متابولیسم
متابولیسم (Metabolism)، «سوخت و ساز سلولی» یا «دگرگشت» به صورت اصلاح بیوشیمیایی ترکیبات شیمیایی در موجودات زنده و سلول‌ها تعریف می‌شود.
در حالت کلی متابولیسم شامل هر دو مکانیسم آنابولیسم یا بیوسنتز مولکول‌های آلی پیچیده و تجزیه یا کاتابولیسم مولکول‌های پیچیده برای تولید ترکیبات و مولکول‌های حامل انرژی و همچنین مولکول‌های اساسی یا واحدهای سازنده سلولی است. از سوی دیگر فرایندهای آنابولیسم و کاتابولیسم محصولاتی تولید می‌کنند که برای نگهداری، رشد، حرکت و تولید مثل ارگانیسم حیاتی به شمار می‌آیند.
متابولیسم شامل واکنش‌های بیوشیمیایی پیچیده و اغلب متقابل است که معمولاً به کمک آنزیم‌ها انجام می‌گیرد و این واکنش‌ها به طور کلی توسط هورمون‌های آنابولیک و کاتابولیک تنظیم می‌شود. به منظور تجزیه و تحلیل متابولیسم، این فرایندها معمولاً از طریق مسیر‌های متابولیکی مشخص می‌شوند که یک توالی خاص از مراحل کاتالیز شده با آنزیم را می‌سازند. متابولیسم کل، شامل کلیه فرآیند‌های بیوشیمیایی یک ارگانیسم است و همچنین متابولیسم سلولی شامل کلیه فرآیند‌های شیمیایی در یک سلول به شمار می‌آید.
متابولیسم یک مکانیسم مشترک است در همه گونه‌های موجود زنده وجود دارد، به طوری که پیچیده‌ترین جانداران زنده به برخی از مسیر‌های متابولیکی که در موجودات تک سلولی یافت می‌شوند، متکی هستند. اطلاعات و دانشی که هم اکنون در مورد متابولیسم وجود دارد، در طی یک دوره بیش از 400 سال و به ویژه در نیمه اول قرن بیستم از طریق آزمایش‌ها و مطالعات صد‌ها محقق بزرگ جهان به دست آمده است.
فرایندهای اصلی متابولیک در نمودار متابولیسم واسطه‌ای یا متوسط، سنتز و استاندارد شده‌اند. هیچ ارگانیسمی از تمام واکنش‌های موجود در نمودار استفاده نمی‌کند، اما همه ارگانیسم‌ها از برخی از واکنش‌های آن بهره می‌برند. نمودار متابولیسم واسطه‌ای بر روی دیواره‌های آزمایشگاه‌های بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی به شکلی که شبیه به جدول تناوبی عناصر بر روی دیوار‌های آزمایشگاه‌های شیمی است، وجود دارد.
تاریخچه متابولیسم
اصطلاح متابولیسم از واژه یونانی تغییر یا دگرگونی گرفته شده است. اولین آزمایش‌های کنترل شده در متابولیسم انسان توسط «سانتوریو سانتوریو» (Santorio Santorio) در سال 1614 منتشر شد، او این آزمایش‌ها را در کتاب خود (Ars de Statica Medecina) نوشت که نام او را در سراسر اروپا مشهور کرد. وی مجموعه آزمایشات طولانی خود را در این کتاب توصیف کرد که در طی این آزمایش‌ها، وزن خود را در صندلی معلق از تعادل استیلارد (قپان) قبل و بعد از خوردن غذا، خوابیدن، کار کردن، رابطه جنسی، روزه گرفتن، محرومیت از نوشیدن و اجابت مزاج اندازه‌گیری کرده بود. او دریافت که تاکنون بیشترین ماده غذایی که او مصرف کرده است از طریق تعریق از بدن از دست می‌رود.