نمایش مبدأ برای زهره (سیاره)

سیاره '''زهره''' یا '''ناهید''' یا '''ونوس'''، دومین سیاره از [[خورشید]]، یکی از درخشان‌ترین اجرام آسمانی است که به راحتی از زمین قابل مشاهده است. این سیاره به خاطر نزدیکی به [[زمین]] و شباهت‌های سطحی به آن، همیشه توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
[[پرونده:سیاره زهره.jpg|جایگزین=سیاره زهره|بندانگشتی|سیاره زهره]]
همچنین این سیاره یکی از جذاب‌ترین سیارات [[منظومه شمسی]] است که به دلیل شرایط سخت و خاص خود، چالش‌های زیادی برای دانشمندان و محققان فضایی فراهم آورده است. تحقیقات و مأموریت‌های آینده می‌توانند به درک بهتر این سیاره و محیط‌های مشابه در خارج از منظومه شمسی کمک کنند.

سیارهٔ ناهید (زهره)، بدون [[قمر]] است و در مدار تقریباً دایره‌واری به‌دور خورشید می‌گردد. این سیاره از بسیاری دیدگاه‌ها ازجمله اندازه، [[جرم (فیزیک)|جرم]]، [[گرانش]] و ترکیبات ساختاری به زمین همانندی دارد و به خاطر همین نزدیکی‌ها آن را سیارهٔ «''خواهر زمین»'' نیز خوانده‌اند. زهره از نظر حجم و جرم، [[فهرست اجرام منظومه شمسی بر پایه اندازه|هفتمین جسم]] بزرگ در سامانه خورشیدی است.

در زبان لاتین به این سیاره وُنوس می‌گویند که به معنی [[ونوس|خدای عشق و زیبایی]] در روم باستان است.

== مشخصات کلی ==

* نام: زهره (ونوس)
* موقعیت در منظومه شمسی: دومین سیاره از خورشید

* قطر: 12,104 کیلومتر (تقریباً 95% قطر زمین) جرم: 4.87 × 10^24 کیلوگرم (تقریباً 82% جرم زمین)
* فاصله از خورشید: حدود 108 میلیون کیلومتر

* مدت زمان چرخش به دور خورشید (سال زهره): 225 روز زمینی
* مدت زمان چرخش به دور خود (روز زهره): 243 روز زمینی
* مدار: تقریباً دایره‌ای با انحراف بسیار کم

== جو و سطح ==
زهره دارای جوی بسیار غلیظ و سنگین است که عمدتاً از [[دی‌اکسید کربن]] (CO2) تشکیل شده و مقدار کمی [[نیتروژن]] (N2) نیز در آن وجود دارد. ابرهای ضخیم [[اسید سولفوریک]] در جو این سیاره، سطح آن را از دید تلسکوپ‌های نوری مخفی می‌کنند.

=== فشار جوی ===
فشار سطحی زهره تقریباً 92 برابر فشار جو زمین در سطح دریا است. دمای سطحی: دمای سطحی میانگین زهره حدود 467 درجه سانتیگراد است که این سیاره را به گرم‌ترین سیاره در منظومه شمسی تبدیل کرده است. سطح: زهره دارای سطحی سنگی با زمین‌های ناهموار، آتشفشان‌ها، و دشت‌های وسیع است. بسیاری از [[آتشفشان|آتشفشان‌های]] زهره فعال هستند.

جو زهره به دلیل غلظت بالای دی‌اکسید کربن و وجود ابرهای اسید سولفوریک، تأثیر گلخانه‌ای شدیدی دارد که باعث افزایش دمای سطحی آن می‌شود.

=== ترکیب جو ===

* دی‌اکسید کربن: 96.5%
* نیتروژن: 3.5%
* گازهای کمیاب: شامل بخار آب، [[دی‌اکسید گوگرد]]، [[آرگون]] و غیره.

=== اثر گلخانه‌ای ===
زهره تجربه یک [[اثر گلخانه‌ای]] بسیار قوی دارد که موجب شده دمای سطحی آن بسیار بیشتر از دمای سطحی سایر سیارات منظومه شمسی باشد.

== حرکت‌های مداری و چرخشی ==

=== مدار ===
مدار زهره تقریباً دایره‌ای با انحراف اندک است که آن را در فاصله تقریباً ثابتی از خورشید نگه می‌دارد.

=== چرخش ===
زهره بر خلاف سایر سیارات منظومه شمسی، در جهت عقربه‌های ساعت (حرکت پس‌گرد) به دور خود می‌چرخد که مدت زمان آن طولانی‌تر از یک سال زهره است.

