سرطان استخوان
سرطان استخوان (به انگلیسی: osteosarcoma یا Bone Cancer) اصطلاحی برای چندین عارضه مختلف است که در استخوان‌ها ایجاد می‌شود. هنگامی که سلول‌های سرطانی در استخوان رشد می‌کنند، می‌تواند به بافت طبیعی استخوان آسیب برساند. نوع سلول و بافتی که سرطان در آن شروع می‌شود، نوع سرطان استخوان را تعیین می‌کند.
سرطان‌های استخوان چندان رایج نیستند. در واقع کمتر از ۲% از جمعبت کل مبتلایان به سرطان‌ها در جهان به سرطان استخوان مبتلا هستند. درحالی‌که بیماری سرطان استخوان در هر سنی می‌تواند ایجاد می‌شود، اما در کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر از میانسالان و کهن سالان شایع است.
سرطان‌هایی که در استخوان تشکیل می‌شوند، سرطان استخوان اولیه نامیده می‌شوند. علاوه بر سرطان اولیه استخوان، بسیاری از تومورها و سرطان‌های قسمت‌های مختلف بدن هم می‌توانند به استخوان‌ها گسترش یابند. این نوع سرطان در استخوان‌ها را تومورهای استخوانی ثانویه یا متاستاتیک می‌نامند. تومورهای استخوانی می‌توانند در هر استخوانی از بدن تشکیل شوند و در هر قسمتی از استخوان رشد کنند، یعنی از سطح استخوان تا مرکز استخوان که مغز استخوان نامیده می‌شود. یک تومور در حال رشد (حتی یک تومور خوش خیم) بافت سالم استخوان را از بین می‌برد و استخوان را تضعیف می‌کند. این استخوان تضعیف‌شده نسبت به شکستگی آسیب پذیر‌تر است. وقتی یک تومور استخوانی سرطانی است، دو حالت رخ می‌دهد:
- یک سرطان استخوانی اولیه است.
- نشانه سرطان ثانویه است.
یک سرطان استخوان اولیه از استخوان شروع شده است در حالی که سرطان استخوان ثانویه از نقطه دیگری در بدن شروع شده است و سپس با متاستاز دادن به استخوان منتشر می‌شود. مثلا اگر سرطان پروستات به استخوان بزند آن را سرطان استخوان ثانویه می‌نامیم. به سرطان ثانویه استخوان، بیماری متاستاتیک استخوان هم گفته می‌شود. برخی از سرطان‌هایی که از جای دیگر شروع شده و به استخوان هم منتشر می شوند شامل موارد زیر هستند:
- سینه
- ریه
- تیروئید
- کلیه
- پروستات.
علت
هنوز دلیل اصلی ابتلا به این سرطان مشخص نیست. اما برخی از عوامل هستند که خطر بروز آن را تشدید می‌کنند. از جمله:
- سابقه ابتلا به سرطان استخوان در خانواده
- آسیب‌های جسمانی
- بیماری‌های زمینه‌ای و وراثتی
- تأثیر مصرف سایر داروها
- قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض تشعشات خطرناک
- سبک زندگی فردی.
عوامل خطر ابتلا سرطان استخوان
عامل خطر یا ریسک فاکتور در علم پزشکی، عاملی است که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. اغلب عوامل تحریک‌کننده می‌توانند به‌صورت مستقیم بر رشد سلول‌های سرطانی تأثیر بگذارند، اما به خودی خود باعث ابتلا به سرطان نمی‌شود. از جمله مواردی که خطر ابتلا به سرطان استخوان را تشدید می‌کند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
ژنتیک کودکان مبتلا به رتینوبلاستوما خانوادگی که نوعی «سرطان چشم» است، خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. افرادی که سابقه بیماری سارکوم در خانواده خود را دارند، در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.
افرادی که تحت شرایط پرتودرمانی قرار گرفته‌اند، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان استخوان دارند. اکثر سارکوم‌های ناشی از پرتودرمانی شامل آنژیوسارکوم و سارکوم پلومورفی (UPS) از نوع بافت نرم یا استئوسارکوم هستند.
برخی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی، از جمله عوامل آلکیل‌کننده و آنتراسایکلین‌ها، ممکن است خطر ابتلا به سرطان ثانویه و معمولاً پوکی استخوان را افزایش دهند.
یک بیماری شناخته شده به نام «بیماری پاژه» وجود دارد. تعداد کمی از افراد مبتلا به این بیماری به سرطان استخوان دچار می‌شوند.
یک بیماری ژنتیکی نادر به نام سندرم Li-Fraumeni وجود دارد که مبتلایان به آن دارای یک نسخه معیوب از یک ژن هستند که به طور معمول به رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کند.