بولیوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ه' به 'ه') |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''بولیوی''' | '''بولیوی''' (به [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]: <bdi>Bolivia</bdi>) با نام رسمی '''حکومت پلوریناسیونال بولیوی''' از شمال و شرق با [[برزیل]] هم مرز است. [[پاراگوئه]] نیز در جنوب شرقی، [[آرژانتین]] در جنوب و شیلی و پرو نیز در غرب بولیوی قرار دارند. بولیوی پس از [[برزیل]]، [[آرژانتین]]، پرو و کلمبیا از نظر وسعت پنجمین کشور [[قاره آمریکای جنوبی|آمریکای جنوبی]] محسوب می‌شود. | ||
[[پرونده:پرچم بولیوی.png|جایگزین=پرچم بولیوی|بندانگشتی|پرچم بولیوی]] | |||
[[پرونده:موقعیت بولیوی.png|جایگزین=موقعیت بولیوی|بندانگشتی|موقعیت بولیوی{{کشور | |||
| نام کامل = حکومت پلوریناسیونال بولیوی | |||
| پایتخت = سوکره / لاپاز (مرکز اداری) | |||
| زبان(های) رسمی = اسپانیایی و زبان‌های بومی | |||
| حکومت = جمهوری | |||
| مساحت = 1,098,581 کیلومتر مربع | |||
| جمعیت = 12,186,079 نفر (2023) | |||
| شاخص توسعه انسانی = 0.698 | |||
| واحد پول = بولیویانو (BOB) | |||
| منطقه زمانی = یوتی‌سی 4- | |||
| پیش‌شماره تلفنی = 591+ | |||
| دین(ها) = مسیحیت 92.8% | |||
بدون دین 6.5% | |||
| کد ایزو ۳۱۶۶ = BO | |||
| دامنه سطح‌بالا = bo. | |||
}}]] | |||
بولیوی نام خود را مستقیما از [[سیمون بولیوار]] قهرمان استقلال آمریکای جنوبی گرفته است. سیمون بولیوار طی مبارزات خود بخش اعظمی از آمریکای جنوبی را از استیلای اسپانیا خارج کرد. بولیوی و [[پاراگوئه]] تنها کشورهای آمریکای جنوبی محصور در خشکی هستند. | بولیوی نام خود را مستقیما از [[سیمون بولیوار]] قهرمان استقلال آمریکای جنوبی گرفته است. سیمون بولیوار طی مبارزات خود بخش اعظمی از آمریکای جنوبی را از استیلای اسپانیا خارج کرد. بولیوی و [[پاراگوئه]] تنها کشورهای آمریکای جنوبی محصور در خشکی هستند. | ||
| خط ۶: | خط ۲۲: | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
تاریخ بولیوی مملو از تغییرات متعدد در راس حاکمیت این کشور است. قریب به 200 [[کودتا]] و 200 [[ضد کودتا]] در تاریخ این کشور رخ | تاریخ بولیوی مملو از تغییرات متعدد در راس حاکمیت این کشور است. قریب به 200 [[کودتا]] و 200 [[ضد کودتا]] در تاریخ این کشور رخ داده است. پس از سال‌ها نزاع سیاسی بر سر قدرت در سال‌های دهه 1980 برای اولین بار دولت‌های غیر نظامی حاکمیت خویش را بر بولیوی تثبیت کردند. اما با روی کار آمدن دولت‌های غیر نظامی مشکلات در بولیوی همچنین ادامه داشت و این کشور با مشکلاتی نظیر [[فقر]]، [[ناآرامی اجتماعی]] و تولید [[مواد مخدر]] دست به گریبان بود. | ||
== جمعیت == | == جمعیت == | ||
| خط ۱۶: | خط ۳۲: | ||
مردم بولیوی به سه زبان رسمی اسپانیایی، کچوا و آیمارا تکلم می‌کنند. در کنار این زبان‌های رسمی تعداد زیادی از زبان‌های غیر رسمی و محلی سرخپوستی نیز از سوی مردم در گفت‌وگو‌های روزمره استفاده می‌شود. | مردم بولیوی به سه زبان رسمی اسپانیایی، کچوا و آیمارا تکلم می‌کنند. در کنار این زبان‌های رسمی تعداد زیادی از زبان‌های غیر رسمی و محلی سرخپوستی نیز از سوی مردم در گفت‌وگو‌های روزمره استفاده می‌شود. | ||
از نظر مذهبی 95 درصد مردم بولیوی پیرو مذهب کاتولیک، | از نظر مذهبی 95 درصد مردم بولیوی پیرو مذهب کاتولیک، سایر اتباع این کشور پروتستان هستند. | ||
== حکومت == | == حکومت == | ||
| خط ۲۹: | خط ۴۵: | ||
== اقتصاد == | == اقتصاد == | ||
بولیوی با وجود بر خورداری از منابع غنی طبیعی مانند نفت و قلع، کشور نسبتا فقیری است و فقدان سرمایه‌گذاری، بی ثباتی سیاسی و هزینه سنگین استخراج توسعه را عقب نگه داشته است. کشاورزی که بخش مهمی است، مواد عذایی برای مصرف داخلی از قبیل سیب زمینی و ذرت و همچنین محصولات صادراتی از قبیل نیشکر و پنبه) تولید می‌کند. | بولیوی با وجود بر خورداری از منابع غنی طبیعی مانند نفت و قلع، کشور نسبتا فقیری است و فقدان سرمایه‌گذاری، بی ثباتی سیاسی و هزینه سنگین استخراج توسعه را عقب نگه داشته است. کشاورزی که بخش مهمی است، مواد عذایی برای مصرف داخلی از قبیل سیب زمینی و ذرت و همچنین محصولات صادراتی از قبیل نیشکر و پنبه) تولید می‌کند. | ||
[[رده:کشورهای آمریکای جنوبی]] | |||
[[رده:کشورهای آمریکای لاتین]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۳
بولیوی (به اسپانیایی: Bolivia) با نام رسمی حکومت پلوریناسیونال بولیوی از شمال و شرق با برزیل هم مرز است. پاراگوئه نیز در جنوب شرقی، آرژانتین در جنوب و شیلی و پرو نیز در غرب بولیوی قرار دارند. بولیوی پس از برزیل، آرژانتین، پرو و کلمبیا از نظر وسعت پنجمین کشور آمریکای جنوبی محسوب می‌شود.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | حکومت پلوریناسیونال بولیوی |
| پایتخت: | سوکره / لاپاز (مرکز اداری) |
| زبان(های) رسمی: | اسپانیایی و زبان‌های بومی |
| دین(ها): | مسیحیت 92.8% بدون دین 6.5% |
| حکومت: | جمهوری |
| مساحت: | 1,098,581 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 12,186,079 نفر (2023) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.698 |
| واحد پول: | بولیویانو (BOB) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 4- |
| پیش‌شماره تلفنی: | 591+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | BO |
| دامنه سطح‌بالا: | bo. |
بولیوی نام خود را مستقیما از سیمون بولیوار قهرمان استقلال آمریکای جنوبی گرفته است. سیمون بولیوار طی مبارزات خود بخش اعظمی از آمریکای جنوبی را از استیلای اسپانیا خارج کرد. بولیوی و پاراگوئه تنها کشورهای آمریکای جنوبی محصور در خشکی هستند.
