کوه اورست
کوه اورست (به نپالی: ساگارماتا (सगरमाथा به معنی سر آسمان)؛ به تبتی: چومولونگما؛ به چینی: ژومولانگما (珠穆朗玛) بلندترین قله و نقطه روی کرهٔ زمین است. این کوه در مرز بین نپال و چین و در رشته‌کوه هیمالیا قرار دارد. ارتفاع قله در سال 2020 توسط مقامات چینی و نپالی، ۸۸۴۸٫۸۶ متر تعیین شده است.
قله اورست بسیاری از کوهنوردان، از جمله کوهنوردان بسیار باتجربه را جذب می‌کند. دو مسیر اصلی صعود وجود دارد، یکی از سمت جنوب شرقی در نپال (که به عنوان "مسیر استاندارد" شناخته می‌شود) و دیگری از شمال در تبت. در حالی که مسیر استاندارد از نظر فنی چالش‌های زیادی ندارد، اورست خطراتی مانند ارتفاع‌زدگی، بادهای شدید و آب‌وهوای نامطلوب، ریزش بهمن و آبشار یخ کومبو را به همراه دارد. تا می ۲۰۲۴، ۳۴۰ نفر در رسیدن به قله اورست جان باخته‌اند. بیش از ۲۰۰ جسد روی کوه باقی مانده‌اند و به دلیل شرایط خطرناک برداشته نشده‌اند.
کوهنوردان معمولاً فقط بخشی از ارتفاع اورست را صعود می‌کنند، زیرا ارتفاع کامل کوه از سطح دریا اندازه‌گیری می‌شود. نزدیک‌ترین دریا به قله اورست خلیج بنگال است که تقریباً ۷۰۰ کیلومتر فاصله دارد. بنابراین، برای صعود کل ارتفاع اورست، باید از این خط ساحلی شروع کرد، کاری که تیم تیم مک‌کارتنی-اسنیپ در سال ۱۹۹۰ انجام داد. کوهنوردان معمولاً صعود خود را از کمپ‌های پایه بالای ۵۰۰۰ متر آغاز می‌کنند. میزان ارتفاع صعود شده از زیر این کمپ‌ها متفاوت است. در سمت تبت، اکثر کوهنوردان مستقیماً به کمپ پایه شمالی می‌روند. در سمت نپال، کوهنوردان معمولاً به کاتماندو و سپس لوکلا پرواز می‌کنند و به کمپ پایه جنوبی می‌روند و صعود از لوکلا تا قله حدود ۶۰۰۰ متر افزایش ارتفاع دارد.
اولین تلاش‌های ثبت شده برای رسیدن به قله اورست توسط کوهنوردان بریتانیایی انجام شد. از آنجا که نپال در آن زمان به خارجی‌ها اجازه ورود نمی‌داد، بریتانیایی‌ها چندین تلاش از مسیر یال شمالی از سمت تبت انجام دادند. پس از اولین اعزام شناسایی توسط بریتانیایی‌ها در سال ۱۹۲۱ که به ۷۰۰۰ متر در کول شمالی رسید، اعزام ۱۹۲۲ مسیر یال شمالی را تا ۸۳۲۰ متر صعود کرد و برای اولین بار یک انسان به بالای ۸۰۰۰ متر رسید. اعزام ۱۹۲۴ منجر به یکی از بزرگ‌ترین معماهای اورست تا به امروز شد: جورج مالوری و اندرو ایروین در ۸ ژوئن تلاش نهایی برای رسیدن به قله کردند اما هرگز بازنگشتند و این سوال پیش آمد که آیا آنها اولین کسانی بودند که به قله رسیده‌اند. تنزینگ نورگی و ادموند هیلاری در سال ۱۹۵۳ اولین صعود مستند به اورست را با استفاده از مسیر یال جنوب شرقی انجام دادند. نورگی سال قبل از آن به عنوان عضوی از تیم سوئیسی ۱۹۵۲ به ۸۵۹۵ متر رسیده بود. تیم کوهنوردی چینی وانگ فوزهو، گونپو و کو یینوا در ۲۵ مه ۱۹۶۰ اولین صعود گزارش شده به قله را از طریق یال شمالی انجام دادند.