ازگیل
اَزگیل، با نام علمی (Mespilus germanica)، میوه‌ای است خوراکی که درخت آن بیشتر در ارتفاعات ۲۰۰۰ متری البرز و جنگل‌های گیلان می‌روید. در زبان گیلکی به آن کونوس یا کُنوس گفته و در زبان مازندرانی به آن کِنِس یا کندس میگویند؛ همچنین، در زبان تالشی به آن فتر گفته می‌شود.
ازگیل میوه‌ای است مدور، قهوه‌ای رنگ و تقریبا به اندازه‌ی یک گردو که اثر چند کاسبرگ در پائین آن ملاحظه می‌گردد و به صورت خام خورده می‌شود.
طبع ازگیل
طبع ازگیل سرد و خشک است.
بنابراین ازگیل برای گرم مزاجان مناسب بوده و سرد مزاجان می‌بایست در مصرف آن دقت نموده و حتما آن را با مصلحاتش مصرف کنند.
خواص ازگیل
- ازگیل آب مولکولی فراوانی دارد و بدن را سم زدایی کرده و جهت برطرف کردن مشکلات کلیوی بسیار مفید است؛ همچنین مصرف منظم ازگیل دفع ادرار را تسهیل نموده و سنگ‌های کلیوی را نیز از بین می‌برد.
- ازگیل سرشار از پتاسیم است و برای افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند مفید است. بیمارانی که مبتلا به فشار خون بالا هستند، باید مصرف مواد غذایی سرشار از پتاسیم، منیزیم و کلسیم را افزایش داده و از مصرف مواد غذایی دارای سدیم پرهیز کنند. میوه‌های دارای پتاسیم شامل موز، گوجه فرنگی، زرشک، ریواس و ازگیل می‌شوند.
- ازگیل سرشار از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی به نام فنولیک اسید و فلاوونوئیدها می‌باشد که رادیکال‌های آزاد را در بدن از بین می‌برد و در نتیجه از بروز انواع سرطان جلوگیری کرده و همچنین با مصرف این میوه ترکیبات فنلی موجود در آن به پلی‌فنلی‌ها تبدیل می‌شود که این پلی‌فنلی‌ها برای تولید آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در بدن جهت مقابله با رادیکال‌های آزاد مؤثر است.
- فیبر موجود در ازگیل به کنترل قند خون کمک می‌کند. این میوه دارای قند بسیار کمی است که مصرف آن برای افراد دیابتی بسیار مفید است.
- این میوه برای التهابات روده‌ای مفید بوده و به درمان مشکلات دستگاه گوارش، از جمله اسهال و نفخ معده، موثر است.
- ازگیل برای برطرف کردن اختلالات دفعی موثر است.
- ازگیل ادرارآور است.
- ازگیل اشتهاآور و چاق کننده است.
- مصرف منظم ازگیل سبب نظم بخشیدن به دوره‌های عادت ماهیانه می‌شود.
- ویتامین B موجود در ازگیل اعصاب را تقویت می‌کند.
- ازگیل ضد انعقاد خون است و از لخته شدن خون جلوگیری کرده و می‌تواند در درمان بیماری هموراژ، خونریزی داخلی ناشی از انسداد عروق، نقش مهمی ایفا کند.
- ازگیل سرشار از فیبر است که به حفظ آب و چربی کمک کرده و مصرف آن سبب جلوگیری از بیماری‌های مربوط به اختلالات قلب و رگ‌های خونی می‌شود.
- ازگیل در پایین آوردن کلسترول نقش دارد.
- ازگیل سرشار از ویتامین A و C می‌باشد که به رشد و ترمیم بخش‌های مختلف بدن، استخوان‌ها، پوست و بافت مفید است. ازگیل همچنین به تثبیت سطح آهن، که یک ماده‌ی معدنی ضروری برای تولید پروتئین و هموگلوبین است، کمک می‌کند.
- مصرف ازگیل برای زنان باردار، افراد سیگاری و افرادی که در دوره نقاهت هستند، و یا به نوعی به التهاب پوستی مبتلا هستند، توصیه می‌شود.
- پتاسیم موجود در ازگیل به حفظ تعادل آب در بدن و رشد سلول‌ها کمک کرده و در عملکرد درست بدن، سیستم عصبی، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها نقش دارد.
- کلسیم موجود در ازگیل به استحکام استخوان‌ها و تقویت دندان‌ها کمک می‌کند.
- اسید چرب موجود در ازگیل می‌تواند از ایجاد پیشرفت سرطان به ویژه سرطان‌های سینه، پوست، کبد و روده بزرگ جلوگیری کند.
- ازگیل منبع خوبی از منگنز است و کم خونی را درمان می‌کند.
- مس موجود در ازگیل تولید سلول‌های خونی را افزایش داده و به عملکرد مناسب رگ‌های خونی و عصب‌ها کمک می‌کند و بدین صورت سیستم ایمنی را تقویت کرده و به جذب آهن در بدن کمک می‌کند.
- ازگیل برای درمان برخی بیماری‌ها نظیر گرفتگی شکم و یا دل‌درد مفید است؛ همچنین افرادی که به بیماری‌هایی مانند مشکلات رحمی، خونریزی‌های داخلی، بواسیر و شقاق مبتلا هستند مصرف ازگیل خام بسیار توصیه شده است.
- ازگیل میوه‌ای مفید است که مصرف آن برای درمان گلودرد و التهابات دهانی توصیه شده و نیز در درمان زخم دهان و تورم مخاط گلو نیز موثر است.
- ازگیل دارای ماده‌ای به نام تانن است که بهترین دارو برای درمان عفونت‌های روده‌ی بزرگ است.
- ازگیل میوه‌ای بسیار مقوی است زیرا قدرت اُسمزی خون را بالا می‌برد.
مضرات و منع مصرف‌های ازگیل
- از مصرف ازگیل در زمان یبوست پرهیز کنید.
- دانه‌های ازگیل سرشار از اسید هیدروسیانید می‌باشند که سمی‌اند؛ بنابراین در هنگام مصرف ازگیل، دانه ها را جدا کنید.
- ازگیل سرشار از کلسیم است و زیاده‌روی در مصرف آن سبب اثرات منفی، خصوصاً در بزرگسالانی که به سنگ کلیه، یبوست و عدم جذب مواد معدنی مانند مس و آهن دچار هستند، می‌شود.
- گرچه ازگیل به آبرسانی بدن کمک می‌کند ولی از ازگیل نباید بعد از فعالیت‌های جسمی زیاد استفاده کرد زیرا مواد مغذی و نمک‌های معدنی موجود در آن برای بهبود بدن کافی نیستند. اگر می‌خواهید برای این منظور از ازگیل استفاده کنید با پزشک خود مشورت کنید.
- زیاده‌روی در مصرف ازگیل منجر به مسمومیت غذایی شده که با تهوع، درد معده و اسهال همراه است.
- زیاده‌روی در مصرف ازگیل میزان آهن در بدن را افزایش داده و به بافت‌های سلولی آسیب می‌رساند.
- مصرف ازگیل در هنگام شب توصیه نمی‌شود؛ زیرا سبب دل‌درد، دردهای شکمی و یا حتی مشکلات حاد دیگری می‌شود.
مصلحات ازگیل
با توجه به طبع سرد ازگیل، توصیه می‌شود که سرد مزاجان آن را با مصلحاتش که شامل شیره انگور، خرما، چای نبات و عسل می‌شود مصرف کنند تا طبع و مزاج ازگیل اصلاح شود.