شورای شهر
شورای شهر نهادی مردمی است که هر چهار سال یک بار با رای‌گیری مردم اعضای آن مشخص می‌شود. این نهاد وظایف مهمی در اداره امور شهر و نظارت بر عملکرد شهرداری دارد.
تعداد اعضای شورای شهر در هر شهر با توجه به جمعیت آن تعیین می‌شود.
ارکان
- رییس شورا
- نایب رییس شورا
- هیات رییسه
- کمیسیون‌ها
تاریخچه
ایده شورای شهر در ایران از زمان قاجار و در دوران مشروطه شروع شد. در آن زمان، با مطالبه مردم برای مشارکت در امور کشور، بحث تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی مطرح شد. این انجمن‌ها که در سطح استان‌ها تشکیل می‌شدند، وظایف مشورتی و نظارتی بر عملکرد حکومت داشتند.
اما نقط عطف و دوران طلایی و اصلی در تاریخچه شوراهای شهرهای ایران، به بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ باز می‌گردد؛ چراکه با توجه به تأکید قانون اساسی جمهوری اسلامی بر مشارکت مردم در اداره امور کشور، زمینه و بستر مناسبی برای تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا فراهم شد و باعث شد این نهاد جزو یکی از ارکان اصلی ایران شود.
در سال ۱۳۷۷، اولین دوره انتخابات سراسری شوراهای اسلامی شهر و روستا در ایران برگزار شد و از آن زمان تاکنون، شوراها به عنوان نهادهای مردمی در سطح شهرها و روستاها به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
وظایف
شورای شهر وظایف مهمی در اداره شهرها دارد. از جمله وظایف شورای شهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قانونگذاری: تصویب بودجه و برنامه‌های شهرداری، طرح‌ها و لوایح مربوط به امور شهری، نامگذاری معابر و میادین.
- نظارت: نظارت بر عملکرد شهرداری، استیضاح شهردار در صورت تخلف یا عدم کفایت، رسیدگی به شکایات شهروندان.
- انتخاب شهردار: انتخاب فردی واجد شرایط به عنوان شهردار برای اداره امور شهر.
- ایجاد زمینه مشارکت مردم: برگزاری جلسات عمومی، نظرسنجی و سایر روش‌ها برای جلب مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌های شهری.
شورای شهر در واقع پل ارتباطی بین مردم و شهرداری است و با ایفای درست وظایف خود، می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی در شهر و جلب رضایت شهروندان کمک کند.
وظایف کلیدی
از جمله وظایف کلیدی شورای شهر:
1. وظایف تقنینی:
- تصویب بودجه و برنامه‌های شهرداری: شوراها با بررسی و تصویب بودجه، نقشه راه سالانه شهرداری را تعیین می‌کند و بر نحوه هزینه کرد منابع آن نظارت دارد.
- تصویب طرح‌ها و لوایح مربوط به امور شهری: این طرح‌ها و لوایح می‌توانند شامل مواردی مانند توسعه شهری، ترافیک، محیط زیست، خدمات عمومی و فرهنگی باشند.
- نامگذاری معابر و میادین: انتخاب نام‌های مناسب برای معابر و میادین، هویت شهری را ارتقا می‌دهد و از وظایف مهم شورا به شمار می‌رود.
2. وظایف نظارتی:
- نظارت بر عملکرد شهرداری: شورا موظف است عملکرد شهرداری را در زمینه اجرای مصوبات خود و همچنین ارائه خدمات به شهروندان رصد و بررسی کند.
- استیضاح شهردار: در صورت عدم کفایت یا تخلف شهردار، شورا می‌تواند با اکثریت قاطع آراء، وی را عزل کند.
- رسیدگی به شکایات شهروندان: شورا مکانی برای طرح مشکلات و مطالبات شهروندان و پیگیری آنها از طریق مراجع ذیصلاح است.