محمد یکم سلجوقی
محمد یکم سلجوقی یا غياث الدنيا والدين ابو شجاع محمد بن ملكشاه (محمد تپر) متولد 474 ق در اصفهان به عنوان پادشاه ایران در سلسله سلجوقیان بود. محمد یکم سلجوقی در تاریخ 498 ق بعد از ملکشاه دوم به پادشاهی رسید و تا تاریخ 511 ق حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او اصفهان بود. سرانجام بعد از محمد یکم سلجوقی، محمود دوم سلجوقی (در عراق و ایران)، احمد سنجر (در خراسان و فرارود) به پادشاهی رسید. محمد یکم که با نام غیاث‌الدین محمد و تَپَر نیز شناخته می‌شود، فرزند سلطان سلجوقی، ملکشاه یکم بود. او برادر برکیارق بود و بعد از مرگ برادرش به حکومت رسید. او در دوران حکومت در پی حل مشکلاتی بود که در بین وی و برادرش بود، همچنین به سرکوب اسماعیلیان و فتح نعمانیه پرداخت. در دوران سلطان محمد، پیشرفت‌هایی در علوم ادبی و اقتصادی حاصل شد، و همچنین در زمینه دینی به سرکوب مخالفان دینی پرداخت. در این زمان از کمک‌های سلطان سنجر در خراسان در قلمرو سلجوقیان نیز باید یاد کرد.
| محمد یکم سلجوقی | |
|---|---|
| نام کامل: | غياث الدنيا والدين ابو شجاع محمد بن ملكشاه (محمد تپر) |
| لقب(ها): | غیاث الدین، ابوشجاع |
| تاریخ تولد: | 474 ق |
| محل تولد: | اصفهان |
| تاریخ فوت: | 511 ق |
| محل فوت: | بغداد |
| سلسله: | سلجوقیان |
| قلمرو: | ماوراءالنهر، خراسان بزرگ، فلات ایران، عراق، عمان و بخش‌هایی از آناتولی و قفقاز جنوبی |
| مرکز حکومت: | اصفهان |
| شاه قبلی: | ملکشاه دوم |
| شاه بعدی: | محمود دوم سلجوقی (در عراق و ایران)، احمد سنجر (در خراسان و فرارود) |
| آغاز سلطنت: | 498 ق |
| پایان سلطنت: | 511 ق |
| نام پدر: | ملکشاه |
| همسر(ها): | گوهر خاتون، صفوه‌الدین مریم خاتون |
| فرزند(ان): | محمود دوم، طغرل دوم، مسعود، سلیمانشاه |
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت محمد یکم سلجوقی ' ماوراءالنهر، خراسان بزرگ، فلات ایران، عراق، عمان و بخش‌هایی از آناتولی و قفقاز جنوبی' ذکر شده است.
درگذشت
محمد یکم سلجوقی سرانجام در تاریخ 511 ق در بغداد درگذشت.