شب‌های مافیا
شب‌های مافیا (از فصل پنجم شب‌های مافیا: زودیاک) یک مجموعهٔ نمایش خانگی ایرانی است که به کارگردانی سعید ابوطالب (فصل اول تا چهارم) و محمدرضا رضائیان (از فصل پنجم) و بر اساس بازی مافیا ساخته شده‌است. در هر رقابت از این مجموعه، ۱۲ شرکت‌کننده از میان بازیگران سینما و تلویزیون و سایر افراد مشهور به بازی دعوت می‌شوند و به همراه برگزارکنندهٔ برنامه، بازی را به صورت واقعی و بدون دخالت گروه کارگردانی انجام می‌دهند. نخستین قسمت این برنامه ۲۷ آبان ۱۳۹۹ در پلتفرم فیلیمو منتشر شد.
اطلاعات و قوانین کلی
نحوه برگزاری
در بازی شب‌های مافیا، بازیکنان به دو دسته اکثریت شهروند و اقلیت مافیا تقسیم می‌شوند. نقش‌ها از ابتدا فقط برای صاحب نقش و گرداننده مشخص هستند، اما اعضای گروه مافیا در شب اول یکدیگر را می‌شناسند. هدف شهروندان، تسلط بر شهر و پاکسازی آن از مافیاست و پیروزی شهروندان است. بازی در دو بخش شب‌ها و روزهای متوالی انجام می‌شود.
در طول روز، همه نقش شهروند را بازی می‌کنند و در فرایند اتهام‌زنی، دفاع و رای‌گیری تلاش می‌کنند مافیا را کشف و با اکثریت آرا از شهر بیرون کنند. روزها نقش واقعی هر کس نباید دیده شود و بازیکنان فقط سعی بر متهم کردن مافیا واقعی و دفاع از خود دارند. در روز، نقش گنجی در جیب بازیکن است. دانستن نقش بازیکن دیگر یا فهمیدن نقش دیگری در شب با تقلب یا هر گونه افشای نقش، بازی را بی‌هدف می‌کند و باعث اخراج بازیکن توسط گرداننده می‌شود. در گفتگوهای روز، نقش برای هیچ‌کس اهمیت ندارد و فقط تعیین گروه شهروندی یا مافیایی در کلمات و رفتارهای بازیکنان مهم است. هر روز پس از گفتگو، با رای‌گیری دور اول بازیکنانی که بیشترین رای اتهام را دریافت کرده‌اند از خود دفاع می‌کنند، و با رای‌گیری دور دوم که در خواب نیمروزی و چشمان بسته انجام می‌شود، یک نفر از بازی خارج می‌شود. در دور دوم رای‌گیری، هر کس یک انتخاب دارد.
در بخش شب، به فرمان گرداننده گروه مافیا از خواب بیدار شده و به صورت پنهانی لحظاتی را به مشورت می‌پردازند که کدام شهروند را هدف قرار دهند. پس از آن، گرداننده برخی شهروندان را برای اجرای نقش‌های شب خود بیدار می‌کند.
قوانین رای‌گیری
پس از اتمام بحث هر روز، رای‌گیری دور اول برای تمام بازیکنان حاضر انجام می‌شود و در پایان، بازیکنانی که رأی حداقل نیمی از افراد حاضر را دریافت کنند، وارد دفاعیه می‌شوند. پس از ارائه دفاعیه، رای‌گیری دور دوم با چشمان باز (در صورت حضور تنها یک نفر در دفاعیه) یا با چشمان بسته (در صورت حضور بیش از یک نفر در دفاعیه) انجام می‌شود. بازیکنان حاضر در دفاعیه حق رای ندارند.
در پایان رای‌گیری دور دوم، بازیکنی که حداقل نیمی از آرا را کسب کرده باشد (در صورت حضور تنها یک نفر در دفاعیه) یا بیشترین رای را دریافت کرده باشد (در صورت حضور بیش از یک نفر در دفاعیه)، از بازی خارج می‌شود. در صورت تساوی رای دو بازیکن، کار به قرعه مرگ می‌کشد و بازیکنی که کارت تیک سبز را بردارد، در بازی می‌ماند و بازیکن دیگر خارج می‌شود.
