درخواست اصلاح

کنیا: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ویکیدا
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''کنیا''' با نام رسمی '''جمهوری کنیا''' (به [[زبان سواحلی|سواحلی]]: ''Jamhuri ya Kenya'') کشوری در شرق [[آفریقا]] است. کشور کنیا با مساحت 580,367 کیلومتر مربع، چهل و هشتمین کشور جهان محسوب می‌شود. تخمین زده می‌شود جمعیت کنیا به بیش از 52.4 میلیون نفر در سال 2024 می‌رسد که بر این اساس بیست و هشتمین کشور پرجمعیت جهان و هفتمین کشور پرجمعیت در آفریقا است. پایتخت و بزرگترین شهر کنیا نایروبی است، در حالی که قدیمی‌ترین و دومین شهر بزرگ آن، شهر بندری اصلی مومباسا است که در جزیره مومباسا در اقیانوس هند و سرزمین اصلی اطراف آن واقع شده است. مومباسا از سال 1889 تا 1907 مرکز تحت‌الحمایه آفریقای شرقی بریتانیا بود که بیشتر مناطق فعلی کنیا و جنوب غربی سومالی را شامل می‌شد. شهرهای مهم دیگر عبارتند از کیسومو و ناکورو.
'''کنیا''' با نام رسمی '''جمهوری کنیا''' (به [[زبان سواحلی|سواحلی]]: ''Jamhuri ya Kenya'') کشوری در شرق [[آفریقا]] است. کشور کنیا با مساحت 580,367 کیلومتر مربع، چهل و هشتمین کشور جهان محسوب می‌شود. تخمین زده می‌شود جمعیت کنیا به بیش از 52.4 میلیون نفر در سال 2024 می‌رسد که بر این اساس بیست و هشتمین کشور پرجمعیت جهان و هفتمین کشور پرجمعیت در آفریقا است. پایتخت و بزرگترین شهر کنیا [[نایروبی]] است، در حالی که قدیمی‌ترین و دومین شهر بزرگ آن، شهر بندری [[مومباسا]] است که در [[جزیره مومباسا]] در [[اقیانوس هند]] و سرزمین اصلی اطراف آن واقع شده است. مومباسا از سال 1889 تا 1907 مرکز تحت‌الحمایه آفریقای شرقی بریتانیا بود که بیشتر مناطق فعلی کنیا و جنوب غربی سومالی را شامل می‌شد. شهرهای مهم دیگر عبارتند از کیسومو و ناکورو.
[[پرونده:پرچم کنیا.png|جایگزین=پرچم کنیا|بندانگشتی|پرچم کنیا]]
[[پرونده:پرچم کنیا.png|جایگزین=پرچم کنیا|بندانگشتی|پرچم کنیا]]
[[پرونده:نقشه کنیا.png|جایگزین=موقعیت کنیا|بندانگشتی|موقعیت کنیا]]
[[پرونده:نقشه کنیا.png|جایگزین=موقعیت کنیا|بندانگشتی|موقعیت کنیا{{کشور
| نام کامل = جمهوری کنیا
| شعار = بیایید همه با هم همکاری کنیم
| پایتخت = نایروبی
| زبان(های) رسمی = زبان سواحلی
| نام(های) اهلیت = کنیایی
| حکومت = جمهوری واحد ریاست جمهوری
| مساحت = ۵۸۰٬۳۶۷ کیلومتر مربع (چهل و هشتمین)
| جمعیت = 52,428,000 (2024)
(بیست و هشتمین)
| شاخص توسعه انسانی = 0.601 (صد و چهل و ششم)
| واحد پول = شیلینگ کنیا
| منطقه زمانی = یوتی‌سی ۳+
| پیش‌شماره تلفنی = 254+
| دین(ها) = مسیحی 85.5%
اسلام 10.09%
بدون دین 1.5%
باورهای سنتی 0.7%
| کد ایزو ۳۱۶۶ = KE
| دامنه سطح‌بالا = ke.
}}]]
کنیا از شمال غربی با سودان جنوبی، از شمال با اتیوپی، از شرق با سومالی، از غرب با اوگاندا، از جنوب با تانزانیا و از جنوب شرقی با اقیانوس هند همسایه است. جغرافیا، آب و هوا و جمعیت کنیا بسیار متفاوت است، از قله‌های سرد پوشیده از برف (باتیان، نلیون و پوینت لنانا در کوه کنیا) با جنگل‌های وسیع اطراف، حیات وحش و مناطق کشاورزی حاصلخیز گرفته تا آب‌وهوای معتدل در مناطق غربی و دره‌های ریفت و بیشتر مناطق خشک و نیمه خشک کمتر حاصلخیز و بیابان‌های مطلق (کویر چالبی و کویر نیری).
کنیا از شمال غربی با سودان جنوبی، از شمال با اتیوپی، از شرق با سومالی، از غرب با اوگاندا، از جنوب با تانزانیا و از جنوب شرقی با اقیانوس هند همسایه است. جغرافیا، آب و هوا و جمعیت کنیا بسیار متفاوت است، از قله‌های سرد پوشیده از برف (باتیان، نلیون و پوینت لنانا در کوه کنیا) با جنگل‌های وسیع اطراف، حیات وحش و مناطق کشاورزی حاصلخیز گرفته تا آب‌وهوای معتدل در مناطق غربی و دره‌های ریفت و بیشتر مناطق خشک و نیمه خشک کمتر حاصلخیز و بیابان‌های مطلق (کویر چالبی و کویر نیری).



