متوکلوپرامید
متوکلوپرامید (به انگلیسی: Metoclopramide ) برای درمان برخی از ناراحتی‌های معده و روده استفاده می‌شود. داروی متوکلوپرامید معمولا به عنوان یک درمان کوتاه مدت (بین ۴ تا ۱۲ هفته) برای سوزش مداوم معده، در زمانی که داروهای رایج به اندازه‌ی کافی خوب عمل نمی‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
داروی متوکلوپرامید بیشتر برای درمان سوزش معده که پس از صرف غذا یا در طول روز اتفاق می‌افتد استفاده می‌شود. درمان سوزش مداوم معده می‌تواند آسیب‌های ناشی از اسید معده به مری را کاهش داده و به بهبودی بیمار کمک کند.
داروی متوکلوپرامید با مسدود کردن یک ماده‌ی طبیعی (دوپامین) در بدن کار می‌کند. این عمل سبب تخلیه‌ی معده و حرکت روده‌ی فوقانی می‌شود.
مصرف داروی متوکلوپرامید به دلیل خطر بروز عوارض جانبی جدی مانند اسپاسم عضلانی و حرکات غیر قابل کنترل عضلات برای کودکان توصیه نمی‌شود.
نحوه‌ی مصرف
- پیش از شروع مصرف داروی متوکلوپرامید و پیش از هر بار مصرف مجدد راهنمای استفاده از دارو را مطالعه کرده یا از پزشک یا دکتر داروخانه درباره‌ی نحوه‌ی مصرف آن سؤال کنید.
- داروی متوکلوپرامید را به صورت خوراکی ۳۰ دقیقه قبل از غذا و پیش از خواب، معمولا چهار بار در روز و طبق دستور پزشک، مصرف کنید.
- در صورتی که شکل مایع داروی متوکلوپرامید را مصرف می‌کنید، از پیمانه‌ی مخصوص استفاده کنید. از قاشق غذاخوری به دلیل دقیق نبودن میزان مصرف دارو استفاده نکنید.
- اگر از شکل قرص داروی متوکلوپرامید استفاده می‌کنید، پیش از زمان مصرف دوز دارو قرص را از بسته خارج نکنید. پیش از استفاده از این دارو دست‌های خود را خشک کنید. در صورتی که قرص شکسته یا خرد شده بود از مصرف آن خودداری کنید. بلافاصله بعد از خارج کردن قرص از بسته آن را روی زبان خود بگذارید. اجازه دهید قرص به طور کامل حل شود و سپس آن را با بزاق فرو دهید. لازم نیست که این دارو را با آب میل کنید.
- دوز مصرف داروی متوکلوپرامید به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید بستگی دارد. اطمینان حاصل کنید که پزشک شما یا دکتر داروخانه در جریان تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید قرار گرفته باشند.
- در صورتی که سوزش معده را فقط در مواقع خاصی از روز (مثلا بعد از شام) احساس می‌کنید ممکن است پزشک شما به جای مصرف دارو در طول روز، مصرف دارو تنها در آن زمان‌ها را توصیه کند. این شیوه خطر ابتلا به عوارض جانبی را کاهش می‌دهد.
- به علت احتمال ابتلا به دیسکینزی حاد داروی متوکلوپرامید را در دوز بالاتر یا زمان طولانی‌تری از آن‌چه پزشک شما تجویز کرده استفاده نفرمایید. طبق گفته‌ی شرکت سازنده‌ی دارو درمان با متوکلوپرامید نباید بیشتر از دوازده هفته طول بکشد.
- مصرف داروی متوکلوپرامید برای درمان گاستروپارزی دیابتی معمولا در حدود دو تا هشت هفته طول می‌کشد و پس از آن روده‌ی شما به خوبی فعالیت می‌کند. بیماری شما ممکن است دوباره به همان صورت قبل تکرار شود. ممکن است در این شرایط پزشک توصیه کند تنها در زمانی که علائم بیماری‌تان ظاهر می‌شود، مصرف دارو را شروع کرده و پس از بهبودی استفاده از داروی متوکلوپرامید را متوقف کنید.
- برای تاثیرگذاری بیشتر داروی متوکلوپرامید این دارو را به صورت مرتب مصرف کنید. هر روز در زمان مقرر، پیش از صرف یک وعده‌ی غذایی، از دارو استفاده کنید.
- در صورتی که داروی متوکلوپرامید را در مدت زمان طولانی یا در دوز بالا استفاده کرده‌اید توقف ناگهانی این دارو ممکن است سبب ایجاد علائم ترک ناگهانی مانند سرگیجه، ناآرامی و عصبانیت و سردرد شود. برای جلوگیری از ابتلا به علائم ترک ناگهانی ممکن است پزشک شما میزان دوز مصرفی‌تان را به تدریج کاهش دهد.
عوارض جانبی
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- خستگی
- مشکل در خواب
- پریشانی
- سردرد و اسهال
تداخلات دارویی
- داروهای ضد روان‌پریشی مانند آری پیپرازول و هالوپریدول
- آتوواکون
- آگونیست‌های دوپامین مانند کابرگولین، پرگولید و روپیرینول
- فسفومایسین
- پراملینتید
- فنوتیازین‌ها مانند پرومتازین و پروکلرپرازین
- ریواستیگمین
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که هر یک از علائم زیر پس از مصرف دارو در شما بروز کرد، به پزشک مراجعه کنید:
- تغییرات روحی و روانی مانند اضطراب
- گیجی
- افسردگی
- افکار خودکشی
- کاهش قوای جنسی
- بی‌قراری حرکتی
- اسپاسم عضلانی
- حرکات کنترل نشده‌ی ماهیچه‌ها مانند پیچش گردن و قوز شدن پشت
- علائم غیر قابل کنترل پارکینسون مانند لرزش، کند شدن حرکات یا مشکل در حرکت و ناتوانی در بروز حالات چهره
- ترشح غیر عادی شیر از پستان‌ها
- بزرگ شدن و نرم شدن پستان‌ها
- تورم دست‌ها و پاها
- تغییر در زمان قاعدگی در زنان