یبوست
یبوست یا خشکی مزاج عارضه‌ای است که به علت کند شدن حرکات روده و جذب بیشتر آب مایع داخل روده بزرگ و سفت شدن مدفوع اتفاق می‌افتد. انسان ها برای رفع نیاز بدن خود روزانه مواد غذایی مصرف می‌کنند؛ این مواد از دهان وارد شده و سپس به معده می‌رود و از آنجا وارد روده کوچک و روده بزرگ شده و سپس تخلیه می‌گردد. به‌طور معمول باید هر روز تا ۳ بار، یا حداقل هر سه روز، یک بار، روده‌های شما تخلیه شود. چنانچه این عمل با خشکی و به سختی انجام شود به آن یبوست می‌گویند.
علائم یبوست
- حرکات کم روده
- مشکل در حرکت روده و تلاش برای دفع
- مدفوع سفت یا با قطعات کوچک
- عدم احساس تخلیه‌ی کامل مدفوع
- نفخ شکم
علل ایجاد یبوست
- تغییر در غذا یا فعالیت‌های روزانه
- عدم استفاده از مقدار کافی آب و فیبر در رژیم غذایی
- مصرف مقادیر زیادی از محصولات لبنی
- فعال نبودن
- مقاومت در برابر احساس دفع مدفوع
- استرس
- استفاده بیش از حد مسهل‌ها
- برخی داروها، به ویژه داروهای ضد درد مانند مواد مخدر، داروهای ضد افسردگی و قرص آهن
- داروهای ضد اسید که کلسیم یا آلومینیوم دارند.
- اختلالات اشتها
- سندروم روده تحریک پذیر
- بارداری
- مشکل در اعصاب یا ماهیچه‌های دستگاه گوارش
- سرطان کولون
- بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون یا ام اس
- کم کاری تیروئید، که به آن هیپوتیروئیدی می‌گویند.
درمان یبوست
- روزانه دو تا چهار لیوان آب اضافی بنوشید. مگر این که متخصص گوارش و کبد شما مصرف مایعات را به دلایل دیگری برای شما محدود کرده باشد.
- مایعات گرم را به خصوص در صبح میل کنید.
- میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- آلو و سبوس غلات بخورید.
- بیشتر روزهای هفته را ورزش کنید؛ وقتی بدن شما در فعالیت باشد، ماهیچه‌های روده شما نیز فعال می‌شوند.
- تحت هیچ شرایطی احساس دفع مدفوع را نادیده نگیرید.
زمان مراجعه به پزشک
- اگر یبوست مشکلی جدید برای شما است و ایجاد تغییر در شیوه زندگی به شما کمکی نکرده است.
- اگر هنگام دفع مدفوع دچار خونریزی می‌شوید.
- با اینکه سعی در کاهش وزن ندارید، در حال کم کردن وزن هستید.
- اگر هنگام حرکات روده و اجابت مزاج درد شدید دارید.
- اگر یبوست شما بیش از 2 هفته به طول انجامیده است.
- اگر اندازه، شکل و غلظت مدفوع‌تان به طرز چشمگیری تغییر کرده است.
پیشگیری از ابتلا به یبوست
- یک رژیم غذایی متعادل با فیبر فراوان داشته باشید: میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، نان و غلات سبوس دار از بهترین منابع فیبر موجود هستند.
- روزانه 1 الی 2 لیتر آب و مایعات دیگر بنوشید: فیبر و آب با همکاری هم حرکات روده را منظم نگه می‌دارند. از مصرف کافئین خودداری کنید: کافئین می‌تواند آب بدن را کم کند. همین موضوع نیز سبب ایجاد یبوست می‌شود.
- مصرف شیر را محدود کنید: محصولات لبنی به دلیل داشتن لاکتوز فراوان می‌توانند در برخی از افراد سبب ایجاد یبوست شوند.
- به طور منظم ورزش کنید: حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید و حرکات کششی انجام دهید تا به انبساط و انقباض روده‌های خود کمک کنید.
- هر زمان نیاز به دفع داشتید، به دستشویی بروید: در بسیاری از مواقع مراجعه دیر هنگام به دستشویی، عامل اصلی ایجاد یبوست است.