نسخهٔ ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۳۲

کنیا با نام رسمی جمهوری کنیا (به سواحلی: Jamhuri ya Kenya) کشوری در شرق آفریقا است. کشور کنیا با مساحت 580,367 کیلومتر مربع، چهل و هشتمین کشور جهان محسوب می‌شود. تخمین زده می‌شود جمعیت کنیا به بیش از 52.4 میلیون نفر در سال 2024 می‌رسد که بر این اساس بیست و هشتمین کشور پرجمعیت جهان و هفتمین کشور پرجمعیت در آفریقا است. پایتخت و بزرگترین شهر کنیا نایروبی است، در حالی که قدیمی‌ترین و دومین شهر بزرگ آن، شهر بندری مومباسا است که در جزیره مومباسا در اقیانوس هند و سرزمین اصلی اطراف آن واقع شده است. مومباسا از سال 1889 تا 1907 مرکز تحت‌الحمایه آفریقای شرقی بریتانیا بود که بیشتر مناطق فعلی کنیا و جنوب غربی سومالی را شامل می‌شد. شهرهای مهم دیگر عبارتند از کیسومو و ناکورو.

پرچم کنیا
پرچم کنیا
موقعیت کنیا
موقعیت کنیا
اطلاعات کشور
نام کامل: جمهوری کنیا
شعار: بیایید همه با هم همکاری کنیم
پایتخت: نایروبی
زبان(های) رسمی: زبان سواحلی
دین(ها): مسیحی 85.5% اسلام 10.09% بدون دین 1.5% باورهای سنتی 0.7%
نام(های) اهلیت: کنیایی
حکومت: جمهوری واحد ریاست جمهوری
مساحت: ۵۸۰٬۳۶۷ کیلومتر مربع (چهل و هشتمین)
جمعیت: 52,428,000 (2024) (بیست و هشتمین)
شاخص توسعه انسانی: 0.601 (صد و چهل و ششم)
واحد پول: شیلینگ کنیا
منطقه زمانی: یوتی‌سی ۳+
پیش‌شماره تلفنی: 254+
کد ایزو ۳۱۶۶: KE
دامنه سطح‌بالا: ke.

کنیا از شمال غربی با سودان جنوبی، از شمال با اتیوپی، از شرق با سومالی، از غرب با اوگاندا، از جنوب با تانزانیا و از جنوب شرقی با اقیانوس هند همسایه است. جغرافیا، آب و هوا و جمعیت کنیا بسیار متفاوت است، از قله‌های سرد پوشیده از برف (باتیان، نلیون و پوینت لنانا در کوه کنیا) با جنگل‌های وسیع اطراف، حیات وحش و مناطق کشاورزی حاصلخیز گرفته تا آب‌وهوای معتدل در مناطق غربی و دره‌های ریفت و بیشتر مناطق خشک و نیمه خشک کمتر حاصلخیز و بیابان‌های مطلق (کویر چالبی و کویر نیری).

اولین ساکنان کنیا، مانند قوم هادزای امروزی، شکارچیان-گردآورنده بودند. بر اساس تاریخ‌گذاری باستان‌شناسی مصنوعات مرتبط و مواد اسکلت، سخنرانان کوشی برای اولین بار بین سال‌های 3200 تا 1300 قبل از میلاد در مناطق پست کنیا ساکن شدند، مرحله‌ای که به نوسنگی شبانی ساوانا دشت معروف است. دامداران نیلوتیک زبان (اجدادشان به نیلوتیک زبانان کنیا) مهاجرت از سودان جنوبی امروزی به کنیا را در حدود 500 سال قبل از میلاد آغاز کردند. مردم بانتو بین 250 سال قبل از میلاد تا 500 پس از میلاد در ساحل و قسمت داخلی ساکن شدند.

تماس اروپایی ها در سال 1500 پس از میلاد با امپراتوری پرتغال آغاز شد و استعمار مؤثر کنیا در قرن نوزدهم در جریان اکتشاف اروپا در داخل کشور آغاز شد. کنیای امروزی از تحت الحمایه ای که توسط امپراتوری بریتانیا در سال 1895 تأسیس شد و پس از آن مستعمره کنیا که در سال 1920 آغاز شد، پدید آمد. اختلافات متعدد بین بریتانیا و مستعمره به انقلاب مائو مائو منجر شد که در سال 1952 آغاز شد و اعلامیه استقلال در سال 1963. پس از استقلال، کنیا به عنوان یکی از اعضای مشترک المنافع ملل باقی ماند. قانون اساسی فعلی در سال 2010 به تصویب رسید و جایگزین قانون اساسی استقلال 1963 شد.

کنیا یک جمهوری دموکراتیک نماینده ریاست جمهوری است که در آن مقامات منتخب نماینده مردم هستند و رئیس جمهور رئیس دولت و دولت است. کنیا عضو سازمان ملل متحد، مشترک المنافع، بانک جهانی، صندوق بین المللی پول، سازمان تجارت جهانی، کومیسا (بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا)، دادگاه کیفری بین‌المللی و همچنین سایر سازمان‌های بین المللی است. کنیا با اقتصاد ناخالص ملی 1840، یک اقتصاد با درآمد متوسط پایین است. اقتصاد کنیا، پس از اتیوپی، دومین اقتصاد بزرگ در شرق و مرکز آفریقا است و نایروبی به عنوان یک مرکز تجاری منطقه ای بزرگ عمل می کند. کشاورزی بزرگترین بخش است. چای و قهوه محصولات سنتی نقدی هستند، در حالی که گل های تازه صادراتی با رشد سریع هستند. صنعت خدمات نیز یک محرک اصلی اقتصادی، به ویژه گردشگری است. کنیا یکی از اعضای بلوک تجاری جامعه آفریقای شرقی است، اگرچه برخی از سازمان های تجاری بین المللی آن را به عنوان بخشی از شاخ بزرگ آفریقا طبقه بندی می کنند. آفریقا بزرگترین بازار صادرات کنیا است و پس از آن اتحادیه اروپا قرار دارد.