== اکتشافات و مأموریت‌های فضایی ==
از زمان شروع عصر [[فضا]]، زهره مقصد بسیاری از مأموریت‌های فضایی بوده است. برخی از مهم‌ترین مأموریت‌ها عبارتند از:

* [[پایونیر ونوس]] (Pioneer Venus): مأموریت ناسا در سال 1978 که شامل یک مدارگرد و چندین فرودگر بود.
* [[ونرا]] (Venera): مجموعه‌ای از مأموریت‌های شوروی بین سال‌های 1961 تا 1984 که توانستند اطلاعات زیادی از سطح و جو زهره بدست آورند.
* [[ماژلان]] (Magellan): مأموریت ناسا در سال 1989 که از رادار برای نقشه‌برداری از سطح زهره استفاده کرد.

=== فهرست کاوشگرهایی که به زهره فرستاده شده‌اند:<ref>[https://science.nasa.gov/venus/ <Venus>]، برداشت شده در تاریخ 24 خرداد 1403</ref><ref>[https://www.esa.int/Enabling_Support/Operations/Venus_Express <Venus Express>]، برداشت شده در تاریخ 24 خرداد 1403</ref><ref>[https://www.britannica.com/place/Venus-planet <Venus>]، برداشت شده در تاریخ 24 خرداد 1403</ref> ===
{| class="wikitable"
|نام فضاپیما
|تاریخ پرتاب
|نتیجه مأموریت
|-
|[[ونرا ۱|ونرا-۱]]
|۱۲ فوریهٔ ۱۹۶۱
|تا فاصله ۱۰۰٬۰۰۰ کیلومتری زهره رسید. در فاصلهٔ ۷٬۵۰۰٬۰۰۰ کیلومتری زمین ارتباط با آن قطع شد.
|-
|[[مارینر ۱]]
|۲۲ ژوئیهٔ ۱۹۶۲
|عملیات ناموفق. در [[دریا]] سقوط کرد.
|-
|[[مارینر ۲]]
|۲۷ اوت ۱۹۶۲
|به سیاره رسید؛ ولی در ۴ ژانویهٔ ۱۹۶۳ ارتباط با آن قطع شد.
|-
|[[زوند ۱]]
|۲ آوریل ۱۹۶۴
|چند هفته پس از پرتاب ارتباط با آن قطع شد.
|-
|[[ونرا-۲]]
|۱۲ نوامبر ۱۹۶۵
|به فاصلهٔ ۲۴٬۰۰۰ کیلومتری زهره رسید.
|-
|[[ونرا-۳]]
|۱۶ نوامبر ۱۹۶۵
|در ۱ مارس ۱۹۶۶ طی عملیات فرود با سطح برخورد و نابود شد.
|-
|[[ونرا-۴]]
|۱۲ ژوئن ۱۹۶۷
|در ۱۸ اکتبر ۱۹۶۷ بر سطح زهره فرود آمد و هنگام فرود اطلاعاتی فرستاد.
|-
|[[مارینر ۵]]
|۱۴ ژوئن ۱۹۶۷
|به فاصلهٔ ۴٬۱۰۰ کیلومتری سیاره رسید و اطلاعاتی فرستاد.
|-
|[[ونرا-۵]]
|۵ ژانویهٔ ۱۹۶۹
|در ۱۶ مهٔ ۱۹۶۹ در عملیاتی ناموفق بر سطح زهره فرود آمد.
|-
|[[ونرا ۶]]
|۱۰ ژانویهٔ ۱۹۶۹
|در ۱۷ مهٔ ۱۹۶۹ در عملیاتی ناموفق بر سطح زهره فرود آمد.
|-
|[[ونرا-۷]]
|۱۷ اوت ۱۹۷۰
|در ۱۵ دسامبر ۱۹۷۰ پس از فرود به مدت ۲۳ دقیقه اطلاعاتی فرستاد.
|-
|[[ونرا-۸]]
|۲۶ مارس ۱۹۷۲
|در ۲۲ ژوئیهٔ ۱۹۷۲ پس از فرود به مدت ۵۰ دقیقه اطلاعاتی فرستاد.
|-
|[[مارینر ۱۰]]
|۳ نوامبر ۱۹۷۳
|در ۵ فوریهٔ ۱۹۷۴ به فاصلهٔ ۵٬۸۰۰ کیلومتری سیاره رسید، اطلاعاتی فرستاد و به سمت سیارهٔ [[تیر (سیاره )|تیر]] رفت.
|-
|[[ونرا ۹]]
|۸ ژوئن ۱۹۷۵
|در ۲۱ اکتبر ۱۹۷۵ بر سطح زهره فرود آمد و در ۵۵ دقیقه یک‌نگاره فرستاد.
|-
|[[ونرا ۱۰]]
|۱۴ ژوئن ۱۹۷۵
|در ۲۵ اکتبر ۱۹۷۵ بر سطح زهره فرود آمد و در ۶۵ دقیقه یک‌نگاره فرستاد.
|-
|[[پایونیر ۱۲]]
