تیمور شرقی
تیمور شرقی (به پرتغالی: Timor-Leste) با نام رسمی جمهوری دموکراتیک تیمور شرقی (به پرتغالی: República Democrática de Timor-Leste) کشوری جزیره‌ای در جنوب شرقی آسیا است. این کشور شامل نیمه شرقی جزیره تیمور، منطقه برون‌بوم اوکوس در نیمه شمال غربی جزیره و جزایر کوچک آتاورو و ژاکو است. نیمه غربی جزیره تیمور توسط اندونزی اداره می‌شود و از این رو تنها مرز زمینی را تیمور دارد. استرالیا در جنوب این کشور قرار دارد و توسط دریای تیمور از تیمور شرقی جدا شده است. در شمال این کشور دریای دریای باندا و دریای فلورس قرار دارد. مساحت تیمور شرقی 14950 کیلومتر مربع است. دیلی، در ساحل شمالی تیمور، پایتخت و بزرگترین شهر آن است.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری دموکراتیک تیمور شرقی |
| پایتخت: | دیلی |
| زبان(های) رسمی: | پرتغالی، تتوم |
| دین(ها): | مسیحیت 99.53%، اسلام 0.24% |
| حکومت: | جمهوری |
| مساحت: | 14,950 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 1,354,662 نفر (2023) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.566 |
| واحد پول: | دلار آمریکا، سکه‌های سنتاوو تیمور شرقی |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 9+ |
| پیش‌شماره تلفنی: | 670+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | TL |
| دامنه سطح‌بالا: | tl. |
تاریخ
مردم پاپوآ و آسترونزیایی در تیمور مستقر هستند که در ترکیب متنوع فرهنگی و زبانی کشور منعکس شده است و نشان دهنده ارتباط با جنوب شرقی آسیا و ملانزی است. تیمور شرقی در قرن شانزدهم تحت تأثیر پرتغال قرار گرفت و تا سال 1975 مستعمره پرتغال باقی ماند. درگیری داخلی، اعلام یکجانبه استقلال و حمله و الحاق به اندونزی در ادامه اتفاق افتاد. مقاومت در طول حکومت اندونزی و در سال 1999 ادامه یافت، تا اینکه با حمایت سازمان ملل متحد، اندونزی از اشغال این قلمرو دست برداشت. در 20 می 2002، به عنوان تیمور شرقی، اولین کشور جدید حاکم در قرن 21 شد. همان سال روابط با اندونزی برقرار و عادی شد و اندونزی نیز از پیوستن تیمور شرقی به آسه‌آن حمایت کرد.
سیاست و اقتصاد
دولت ملی بر اساس یک سیستم نیمه ریاست جمهوری اداره می‌شود، که در آن رئیس جمهور منتخب مردمی قدرت را با نخست وزیر منصوب شده توسط پارلمان ملی تقسیم می‌کند. قدرت در دولت ملی متمرکز شده است، اگرچه بسیاری از رهبران محلی نفوذ غیررسمی دارند. این کشور سیاست همکاری بین‌المللی را حفظ می‌کند و عضو جامعه کشورهای پرتغالی زبان، ناظر انجمن جزایر اقیانوس آرام و متقاضی عضویت در آسه آن است.
این کشور همچنان نسبتاً فقیر است و اقتصادش متکی به منابع طبیعی، به ویژه نفت، و کمک‌های خارجی است.
جمعیت‌شناسی
جمعیت کل بیش از 1.34 میلیون نفر در سرشماری سال 2022 است و به دلیل نرخ بالای باروری، جمعیت جوانان است. آموزش منجر به افزایش سواد در نیم قرن گذشته، به ویژه در دو زبان رسمی پرتغالی و تتوم شده است. تنوع زیاد قومی و زبانی در 30 زبان بومی که در این کشور صحبت می‌شود منعکس شده است. اکثریت جمعیت کاتولیک هستند که در کنار سنت‌ها و باورهای محلی، به ویژه در مناطق روستایی، وجود دارند.