جان فون نویمان
جان فون نویمان (به انگلیسی: john von neumann) ریاضی‌دان و دانشمند آمریکایی مجاری‌تبار، در 28 دسامبر 1903 از خانواده‌ای یهودی و ثروتمند، در بوداپست مجارستان به دنیا آمد.
جان فون نویمان در ۲۰ سالگی مقاله ای در مورد تعریف اعداد ترتیبی ارائه کرد که بازخورد قابل توجهی دریافت کرد و تا امروز نیز این موضوع در ریاضیات کاربرد دارد. فون نویمان تحصیلاتش در هر دو دانشگاه را با نمرات ممتاز تمام کرده و برای ادامه مطالعات به زوریخ رفت که نهایتا به اخذ مدرک دکترای ریاضی در ۲۲ سالگی انجامید.
وضعیت تحصیل
جان فون نویمان از سن 12 سالگی نزد ریاضی‌دانان برجسته دانشگاه بوداپست تحت تعلیم بود. او اولین مقاله خود را در سن 17 سالگی منتشر کرد. علاقه اصلی جان فون نویمان ریاضی بود اما در 18 سالگی به اسرار پدرش، در رشته مهندسی شیمی به تحصیل پرداخت. او به یادگیری ریاضیات ادامه داد و با استفاده از اوقات فراغت خود، یک پایان نامه دکترا نوشت.
توسعه رایانه‌ها
فون نویمان علاوه بر بهینه سازی «انیاک» (به انگلیسی: ENIAC) اولین کامپیوتر دنیا، یک برنامه مرتب سازی 23 صفحه‌ای به صورت دستنویس برای کامپیوتر «ادواک» (به انگلیسی: EDVAC) نوشت که در صفحه اول آن عبارت «فوق محرمانه» نوشته شده بود. او با آلن تورینگ که به پدر علم کامپیوتر معروف است، در زمینه فلسفه هوش‌مصنوعی همکاری‌هایی داشته است.
فون نویمان در سال 1953 ایده محاسبات تصادفی را بیان کرد اما نظریه‌اش به قدری پیچیده بود که امکان پیاده‌سازی آن تا دهه 1960 وجود نداشت.
جان فون نویمان با همکاری گریگوری چارنی، به توسعه اولین نرم‌افزار مدل سازی آب و هوا پرداخت و نخستین پیش بینی جوی یک عدد را در کامپیوتر آنیاک اجرا کرد.
ماشین‌های خود همانند ساز
فون نویمان با طرح نظریه ماشین‌های خود همانندساز (به انگلیسی: Self-replicating machines) به تشریح سیستمی غیر بیولوژیکی اما با قابلیت تولید مثل پرداخت. او برای اثبات نظریه خود، در سال 1949 یک برنامه رایانه‌ای خود تکرار شونده را طراحی کرد که اولین ویروس کامپیوتری به شمار می‌رود.
درگذشت
جان فون نویمان در سن 52 سالگی به بیماری سرطان مبتلا شد و سرانجام در هشتم فوریه 1857 از دنیا رفت. از درگذشت او 40 سال می‌گذرد اما همچنان می‌توان نفوذ او در حوزه‌های گسترده‌ای از جمله اقتصاد، طراحی رایانه‌ها، راهکارهای نظامی و علوم سیاسی را مشاهده کرد.