زنجبیل

زنجبیل، با نام علمی Zingiber officinale، یکی از قدیمی‌ ترین داروهای گیاهی است که از هزاران سال پیش مورد استفاده‌ی مردم هند و برخی دیگر از نقاط آسیا بوده است. علاوه بر آن، استفاده از این گیاه در برخی کشورهای آمریکای جنوبی نیز رواج داشته است.

زنجبیل

اطلاعات
طبع در طب سنتی:	طبع زنجبیل گرم و خشک است.
فرمانرو:	گیاهان
شاخه:	نهان‌دانگان
رده:	تک‌لپه‌ای‌ها
راسته:	Zingiberales
تیره:	Zingiberaceae
گونه:	Z. officinale
نام علمی:	Zingiber officinale
نام های دیگر:	شنگویر، سَنگیپِل

نام زنجبیل را در پارسی میانه سَنگیپِل، در برخی متون قدیمی شنگویر ذکر کرده‌اند. گیاه زنجبیل بسیار به سرما حساس بوده و در برابر کم‌ آبی نیز مقاومت بالایی ندارد؛ همین موضوع سبب شده است میزان تولید آن، نسبت به درخواست‌های بالا برای مصرف، کم باشد.

زمین‌ساقه، همان ریزوم، گیاه زنجبیل بعنوان ادویه در آشپزی و گیاه دارویی در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه بومی جنوب شرق آسیا است و برگ‌هایی سرنیزه‌ای به رنگ سبز براق و ساقه‌های باریک و نی‌مانند دارد. گل‌های آن سبز مایل به زرد با لبه‌ای ارغوانی و لکه‌های کرم‌رنگ و گل‌آذین مخروطی و کوچک و سنبله‌ای متراکم است که در تابستان از زمین‌ساقه بیرون می‌زند.

طبع زنجبیل

طبع زنجبیل گرم و خشک است.

بنابراین زنجبیل برای سرد مزاجان مناسب بوده و گرم مزاجان می‌بایست در مصرف آن دقت نموده و حتما آن را با مصلحاتش مصرف کنند.  

خواص زنجبیل

• زنجبیل، بهترین دارو برای افرادی است که از نفخ رنج می‌برند.
• زنجبیل کاهش دهنده‌ی میگرن و سردرد است.

• مصرف زنجیبل به درمان آرتزوز یا پلی آرتریت روماتوئید، همان درد مفاصل، کمک می‌کند.

• زنجبیل تازه سبب کاهش التهابات کولون می‌شود.

• زنجیبل تازه خاصیت ضد سرطانی دارد.

• مصرف این ادویه در دوران بارداری با حالت تهوع های صبحگاهی مقابله می‌کند. توصیه می‌شود که خانم های باردار قبل از مصرف مکمل زنجبیل و یا زنجیبل، به صورت تازه یا پودر، با پزشک خود مشورت کنند.

• زنجبیل دارای خاصیت ترموژنیک است؛ در نتیجه دمای بدن را افزایش داده و سبب تحریک سوخت و ساز بدن شده و در نتیجه به چربی سوزی کمک می‌کند.

• زنجبیل در تسکین دردهای معده و جلوگیری از آشوب و تهوع ناشی از مسافرت، هواپیما، ماشین و یا ورود یک ویروس به بدن، مفید است. در این موارد، زنجبیل به اندازه‌ی داروی اسکوپولامین، یا همان هیوسین، موثر عمل می‌کند.

• پودر زنجبیل سبب کاهش قند خون شده و مصرف این ادویه برای بیماران دیابت نوع 2، با تشخیص پزشک خود و تداخل نداشتن با داروهای خود، مناسب بوده و می‌توانند از آن جهت کنترل بیشتر قند خون خود استفاده کنند. در صورت عدم مشورت با پزشک، زنجبیل تأثیرات خطرناکی بر روی میزان انسولین بدن خواهد داشت.

• پودر زنجبیل، همراه با شربت عسل، برای افرادی که از سرفه، سرماخوردگی، گلودرد، آبریزش بینی رنج می‌برند مفید است.

• ترکیب عسل و زنجییل، آنزیم های آنتی اکسیدانی را که احتمال رشد سرطان و متاستاز را کاهش می‌دهند، تحریک می‌کند. این ترکیب نه تنها به کاهش نشانه‌های شیمی درمانی کمک می‌کند، بلکه احتمال ابتلا به سرطان و نیاز به درمان را نیز در مرحله نخست کاهش می‌دهد.