نقش‌ها
گروه شهروندان
- شهردار (فصل ۱–۴):
فقط یک بار در طول بازی و در صورت حضور حداقل دو بازیکن در دفاعیه و عدم حضور خود او در دفاعیه، می‌تواند دور دوم رای‌گیری را ملغی کرده و از خروج یک بازیکن جلوگیری کند یا حکم خروج مستقیم به یکی از افراد حاضر در دفاعیه دهد.
- دکتر شهر (فصل ۱–۶):
هر شب می‌تواند جان یک نفر را از شلیک شب نجات دهد. او جان خودش را فقط یک بار می‌تواند نجات دهد.
- روان‌پزشک (فصل ۱–۴):
دو بار در طول بازی می‌تواند قدرت مکالمه بازیکنی را بابت روان‌درمانی از او بگیرد.
- کارآگاه (فصل ۱–۶):
هر شب می‌تواند استعلام یک نفر را از گرداننده برای تعیین وضعیت شهروند یا مافیا بگیرد. اگر جوکر بازیکنی را انتخاب کرده باشد، استعلام او برعکس می‌شود. البته رئیس مافیا همیشه به او شهروند معرفی می‌شود.
- حرفه‌ای (فصل ۱–۶):
دو مرتبه در طول شب می‌تواند به یک مافیا شلیک کند. اما با شلیک اشتباه به شهروندان، خودش از بازی خارج می‌شود.
- جان‌سخت (فصل ۱–۴):
با شلیک اول از سوی مافیا کشته نمی‌شود و البته از شلیک اول نیز بی‌خبر است. گرفتن استعلام نفرات خارج‌شده از بازی به عهده اوست. او دوبار می‌تواند استعلام وضعیت بگیرد.
- فروشنده (فصل ۳–۴):
یک بار در طول بازی می‌تواند توانایی یک فرد را برای کل بازی از وی بگیرد. کسی که انتخاب فروشنده بوده، فردای همان روز توسط راوی اعلام می‌شود.
- شهروند ساده (فصل ۱–۶):
قابلیت منحصر به فردی در شب ندارد و مهم‌ترین مشارکت وی در بخش روز و رای‌گیری است.
- خوابگرد (فصل ۴):
خوابگرد اولین نفر بیدار شده و یک بار در طول شب می‌تواند در ازای اینکه کل گروه مافیا شب نتوانند کاری انجام دهند، خود را فدا کند و در فردای آن شب از بازی خارج می‌شود.
- تفنگ‌دار (فصل ۵-۶):
دو تا تفنگ با تیرهای مشقی و یک تفنگ با تیر جنگی دارد. تفنگ‌دار خودش امکان شلیک ندارد و می‌تواند اسلحه را در شب در اختیار دیگر بازیکنان قرار دهد. بازیکنی که اسلحه را از تفنگ‌دار گرفته‌است، در طول روز بعد می‌تواند از آن استفاده کند.
- محافظ (فصل ۵-۶):
در طول روز وقتی که بمب‌گذاری صورت می‌گیرد، او می‌تواند خودش را فدای کسی کند که بمب در مقابلش قرار گرفته‌است. بدین ترتیب محافظ در هنگام خواب نیمروزی کد خنثی‌سازی را حدس می‌زند و تنها در صورت تشخیص درست در بازی می‌ماند.
- اوشن (فصل ۵-۶):
نقش شهروند آگاه را بازی می‌کند و دو بار در طول بازی می‌تواند به هنگام شب شهروندانی را بیدار کند و این بازیکنان با چشم باز در طول شب با هم مشورت کنند. وی اگر به اشتباه یکی از اعضای مافیا یا زودیاک را بیدار کند، از بازی خارج می‌شود.
گروه مافیا
- پدرخوانده یا آل‌کاپون (فصل ۱–۶):
استعلام پدرخوانده برای کارآگاه همیشه شهروند است و تعیین شلیک شب از طرف گروه مافیا به عهده اوست.
- دکتر لکتر (فصل ۱–۴):
هر شب می‌تواند یک نفر را از شلیک حرفه‌ای نجات دهد. لکتر جان خودش را فقط یک بار می‌تواند نجات دهد.
- جوکر (فصل ۲–۴):
هر شب می‌تواند یکی از اعضای مافیا یا شهروندان را انتخاب کند تا در آن شب استعلام آن فرد برای کارآگاه برعکس شود. او فقط یک‌بار می‌تواند خودش را انتخاب کند. جوکر نمی‌تواند برای دو شب متوالی بازیکنی را انتخاب کند.
