نمایش مبدأ برای کلم بروکلی

'''کلم بروکُلی''' (با نام علمی: Brassica oleracea) گیاهی از خانواده شب‌بوها یا چلیپائیان، بومی [[ایتالیا]] می‌باشد. نیازهای این [[گیاه]] شامل [[نور]] متوسط، محیط مرطوب، دمای محیط 15 تا 21 درجه [[سانتی‌گراد]] و [[خاک]] حاصلخیز با زهکشی خوب و [[مواد آلی]] بالا می‌باشد. 
[[پرونده:کلم بروکلی .jpg|جایگزین=کلم بروکلی |بندانگشتی|کلم بروکلی {{گیاه
| فرمانرو = گیاهان
| شاخه = گیاهان گلدار
| رده = دولپه‌ای‌ها
| راسته = کلم‌سانان
| تیره = شب‌بویان
| سرده( جنس) = کلم‌ها
| گونه = کلم
| نام علمی = Brassica oleracea
}}]]


اعتقاد بر این است بروکلی اولین کلمی بوده است که از گونه‌های وحشی [[کلم پیچ]] استنتاج شده است که توسط مردم روم ([[ایتالیا]]) کشت می‌شده است. این [[گیاه]] در اوایل قرن ۱۴ به عنوان [[مارچوبه]] ایتالیایی یا کلم گل جوانه‌ای معرفی گردید. این [[گیاه]] به عنوان یک [[سبزی]] مهم در طی سال‌های ۱۹۳۰ شناخته شد و از سال ۲۰۰۰ میلادی تا کنون به عنوان مهم‌ترین سبزی، از نظر ارزش غذایی، در بین سایر سبزی‌ها معرفی می‌شود و درحال حاضر [[سبزی]] شماره یک [[دنیا]] نامیده می‌شود.

== گیاه‌شناسی ==
کلم بروکلی دارای تمامی مشخصات گیاه‌شناسی نباتات است با این تفاوت که اندام گل، که تنها قسمت قابل استفاده این گیاه است، [[سبز]] [[رنگ]] بوده و همچنین بعد از برداشت گل مرکزی، گل‌های ثانویه نیز ظاهر می‌شوند. بخش خوراکی گیاه بروکلی [[ساقه]] نرم و لطیف و جوانه های گل باز نشده هستند. این بخش‌ها منبع خوبی از [[ویتامین]] A، [[کلسیم]] و [[ریبوفلاوین]] یا B2 می‌باشند.

کلم بروکلی و گل کلم از نظر فیزیولوژیکی شبیه به هم هستند. نهال بذری آن یک هیپوکوتیل سرخ رنگ عمودی تولید می‌کند. بعد از گذشت چند ماه برخی ریشه ها به طور عمودی در زمین فرو خواهند رفت و حتی تا عمق 1.5 الی 2 متر می‌رسند؛ اما اکثر [[ریشه]] ها در عمق 20 الی 30 سانتی‌متری واقع هستند. [[ساقه]] آن معمولا بدون انشعاب بوده و روی آن برگ ها و [[گل]] به وجود می‌آیند. برگ‌ها ساده، متناوب و بدون گوشواره‌اند. در بسیاری، برگ‌ها گوشتی و متقارن هستند. گل‌ها [[زرد]] روشن، ۴ [[کاسبرگ]]، ۶ پرچم، ۲ کارپول و ۴ گلبرگ دارند.

گل‌های کلم بروکلی [[تخمدان]] فوقانی دارند. جوانه ها سبز تیره بوده و به صورت بسته های سفت در بالای گیاه قرار گرفته‌اند. چنانچه بروکلی در دمای حدود ۱۴ درجه [[سانتی‌گراد]] قرار گیرد، گل‌های اولیه سریع‌تر باز می‌گردند. گل‌ها توسط زنبور عسل می‌توانند به مراتب بیشتر [[گرده افشانی]] کنند. میوه‌ی بروکلی به صورت خورجین است و در هر خورجین بین 10 الی 30 دانه وجود دارد.

دانه بروکلی ۱۰ روز طول می‌کشد تا [[جوانه]] بزند. بروکلی محصول [[فصل]] خنک است. این گیاه به عنوان محصول بهاره یا پاییزه کشت می‌شود، اما این گیاه به سرما حساس است و آسیب می‌بیند. مخصوصا وقتی که [[گیاه]] کوچک است. بهترین زمان کاشت با دمای روزانه 15.5 الی 21 درجه در روز و 10 الی 15.5 درجه در شب است. دمای زیر صفر برای دوره های ۳۶ ساعته [[گیاه]] را از بین می‌برد و ادامه یافتن یک دوره ۳۰ ساعته گیاه را از رشد باز می‌دارد‌.