• ترکیب عسل و زنجبیل سیستم ایمنی بدن را افزایش داده، ترشح صفرا را تحریک کرده و یک چربی سوز قوی است.

• ترکیب عسل و زنجبیل توانایی افزایش جذب دیگر مواد مغذی از مواد غذایی، کاهش ضایعات، را دارا می‌باشد.

• دوز مصرف زنجبیل، بین 250 میلی گرم تا 1 گرم، 3 الی 4 مرتبه در روز می‌باشد. فراتر از این دوز می‌تواند منجر به عوارض جانبی شود.

• زنجبیل درمان کننده‌ی یرقان است.

• زنجبیل، تقویت کننده‌ی حافظه، بازکننده‌ی کبد و قاطع بلغم است و رطوبت غلیظی که بر روی جدار روده و معده چسبیده باشد را نیز از بین می‌برد.

• زنجبیل، چربی‌های ضروری موجود در جریان خون را افزایش می‌دهد و به بهود دردهای عضلانی و رفع خستگی عضلاتی که در حال فعالیت بوده‌اند، کمک می‌کند.

• زنجبیل جهت پیشگیری از فلج و ضعف اعصاب موثر است.

• زنجبیل تشنگی را بر طرف می‌کند.

• زنجبیل جهت درمان اسهال ناشی از مسمومیت غذایی نیز مفید است.

• مخلوط زنجبیل با نبات و کندر می‌تواند جهت جلوگیری از نفخ میوه‌های نارس موثر باشد.

• زنجبیل دارای آنتی اکسیدانی به نام شوگائول است که می‌تواند از پیشرفت آلزایمر جلوگیری کند.

• زنجبیل برای غدد فوق کلیوی مفید است و سبب افزایش ترشح هورمون کورتیزول می‌شود.

• زنجبیل خلط آور است و با بیرون راندن مخاط خلطی از ریه ها، به درمان آسم، برونشیت و دیگر مشکلات تنفسی کمک می‌کند.

• زنجبیل به تنظیم سطح گلوکز در خون کمک می‌کند.

• ایندومتاسین موجود در زنجبیل به کاهش التهاب و پاکسازی سیستم بدن کمک می‌کند.

• زنجبیل دارای آنتی بیوتیک طبیعی است و سبب جلوگیری از انواع سکته ها می‌شود.

• زنجبیل جهت مقابله با دردهای عضلانی ناشی از ورزش مفید است.

• آنتی‌اکسیدان‌های موجود در زنجبیل جهت از بین بردن جای زخم، آسیب های پوستی و لکه‌های ناشی از افزایش سن موثر هستند.

• زنجبیل به آرام شدن پوست آسیب دیده و یا پوستی که کمی التهاب دارد، کمک کرده و همزمان گردش خون را نیز بهبود می‌بخشد.

• زنجبیل به عنوان یک عامل ضدعفونی کننده‌ی قوی، در حفظ پوست موثر است.

• زنجبیل دارای خواص ضدآفتاب، آنتی اکسیدان و سفت کننده‌ است که به شادابی و سلامت پوست کمک می‌کند.

مضرات زنجبیل

• زنجبیل می‌تواند فشار خون را تا حد بسیار زیادی پایین بیاورد؛ پس باید در مصرف بیش از حد زنجبیل، هنگامی که داروهای کاهش فشار خون مصرف می‌کنید، احتیاط کرده و حتما با پزشک خود مشورت کنید.
• مصرف بیش از حد از زنجبیل منجر به اسهال می‌شود.

• مصرف زنجبیل برای خانم های باردار می‌تواند سبب سقط جنین، زایمان زودرس و سایر مشکلات شود.

• مادرانی که مقدار زیادی خون هنگام زایمان از دست داده‌اند، می‌بایست در دوران اولیه‌ی پس از زایمان، از مصرف زنجبیل خودداری کنند.

• زنجبیل به دلیل خواص ضد انسدادی، رقیق کنندگی خون، می‌تواند سبب خونریزی شود.

• مصرف زنجبیل ممکن است سبب خونریزی قاعدگی بیش از حد شود. بنابراین استفاده از زنجبیل هنگامی که خونریزی دارید، توصیه نمی‌شود.

• مصرف بیش از اندازه‌ی چای زنجبیل، سبب جمع شدن گاز در معده می‌شود.

مصلحات زنجبیل

با توجه به طبع گرم زنجبیل، توصیه می‌شود که گرم مزاجان آن را با مصلحاتش که شامل عسل و روغن بادام شیرین می‌شود مصرف کنند تا طبع و مزاج زنجبیل اصلاح شود.