- مافیای ساده (فصل ۱–۴):
از اعضای مافیا که در شب با همراهی خود به پدرخوانده، دکتر لکتر و جوکر گروه مشورت می‌دهد.
- بادیگارد (فصل ۴):
او بار اول از شلیک شب آسیبی نمی‌بیند؛ همچنین تا زمانی که در بازی باشد، شلیک شب بر روی پدرخوانده تأثیری ندارد و اگر تیری به سمت پدرخوانده شلیک شد، به سمت بادیگارد می‌رود.
- بمب‌گذار (فصل ۵-۶):
یک‌بار در طول بازی اجازه بمب‌گذاری در شهر را دارد. بمب ۴ سیم دارد که با ۳ سیم بمب منفجر می‌شود و با یک سیم خنثی می‌شود. هنگام بمب‌گذاری یک کد از بین عدد ۱ تا ۴ توسط بمب‌گذار به گرداننده گفته می‌شود و کسی که بمب روبرویش هست، فقط در صورتی که بتواند کد را درست حدس بزند، در بازی می‌ماند.
- شعبده‌باز (فصل ۵-۶):
قابلیت این را دارد که هر شب یکی از اعضای شهر را با مشورت دیگر اعضای تیم مافیا انتخاب کرده و قابلیت بازیکن را از او بگیرد.
گروه مستقل
- زودیاک (فصل ۵-۶):
به تنهایی به جنگ شهروندان و مافیا می‌رود و می‌تواند به عنوان یک تیم مستقل در پایان بازی برنده شود. وی در شب‌های زوج می‌تواند به شهروندان یا اعضای مافیا شلیک کند و یک نفر را از بازی بیرون کند. او با شلیک شب کشته نمی‌شود و تنها با بمب‌گذاری، رای‌گیری یا با شلیک تفنگ گرفته‌شده از تفنگ‌دار در روز از بازی بیرون می‌رود. زودیاک اگر در شب به نقش محافظ شلیک کند، خودش کشته می‌شود.
کارت‌های حرکت آخر
- مسیر سبز (فصل ۱–۴):
بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت می‌تواند یک بازیکن را در مسیر سبز آن روز قرار دهد که تحت هر اتهامی در دفاعیه قرار نگیرد.
- فرش قرمز (فصل ۱–۴):
بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت بازیکنی را متهم می‌کند و فرش قرمزی برای قرار گرفتن در دفاعیه پایان روز برایش پهن می‌کند تا در هر شرایطی به دفاعیه وارد شود.
- ذهن زیبا (فصل ۱–۴):
بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت باید از ذهن خود استفاده کند و یک نقش از نقش‌هایی که در روند بازی اعلام نشده را بر مبنای حدس برملا، و در صورت تأیید صحت این افشاگری توسط گرداننده می‌تواند به بازی برگردد. در صورتی که فرد بیرون رفته عضو مافیا باشد، فقط می‌تواند نقش شهروندان را حدس بزند.
- بی‌خوابی (فصل ۱–۴):
امشب کسی نمی‌خوابد، زد و خوردی وجود ندارد و کسی کشته نمی‌شود. مستقیم به روز بعد می‌رویم، احتمالاً بازیکن‌ها خسته و خواب‌آلود به متهم کردن یا حمایت از یکدیگر خواهند پرداخت.
- سرگیجه (فصل ۱–۴):
بازیکن در حال ترک بازی یک نفر را انتخاب کرده و آن طرف در آن روز هیچ رایی شمرده نمی‌شود و باعث سرگیجه می‌شود. در سری چهارم شب‌های مافیا، کارت سرگیجه دچار تغییرات شد، به این صورت که بازیکن در حال ترک بازی و در موقع شب شخصی را به گرداننده نشان می‌دهد و آن شخص تا ۲۴ ساعت بعد اگر قابلیتی در شب یا نیمروز داشته باشد، قابلیتش اعمال نمی‌شود و تا ۲۴ ساعت بعد در روز بدون آنکه متوجه شود، رای او مورد محاسبه قرار نمی‌گیرد.
- شلیک نهایی (فصل ۱–۴):
بازیکن در حال ترک بازی با داشتن این کارت به بازداشتی موقت می‌رود و بعد از رای‌گیری دور دوم برمی‌گردد و به جای مافیا، شلیک شب را به انتخاب خودش انجام می‌دهد. دکتر می‌تواند کشته را نجات دهد و همه قوانین شب اجرا می‌شود.