سنایی

ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی معروف به حکیم سنایی شاعر و عارف ایرانی و فارسی زبان در قرن چهارم و پنجم هجری بود. او در حد فاصل سالهای ۴۷۳ تا ۵۴۵ قمری می‌زیست و از اهالی خراسان بود. سنایی در غزنه که در افغانستان کنونی واقع است به دنیا آمد و در همان شهر نیز از دنیا رفت. سنایی بیشتر در قالب قصیده شعر می‌گفت و در برخی از اشعارش خود را با نام حسن خطاب می‌کند.

تصویر سازی حکیم سنایی غزنوی

در اغلب اشعار سنایی نکوهش دنیاداری و دنیادوستی دیده می‌شود. او از حاکمان ستمگر انتقاد می‌کند و زاهدان ریاکار را نیز همدست همان حاکمان می‌داند.

سنایی همچنین اشعار متعددی در قالب غزل و مثنوی دارد.

آثار

سنایی یک دیوان اشعار کامل دارد که شامل همه اشعار او در همه قالب‌ها است. علاوه بر آن آثار دیگری از سنایی موجود است که به این شرح اند:

1. حدیقةالحقیقه: منظومه ای در قالب ثنوی با محتوای عرفانی. این منظومه با نام‌های "الهی‌نامه" یا "فخری‌نامه" نیز شهرت دارد و شامل بیش از ده هزار بیت است. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده‌است.
2. طریق‌التحقیق: منظومه‌ای در قالب مثنوی که با وزن حدیقةالحقیقه سروده شده
3. سیرالعباد الی المعاد: منظومه‌ای با محتوای عرفانی و مشتمل بر هفتصد بیت با موضوعات اخلاقی. سنایی اشعار این منظومه را در سرخس سروده‌است.
4. کارنامهٔ بلخ: یا مطایبه‌نامه اثری از سنایی است که در زمان حضور او در بلخ نوشته شده و موضوع آن زندگی شخصی سنایی و پدرش و برخی معاصران آن دوره است.
5. عشق‌نامه: حدود هزار بیت در قالب مثنوی و در موضوعاتی همچون حقایق، معارف، مواعظ و حکم.
6. عقل‌نامه: با همان وزن عشق‌نامه سروده شده‌است.
7. مکاتیب: نوشته‌ها و نامه‌های سنایی به نثر فارسی که مکاتیب یا رسائل سنایی نیز یاد می‌شود.
8. تحریمة القلم: مثنوی کوتاهی از سنایی با حدود صد بیت خطاب به قلم که دارای مفاهیم عرفانی نیز هست.
9. شریعه الطریقه
10. دیوان قصاید و غزلیات
11. سنائی آباد