه پوشش نازک به نام پلوره ریه ها را احاطه کرده است. پلوره از ریه ها محافظت کرده و به آنها کمک میکند تا در حین تنفس منبسط و منقبض شوند و در مقابل دیواره قفسه سینه بلغزند. در پایین ریه ها، یک عضله نازک و گنبدی شکل به نام دیافراگم، قفسه سینه را از شکم جدا میکند. هنگام تنفس، دیافراگم به سمت بالا و پایین حرکت کرده و هوا را به داخل یا خارج هدایت میکند.
شیوع و پیش آگهی
سرطان ریه پیش از دهه ۱۹۳۰ معمول نبود؛ اما در دهههای بعدی، به دلیل افزایش مصرف دخانیات، به طور چشمگیری افزایش یافت. سرطان ریه علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان و مردان، در سراسر جهان است. از آنجایی که این سرطان پس از تشکیل، به سرعت گسترش مییابد یا متاستاز میدهد، بسیار خطرناک یوده و یکی از صعب العالجترین سرطانها به شمار میرود. غدد فوق کلیه، کبد، مغز و استخوانها شایعترین مکانها برای متاستاز سرطان ریه هستند.
خطر ابتلا به سرطان ریه در افراد سیگاری بسیار بالا است و با سالها و تعداد پاکتهای سیگاری که فرد استعمال کرده رابطهی مستقیم دارد. در صورت ترک سیگار خطر ابتلا به این سرطان کاهش مییابد. قرار گرفتن در معرض دود سیگار (سیگار کشیدن منفعل) نیز میتواند سبب ایجاد این بیماری در افراد غیر سیگاری شود.
تشخیص زودهنگام سرطان ریه میتواند در روند درمان تاثیرگذار باشد؛ با این حال شناسایی این سرطان در مراحل اولیه دشوار است، زیرا علائم آن شبیه عفونت تنفسی است و گاهی فرد هیچ علائمی ندارد؛ به همین دلیل پیش آگهی کارسینوم ریه، ضعیف است. در بیماران مبتلا به سرطان ریه که تودهی سرطانی محدود به ریههاست، بقای پنج ساله حدود ۵۴ درصد است اما بقای پنج ساله در کسانی که سرطان ریه پیشرفته و غیر قابل جراحی دارند، حدود ۴ درصد است. از عوارض سرطان ریه میتوان به تنگی نفس، سرفهی خونی، درد، تجمع مایع در ریه و متاستاز به سایر ارگانها اشاره کرد.
برای تشخیص و درمان سرطان باید به متخصص انکولوژی مراجعه کنید.
انواع
سرطان ریه سلول کوچک (SCLC)
حدود 10 تا 15 درصد از کل سرطان های ریه SCLC هستند. این نوع سرطان ریه سریع تر از NSCLC رشد و گسترش مییابد. از آنجا که این سرطان به سرعت رشد میکند، به خوبی به شیمیدرمانی و پرتودرمانی پاسخ میدهد. متأسفانه، برای بیشتر افراد، سرطان در برخی از زمان ها دوباره برمیگردد.
منابع
- ↑ <آدنوکارسینوما چیست؟> برداشت شده در 1402/05/05