مقر دولت بولیوی در لاپاس قرار دارد. این شهر که به‌طور غیر رسمی پایتخت بولیوی شناخته می‌شود، مرتفع‌ترین پایتخت جهان محسوب می‌شود. لاپاس در ارتفاع 3600 متری قرار دارد. شهر لاپاس با داشتن تعداد زیادی موزه و هتل‌های مدرن محل مناسبی برای اقامت جهانگردان است. دریاچه تی تی کا، دره‌های یونگاس، پیست اسکی چاکالتایا و دره سخره‌ایی موسوم به "ماه" مهمترین جاذبه‌های طبیعی بولیوی را تشکیل می‌هند.
تاریخچه
تاریخ بولیوی مملو از تغییرات متعدد در راس حاکمیت این کشور است. قریب به 200 کودتا و 200 ضد کودتا در تاریخ این کشور رخ داده است. پس از سال‌ها نزاع سیاسی بر سر قدرت در سال‌های دهه 1980 برای اولین بار دولت‌های غیر نظامی حاکمیت خویش را بر بولیوی تثبیت کردند. اما با روی کار آمدن دولت‌های غیر نظامی مشکلات در بولیوی همچنین ادامه داشت و این کشور با مشکلاتی نظیر فقر، ناآرامی اجتماعی و تولید مواد مخدر دست به گریبان بود.
جمعیت
بولیوی دارای وسعتی معادل 28/1 میلیون کیلومتر مربع است. جمعیت این کشور نیز 9 میلیون نفر است، پایتخت رسمی بولیوی شهر سوکره با 132.000نفر جمعیت است. لاپاس نیز که مقر غیر رسمی حکومت محسوب می‌شود بدون احتساب حومه 800.000 نفر سکنه و با احتساب حومه و اطراف 1.500.000 نفر جمعیت دارد.
اکثر قریب به اتفاق جمعیت بولیوی را سرخپوستان تشکیل می‌دهند. در این میان اعضای قبایل آیمارا، کچوا و گوارانی با 65 درصد اکثر جمعیت و دورگه‌ها نیز با 35 درصد دومین گروه عمده جمعیتی بولیوی هستند.
فرهنگ
مردم بولیوی به سه زبان رسمی اسپانیایی، کچوا و آیمارا تکلم می‌کنند. در کنار این زبان‌های رسمی تعداد زیادی از زبان‌های غیر رسمی و محلی سرخپوستی نیز از سوی مردم در گفت‌وگو‌های روزمره استفاده می‌شود.
از نظر مذهبی 95 درصد مردم بولیوی پیرو مذهب کاتولیک، سایر اتباع این کشور پروتستان هستند.
حکومت
نهضت سوسیالیستی و "قدرت دموکراتیک اجتماعی" اصلی‌ترین احزاب بولیوی محسوب می‌شوند.
در بولیوی هر 5 سال یک بار انتخابات دموکراتیک برگزارمی‌شود. براساس قانون اساسی سال 1964 (این قانون در سال‌های 1994 و 2004 مورد بازنگری قرار گرفت) بولیوی دارای دو مجلس سنا و نمایندگان است که به ترتیب 27 و 130 نماینده دارند.
خوان اوو مورالس از سال 2005 مقام ریاست‌جمهوری بولیوی را عهده‌دار است.
بولیوی در سازمان‌های بین‌المللی عمده نظیر سازمان ملل متحد، سازمان تجارت جهانی، گروه 11، گروه 77 سازمان کشورهای آمریکایی، جامعه آندی، گروه ریو، مرکوسور و بانک آمریکایی توسعه عضویت دارد.
اقتصاد
بولیوی با وجود بر خورداری از منابع غنی طبیعی مانند نفت و قلع، کشور نسبتا فقیری است و فقدان سرمایه‌گذاری، بی ثباتی سیاسی و هزینه سنگین استخراج توسعه را عقب نگه داشته است. کشاورزی که بخش مهمی است، مواد عذایی برای مصرف داخلی از قبیل سیب زمینی و ذرت و همچنین محصولات صادراتی از قبیل نیشکر و پنبه) تولید می‌کند.