استفاده از نشا وسعت عمل خوبی برای کنترل و تنظیم وقت برای [[بذر]] دار کردن [[بوته]] در اختیار ما قرار می‌دهد. دانه ها در حفره هایی کاشته می‌شوند و بعد از دو برگه شدن تنک شده و در گلدان‌هایی توربی کشت می‌شوند. معمولا ۵ [[هفته]] طول می‌کشد تا نشا آماده‌ی خروج از گلخانه شود. روش بذری برای محصولات اولیه پاییزه استفاده می‌شود. پرورش بذری در مزرعه بسیار پر خطر است زیرا ممکن است خاک خشک و سخت شده و مانع جوانه زنی [[بذر]]<nowiki/>ها گردد. جهت جوانه زنی بذری باید خاک ترد و نرم باشد. دما در تشکیل قسمت خوراکی بروکلی بر عکس گل کلم چندان موثر نیست. زمین مورد کاشت باید مانند [[زمین]] کلم گل دارای یک طبقه [[هوموس]] با آب کافی باشد. PH مناسب آن اندکی بالای ۶ است. 

بروکلی در مقابل گرما حساس‌تر از گل کلم است. احتیاجات کودی آن شبیه گل کلم بوده و پس از برداشت گل مرکزی می‌توان به عنوان کود سرک مقدار ۵۰ [[کیلوگرم]] ازت در هکتار به زمین داد تا افزایش محصول گل‌های ثانوی را به همراه داشته باشد. طریقه کاشت آن مانند سایر کلم ها بوده و باید در مرحله اول خزانه گرفت و سپس به زمین اصلی منتقل نمود. انواع زودرس آن را می‌توان از اوایل تا اواخر [[اسفند]] در خزانه کشت نمود و فاصله بوته ها از یکدیگر در زمین اصلی 60 الی 70 سانتی‌متر و فاصله ردیف‌ها 50 الی 60 [[سانتی‌متر]]، بسته به انواع آن، متغیر است.

== خواص ==

=== سم زدایی اندام‌های داخلی ===
حضور ویتامین ث، سولفور و آمینواسیدهای خاصی، بروکلی را به یک سم‌زدای قوی تبدیل می‌کند. از جمله خواص کلم بروکلی این است که به دفع رادیکال‌های آزاد و سمومی مانند [[اسید اوریک]] از بدن کمک می‌کند، و به این ترتیب خون را پاکسازی کرده و از مشکلات مربوط به سموم، از جمله جوش، خارش، [[کهیر]]، [[نقرس]]، التهاب مفاصل، [[روماتیسم]]، [[سنگ کلیه]]، بیماری‌های پوستی مانند [[اگزما]] و [[اسکلرودرمی]] جلوگیری می‌کند.

=== کاهش التهاب بدن ===
کلم بروکلی حاوی ترکیبات مختلف فعال زیستی است که به نظر می‌رسد با کاهش التهاب در [[بدن]] مرتبط باشند. یک نظریه به وجود اثر هم‌افزایی این ترکیبات اذعان می‌کند؛ اگر چه به نظر می‌رسد که برخی از آن‌ها به صورت جداگانه هم موثر هستند. Kaempferol یک [[فلاونوئید]] است که در کلم بروکلی موجود بوده و توانایی ضد التهابی قوی را در مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان داده است. یک مطالعه کوچک انسانی روی افراد [[سیگار]]<nowiki/>ی نیز نشان داد که مصرف کلم بروکلی منجر به کاهش قابل توجه مارکرهای التهاب می‌شود.

=== [[درمان]] اختلالات شکمی ===
بروکلی بسیار غنی از [[فیبر]] است که به درمان [[یبوست]] کمک می‌کند، چون علت اصلی تقریباً تمام اختلالات [[شکم]] است. کلم بروکلی فیبر به [[بدن]] اضافه می‌کند، [[آب]] را حفظ می‌کند و حرکات [[روده]] سالم را تحریک می‌نماید. [[منیزیم]] و [[ویتامین]] های موجود در آن، اسیدیته را [[درمان]] می‌کنند، [[هضم]] مناسب و جذب مواد غذایی را از غذا تسهیل می‌کنند و با کاهش [[التهاب معده]] را تسکین می‌دهند.

[[رده:گیاهان]]
[[رده:سبزیجات]]
[[رده:سبزی‌ها]]
[[رده:کلم‌ها]]