|۲۰ مهٔ ۱۹۷۸
|به مداری با بلندی ۱۴۵ تا ۶۶٬۰۰۰ کیلومتری سیاره با دورهٔ ۲۴ ساعته رسید. ارتباط با آن در ۹ اکتبر ۱۹۹۲ قطع شد.
|-
|[[پایونیر مدارگرد ناهید|پایونیر زهره ۲]]
|۸ اوت ۱۹۷۸
|۴ سطح‌نشین داشت و در ۹ دسامبر ۱۹۷۸ بر سطح زهره فرود آمد. تنها یکی از سطح‌نشین‌ها موفق بود و اطلاعات فرستاد.
|-
|[[ونرا-۱۱]]
|۹ سپتامبر ۱۹۷۸
|در ۲۵ دسامبر ۱۹۷۸ بعد از فرود به مدت ۹۵ دقیقه اطلاعات فرستاد.
|-
|[[ونرا-۱۲]]
|۱۴ سپتامبر ۱۹۷۸
|در ۲۲ دسامبر ۱۹۷۸ بعد از فرود به مدت ۶۰ دقیقه اطلاعات فرستاد.
|-
|[[ونرا-۱۳]]
|۳۰ اکتبر ۱۹۸۱
|در ۱ مارس ۱۹۸۲ بر سطح زهره فرود آمد. به آزمایش [[خاک]] پرداخت و به مدت ۶۰ دقیقه یک نگاره و اطلاعات فرستاد.
|-
|[[ونرا-۱۴]]
|۴ نوامبر ۱۹۸۱
|در ۵ مارس ۱۹۸۲ بر سطح زهره فرود آمد. به آزمایش خاک پرداخت و به مدت ۶۰ دقیقه یک نگاره و اطلاعات فرستاد.
|-
|[[ونرا-۱۵]]
|۲ ژوئن ۱۹۸۳
|به مداری قطبی با ۱٬۰۰۰ تا ۶۵٬۰۰۰ کیلومتر بلندی رسید و به [[نقشه‌برداری]] راداری از سیاره پرداخت.
|-
|[[ونرا-۱۶]]
|۷ ژوئن ۱۹۸۳
|به مداری قطبی با ۱٬۰۰۰ تا ۶۵٬۰۰۰ کیلومتر بلندی رسید و به نقشه‌برداری راداری از سیاره پرداخت.
|-
|[[وگا ۱]]
|۱۵ دسامبر ۱۹۸۴
|در ۱۱ ژوئن ۱۹۸۵ از فاصلهٔ ۸٬۸۹۰ کیلومتری آن گذر کرد و به سمت [[دنباله‌دار هالی]] رفت. سطح‌نشین آن بر سطح زهره فرود آمد؛ به مدت ۲۰ دقیقه اطلاعات فرستاد؛ و بالن همراه خود را در هواکرهٔ سیاره رها نمود.
|-
|[[وگا ۲]]
|۲۰ دسامبر ۱۹۸۴
|در ۱۵ ژوئن ۱۹۸۵ از فاصلهٔ ۸٬۰۳۰ کیلومتری آن گذر کرد و به سمت دنباله‌دار هالی رفت. سطح‌نشین آن بر سطح زهره فرود آمد؛ به مدت ۲۱ دقیقه اطلاعات فرستاد؛ و بالن همراه خود را در هواکرهٔ سیاره رها نمود.
|-
|[[ماژلان (کاوشگر)|کاوشگر ماژلان]]
|۵ مهٔ ۱۹۸۹
|به مداری با بلندی ۲۹۴ تا ۸٬۴۵۰ کیلومتری سیاره رسید. به نقشه‌برداری راداری پرداخت و در تاریخ ۱۱ اکتبر ۱۹۹۴ در هواکرهٔ سیاره سوخت.
|-
|[[فضاپیمای گالیله]]
|۱۸ اکتبر ۱۹۸۹
|در ۱۰ فوریه ۱۹۹۰ به فاصلهٔ ۱۶٬۰۰۰ کیلومتری سیاره رسید و سپس به سمت سیارهٔ [[مشتری (سیاره)|هرمز]] رفت.
|-
|[[کاسینی-هویگنس]]
|۱۸ اکتبر ۱۹۹۷
|در دو تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۹۸ و ۲۰ ژوئن ۱۹۹۹ به فاصلهٔ نزدیکی از سیاره رسید و سپس به سمت [[کیوان]] رفت.
|}

== چشم‌انداز آینده ==
مأموریت‌های آینده به زهره شامل برنامه‌هایی برای مطالعه دقیق‌تر سطح، جو و تاریخچه زمین‌شناسی آن است. مأموریت‌هایی مانند داوینچی+ (DAVINCI+) و VERITAS توسط ناسا در حال برنامه‌ریزی و توسعه هستند که هدف آنها فراهم آوردن اطلاعات بیشتری از این سیاره مرموز و داغ است.

== منابع ==
<references />
[[رده:زهره]]
[[رده:سیاره‌های زمین‌سان]]
[[رده:منظومه شمسی]]