عملیات محمد رسول الله (ص)

عملیات محمد رسول الله (ص)، روز 12 دی ماه 1360 با رمز «لا اله الا الله، محمد رسول الله» به مدت دو روز در منقه بیاره و طویله عراق در غرب شهر نوسود ایران با هدف بیرون راندن نیروهای اشغالگر عراق و ضد انقلاب از شهر پاوه و جنوب مریوان به پشت مرز بین المللی اجرا شد.

تصویر از عملیات محمد رسول الله

اهداف

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن سال 1357، منطقه اورامات که شامل جنوب مریوان تا جنوب پاوه می شود، محل حضور گروه های ضد انقلابی شد و با وجود پاکسازی‌هایی که از طرف نیروهای انقلابی شده بود ولی باز عناصر ضد انقلابی در این مناطق جولان می دادند. با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، ارتش عراق به دلیل وجود این گروهک ها، منطقه اورامات را مورد حمله خود قرار نداند. اما پس از شروع جنگ تحمیلی، نیروهای سپاه پاسداران مریوان و پاوه به همراه یگان‌هایی از ارتش جمهوری اسلامی، طی چند عملیات موفق به پاکسازی قسمت اعظمی از منطقه شدند و همین ضعف و اضمحلال این گروه ها باعث شد که ارتش عراق در جبهه شمالی احساس خطر نماید و نیروهای خود را به این منطقه بفرستد و دست به تجاوزات و حملات اشغالگرانه زند. بدین ترتیب در زمستان سال 1359، حاشیه مرزی نوسود تا مریوان به اشغال نیروهای بعثی در آمد. اما چند ماه پس از اشغال یعنی در تیرماه 1360 رزمندگان اسلام با اجرای عملیاتی به نام «روح الله خمینی کبیر» موفق به بازپس گیری منطقه شرق نوسود شدند.

استقرار و تثبیت نیروهای ایرانی در نوا مرزی و برخی مواضع دشمن، باعث شد فرماندهان نظامی ایران عملیاتی را با هدف انهدام نیروهای اشغالگر، تامین مرز در دو منطقه نوسود و هانی گرمله را در دستور کار خود قرار دهند. بعد از طراحی عملیات آن را عملیات محمد رسول الله (ص) نامگذاری کردند.

در عملیات محمد رسول الله (ص)، مقرر شد؛ رزمندگان از دو محور مریوان و پاوه وارد عمل شده و اقدام به آزادسازی، قسمتی از ارتفاعات منطقه در محدوده بین نوسود و مریوان و شهر طویله عراق و چند روستا نمایند.

بنابراین در محور مریوان نیروهای ایرانی با فرماندهی حاج احمد متوسلیان ماموریت یافتند، علاوه بر آزادسازی ارتفاعات شنگادور، توالی (پنج قله)، دره تاریك، جانبازان و ملقه پشقله، شهر طویله را تصرف کنند.

همچنین در محور پاوه رزمندگان تحت فرماندهی حاج محمد ابراهیم همت مسئولیت پاكسازی شهر نوسود، ارتفاعات كل هرات، سرنی، شوشمی و تعدادی از روستاهای منطقه از وجود عناصر ضدانقلاب و نیروهای عراقی و نیز ورود به شهر طویله را بر عهده گرفتند.

خلاصه

نیروهای ایرانی، بعد از اقامه نماز مغرب و عشا در روز دوازدهم دی ماه 1360، به سمت هدف های تعیین شده حرکت کردند و پس از چند ساعت پیاده روی، بامداد روز سیزدهم، با رمز «لا اله الا الله، محمد رسول الله» عملیات را شروع کردند.

نیروهای حاضر در محور پاوه با هدف تصرف ارتفاعات سرنی، از گذرگاه «وزلی» عملیات خود را آغاز کردند. ولی زمانی که از کنار شهر نوسود عبور می کردند با گروهک های ضد انقلابی درگیر شدند و با وجود تلفات وارد شده به این گروهک ها، آن ها موانعی را برای رزمندگان ایجاد کردند. همین موانع و فشارهای دشمن باعث دست به دست شدن ارتفاعات سرنی شد.

نیروهای ایرانی در محور ملقه پشقله و جانبازان توانستند منطقه تعیین شده را به سرعت تصرف کنند و وارد شهر طویل عراق شوند. اما عدم سقوط ارتفاع «كل هرات» و حضور دشمن بر روی این ارتفاع موجب شد تا با وجود موفقیت رزمندگان در طرفین این قله مشكلات جدی در تامین و تدارك نیرو ایجاد شود. بنابراین نیروهای ایرانی مجبور شدند در بعدازظهر اولین روز عملیات مواضع قبلی باز گردند.

در محور مریوان نیز رزمندگان اسلام، قبل از رسیدن به پای اهداف تعیین شده با تیراندازی و درگیری دشمن مواجه شدند. هرچند گذرگاه شنگادور، 4 قله از 5 قله این ارتفاع به تصرف نیروهای ایرانی درآمد، اما استقرار دشمن بر روی قله پنجم به عنوان تدارکاتی و پشتیبانی نیروهایش سبب مختل شدن عملیات در این محور شد.

نیروهای معبر "دره تاریك" نیز كه با درگیری زود هنگام مواجه شده بودند، به دلیل تسلط و در نتیجه دید و تیر دشمن زمینگیر شدند.

در ادامه، دشمن با به‌كارگیری نیروهای احتیاط منطقه از جمله انتقال سه گردان از پنجوین و با استفاده از نیروهای گارد ریاست جمهوری پاتك خود را از بعدازظهر روز اول عملیات آغاز كرد.

هرچند رزمندگان اسلام توانستند در این پاتک ها، خسارات سنگینی به اشغالگران بعثی وارد آورند ولی کمبود توان نیروهای ایرانی و عدم جایگزینی نیروهای تازه نفس ادامه عملیات را غیرممکن کرد. بنابراین در ساعت 16 روز دوم عملیات دستور عقب نیشینی صادر شد.