گرز
گرز یکی از کهن‌ترین سلاح‌های ساخته دست بشر است. این سلاح که به اصطلاح دیگر به آن "گرزه"، "کوپال"، "عمود" و "دَبوس" نیز می‌گویند، در دوران باستان بسیار محبوب بوده چرا که با یک ضربه کاری، زره یا کلاه‌خود دشمن را متلاشی می‌کرده و او را از پا در میاورده. ولی از طرفی حمل چنین سلاح سنگینی تنها از عهده تعداد محدودی از سربازان برمی‌آمده و می‌توان گفت برای حمل این سلاح باید پهلوان بود.
ساختار سلاح
این جنگ‌افزار باستانی که در جنگ‌های روزگار پیشین کاربرد داشته‌است، از یک دسته (دسته‌ای که به دست جنگجو متصل می‌شود) و یک گوی سخت یا همان سر سنگین گرز (که برای ضربه زدن استفاده می‌شود) ساخته شده است.
دسته گرز
دسته گرز معمولاً از چوب، فلز یا ترکیبی از هر دو ساخته می‌شود. طول دسته می‌تواند متفاوت باشد؛ گرزهای کوتاه برای نبردهای نزدیک و گرزهای بلند برای افزایش برد ضربه استفاده می‌شوند.
سر گرز
سر گرز معمولاً از فلز، سنگ یا مواد سخت دیگر ساخته می‌شود. شکل سر گرز نیز می‌تواند متفاوت باشد:
سر کروی
یکی از متداول‌ترین شکل‌ها که به دلیل سطح صاف و وزن بالا می‌تواند آسیب زیادی به دشمن وارد کند.
سر پیکان‌دار
این نوع سر گرز دارای خارها یا پیکان‌هایی است که برای نفوذ به زره و ایجاد جراحات عمیق‌تر طراحی شده‌اند.
سر دندانه‌دار
این نوع سر دارای برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌هایی است که به آن اجازه می‌دهد تا به زره‌های سبک‌تر آسیب بزند و حتی آن‌ها را بشکند.
تاریخچه
گرزها از دوره‌های اولیه تاریخ بشر، از جمله در مصر باستان، بین‌النهرین و امپراتوری‌های باستانی مختلف استفاده می‌شده‌اند. این سلاح‌ها به دلیل سادگی ساخت و استفاده، در میان جنگجویان محبوب بوده‌اند.
- مصر باستان: فراعنه و فرماندهان نظامی مصری اغلب از گرزها به عنوان نشانه‌ای از قدرت و اتوریته استفاده می‌کردند.
- بین‌النهرین: در تمدن‌های سومر، آشور و بابل، گرزها به عنوان سلاح‌های جنگی و نمادهای قدرت سلطنتی به کار می‌رفتند.
- اروپای قرون وسطی: گرزها در میان شوالیه‌ها و سربازان پیاده نظام اروپا بسیار محبوب بودند، زیرا می‌توانستند زره‌های سنگین را بشکنند و آسیب جدی به دشمن وارد کنند.
مزایا و معایب
مزایا:
- قدرت تخریبی بالا: گرزها می‌توانند ضربات سنگین و کشنده‌ای وارد کنند.
- سادگی ساخت: نسبت به سایر سلاح‌های جنگی، ساخت گرز نسبتاً آسان است.
- موثر بر زره: توانایی شکستن زره و ایجاد جراحات جدی به دشمن زره‌پوش.
معایب:
- وزن بالا: برخی از گرزها به دلیل سر سنگین‌شان، وزن زیادی دارند که می‌تواند باعث خستگی جنگجو شود.
- نیاز به نیروی فیزیکی: استفاده موثر از گرز نیاز به نیروی بدنی زیادی دارد.
- محدودیت در برد: در مقایسه با سلاح‌های بلندتر مانند نیزه، برد گرزها محدودتر است.
نمونه‌های معروف
- گرز جنگی: نوعی گرز با سر سنگین و دسته کوتاه که برای نبردهای نزدیک طراحی شده است.
- گرز سر پیکان‌دار: این نوع گرز دارای سر با خارها و پیکان‌هایی است که برای نفوذ به زره‌ها و ایجاد جراحات عمیق‌تر طراحی شده است.
- گرز سر دندانه‌دار: این نوع گرز دارای برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌هایی است که به آن اجازه می‌دهد تا به زره‌های سبک‌تر آسیب بزند و حتی آن‌ها را بشکند.