سیکلامن
سیکلامن یا نگونسار (نام علمی: Cyclamen persicum) از خانواده (Primulaceae گیاهی علفی و متعلق به تیره پامچال‌سانان است. سیکلامن بومی جزایر مدیترانه‌ای و ایران بوده و یک گیاه ملی و ارزشمند ایرانی‌ست که معمولاً همراه با پسوند پرسیکوم (به انگلیسی: Persicum) یعنی ایرانی می‌آید.
گل سیکلامن را می‌توانید در دل طبیعت در جنگل‌های شمال ایران و مخصوصاً از چالوس تا لاهیجان و حتی بعضی از جنگل‌های استان گلستان ببینید. تنوع رنگی بسیار بالا و جالب سیکلامن سبب محبوبیت و جذابیت آن بین مردم شده است.
گونه‌های سیکلامن شامل:
- سیکلامن ایرانی
- سیکلامن پرورشی
- سیکلامن پات پنت (گلدانی)
برگ‌های این گل بسیار زیبا، مرمری شکل و دارای لکه‌های نقره‌ای است و گل‌های آن معطر و به رنگ‌های صورتی، قرمز، ارغوانی، سفید و خرمایی هستند. سیکلامن یک محصول گلخانه‌ای است که در زمستان به بازار عرضه می‌شود و چون گیاهان کمی در این فصل قادر به گلدهی هستند، لذا از نظر اقتصادی مورد توجه قرار می‌گیرد. نگهداری این گیاه در منزل سخت و نیازمند مراقبت و توجه بیشتری می‌باشد. سیکلامن گیاه وسیع‌الرشد اما کند رشد بوده و نیاز به یک دوره نسبتاً طولانی برای گلدهی و ورود به فاز زایشی دارد. هم‌چنین این گیاه در تمام مراحل رشد تا زمان گلدهی احتیاج به مراقبت ویژه دارد. اگرچه برخی از نمونه‌های این گیاه را به دلیل مقاومت در برابر سرما می‌توان در فضای باز کاشت، اما اکثر این گیاهان به عنوان گیاهانی گلدانی مورد کشت و نگهداری قرار می‌گیرند.
گیاه‌شناسی
ریشه و گل‌های سیکلامن، از قسمتی از گیاه که با نام غده شناخته می‌شود، می‌رویند. در اغلب گونه‌ها، برگ‌ها در پاییز شروع به رشد می‌کنند در طی زمستان به زندگی خود ادامه می‌دهند و در بهار از بین می‌روند. سپس گیاه وارد دوره رکود می‌شود. بنابراین در بسیاری از انواع این گیاه، در فصل تابستان شاهد رشد این گیاه نخواهیم بود، زیرا این گیاه در حال استراحت است. فصل گلدهی سیکلامن در بین گونه‌های مختلف آن متفاوت است. هر گل، ساقه گل مخصوص خود را دارد که در قسمت انتهایی 180-150 درجه به طرف پایین خم می‌شود، اما گلبرگ‌ها به سمت بالا رشد می‌کنند و همین مسئله موجب زیبایی منحصر به فرد گل‌ها می‌شود. گل‌ها 5 گلبرگ دارند و گلبرگ‌ها گاهی در طول خود پیچ می‌خورند. شکل گلبرگ‌ها نیز در گونه‌های مختلف متفاوت است. از گل‌ها میوه‌های گرد و با شکل مدور به وجود می‌آید که حاوی چندین بذر با سطوح چسبنده هستند که در زمان بلوغ قهوه ای رنگ می‌شوند و دهانه آن‌ها باز شده و بذرها را آزاد می‌کنند.
فصل خواب (استراحت) سیکلامن تمام انواع سیکلامن‌ها یک دوره فصل استراحت یا خواب دارند، اما زمان آن در گونه‌های مختلف این گیاه متفاوت است. معمولاً انواعی که بومی نواحی مدیترانه هستند، برگ این انواع در پاییز جوانه می‌زنند و در زمستان و بهار فعال هستند و در تابستان به خواب و استراحت فرو می‌روند. در طی دروان رکود بهتر است که گلدان حاوی غده سیکلامن را در مکانی خنک و نسبتاً تاریک قرار داد. دوران خواب غده‌های سیکلامن معمولا 3-2 ماه طول می‌کشد و در طی این مدت دمای 10-4 درجه سانتیگراد لازم است. در این دوران نباید گیاه را آب داد، اما باید از خشک شدن و سفت شدن خاک نیز جلوگیری کرد تا غده‌ها از بی‌آبی چروکیده نشوند و به هیچ عنوان از کود هم نباید استفاده کرد. دوران خواب را می‌توان بعد از اتمام فصل گلدهی گیاه یعنی اواسط الی اواخر اردیبهشت تا اواسط شهریور ماه بکار برد و با فرارسیدن پاییز و اتمام دوران رکود باید گلدان محتوی غده را به مکانی با نور بیشتر منتقل کرد و آن را آب داد تا رشد جدید تحریک شود.