کرفس

کَرَفْس، با نام علمی (Apium graveolens)، از جمله گیاهانی است که در آشپزی کاربرد دارد. در گذشته به کرفس، اسامی دیگری از جمله کرسب یا کرفش نسبت می‌دادند؛ اما با گذشت زمان، این اسامی تغییر یافته و امروزه این گیاه با نام کرفس شناخته می‌شود.

کرفس انواع متفاوتی مانند ریشه‌ای، برگی، دمبرگی، آبی و کرفس مشک دارد. نوع آبی یا مردابی این گیاه در بعضی از مناطق، در اطراف مرداب‌ها یا آب‌های راکد رشد می‌کند؛ اما از نوع پرورشی آن برای مصرف خوراکی استفاده می‌شود و انواع غیر خوراکی کرفس، برای مصارف درمانی به کار می‌روند.

طبع کرفس

طبع کرفس گرم و خشک است. بنابراین کرفس برای سرد مزاجان مناسب بوده و توصیه می‌شود گرم مزاجان آن را با مصلحاتش مصرف کنند.

خواص کرفس

• کرفس سرشار از ویتامین C است و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و علائم سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.
• میزان قابل ملاحظه‌‌ی لوتئولین در کرفس، با دارا بودن آنتی اکسیدان‌های قوی، صدمات ناشی از تخریب سلولی را جبران می‌کند.

• وجود ترکیب شیمیایی در کرفس به نام بوتیل فتالید سبب کاهش سطح کلسترول بد خون (LDL) می‌شود.

• کرفس دارای مواد معدنی نظیر منیزیم و پتاسیم می‌باشد که مصرف آن برای تسکین اعصاب و بیماری روحی مفید است.

• مصرف کرفس، به دلیل داشتن منیزیم، برای افرادی که دچار بی‌خوابی و یا کم‌خوابی هستند مفید است.

• مصرف کرفس، خصوصاً آب کرفس، ولع خوردن شیرینی‌جات را از بین برده و در نتیجه به کاهش وزن بدن کمک می‌کند.

• ماده معطر موجود در کرفس به نام ترپین، مانع ماندن سنگ کلیه در مجاری ادراری، آلودگی میکروبی و درد شده و به همین دلیل کرفس بهترین ماده غذایی برای رفع عفونت مجاری ادرار و اسید اوریک بالا محسوب می‌شود.

• مصرف آب کرفس برای رفع سموم بدن، خرد کردن سنگ کلیه و خرد کردن سنگ مثانه مفید است. بهتر است در آب گیری، برگ‌های کرفس را استفاده کنید.

• مصرف آب کرفس از بروز یبوست جلوگیری کرده و حرکت روده ها را تنظیم می‌کند.

• آب کرفس یکی از مواد شیمیایی ضد التهاب بدن بوده که سبب کاهش عوارض و دردهای مفاصل، از قبیل روماتیسم یا آرتروز، آسم، نقرس و ناهنجاری های ریوی، می‌شود.

• کرفس حرارت بدن را کم کرده و تب‌بر است.

• کرفس بادشکن و ضد نفخ می‌باشد.

• کرفس به علت معطر بودن سبب برطرف کردن بوی بد دهان می‌شود.

• مصرف کرفس سبب شادی و نشاط می‌شود.

• کرفس سرشار از فسفر می‌باشد که به تقویت حافظه کمک کرده و همچنین در کودکان قدرت یادگیری را بالا می‌برد.

• کرفس تصفیه کننده‌ی خون است.

• مصرف کرفس برای مادران شیردهی که شیر آنها بیش از حد جاری میشود، می‌تواند سبب کاهش جریان شیر مادر شود.

• آب کرفس برای بیماران مبتلا به دیابت بسیار مفید است.

• مصرف کرفس، چه به صورت پخته و چه به صورت خام،  گرفتگی صدا را از بین می‌برد.

• کرفس از جذام و پیسی جلوگیری می‌کند.

• کرفس اشتها آور است.

• مصرف کرفس،چه به صورت پخته و چه به صورت خام، تصلب شرایین را از بین می‌برد.

• عصاره کرفس تعداد اسپرم را بالا برده و حتی ترشح تستوسترون را نیز افزایش می‌دهد؛ در نتیجه کرفس، عملکرد جنسی را در مردان افزایش می‌دهد.

• کرفس مدر است.

• مصرف کرفس از انعقاد خون جلوگیری می‌کند.

• مصرف کرفس، به افرادی که به کم‌خونی دچار هستند توصیه می‌شود.

• کرفس سرشار از فیبر بوده و بنابراین ملین می‌باشد.

• ویتامین B6 و اسید پانتوتنیک موجود در کرفس، به همراه منیزیم و کلسیم، اثر مثبتی در تقویت ماهیچه ها خواهند داشت.

• مصرف کرفس، خصوصاً آب کرفس، در دو الی سه روز در هفته، برای زیبایی پوست و مو بسیار مفید است.

• کرفس ماده‌ی غذایی لاغرکننده‌ای نیست ولی منبع غنی از ویتامین K، ویتامین C، منیزیم و پتاسیم می‌باشد که موجب افزایش متابولیسم، سوخت و ساز، بدن می‌شود.

• کرفس دافع صفرا و اسیداوریک بدن است.

• کرفس، ضد یرقان است.

• کرفس، منبع غنی از ویتامین C می‌باشد، که جهت استحکام لثه و جلوگیری از خونریزی لثه، بیماری اسکوربوت، مفید است.

مضرات کرفس

• استفاده از کرفس، چه در دوران لقاح و چه در دوران بارداری، ممنوع است؛ چرا که مصرف کرفس قاعده‌آور بوده و موجب سقط جنین می‌شود.
• بذر کرفس برای ریه مضر است.

• مصرف روزانه‌‌ی آب کرفس به هیچ عنوان به افراد توصیه نمی‌شود زیرا کرفس از جمله سبزیجاتی است که اگزالات فراوانی داشته و تجمع اگزالات در بدن، به خصوص برای افرادی که کلیه و مثانه سنگ‌ساز دارند، می‌تواند سبب به وجود آمدن یا بزرگ تر شدن سنگ‌های اگزالات شود.

• مصرف کرفس برای مبتلایان به صرع مضر است.

• افرادی که دچار اسهال هستند از مصرف کرفس خودداری کنند.

• افراد حساس به نور از خوردن بیش از اندازه‌ی دانه کرفس خودداری نمایند.

• کرفس مدر است و سبب افزایش ادرار شده و در نتیجه مایعات بدن را کاهش می‌دهد.

• آلرژی و ایجاد التهاب پوستی یکی دیگر از عوارض جانبی کرفس می‌باشد که ممکن است در افرادی که به برخی گیاهان و ادویه‌ها از جمله زردک وحشی، قاصدک، درمنه و غیره حساسیت دارند، ایجاد حساسیت کند.

• مصرف بیش از حد کرفس به مادران شیرده، به دلیل اینکه سبب کاهش جریان شیر مادر شده و در نتیجه می‌تواند موجب کاهش تغذیه نوزاد شود، توصیه نمی‌شود.

مصلحات کرفس

با توجه به طبع گرم کرفس، توصیه می‌شود که گرم مزاجان آن را با مصلحاتش که شامل انیسون می‌شود مصرف کنند تا طبع و مزاج کرفس اصلاح شود.