غدد لنفاوی
سیستم لنفاوی بدن بخشی از سیستم ایمنی است که علاوه بر نقش در مبارزه با بیماریها، به حفظ تعادل مایعات بدن و جذب چربیها و ویتامینهای محلول در چربی نیز کمک میکند. اجزای اصلی سیستم لنفاوی، گرهها یا غدد لنفاوی هستند.
آنچه که در عموم از آن به عنوان غده لنفاوی یاد میشود، در واقع حاصل به هم پیوستن تعداد زیادی از عروق لنفاوی در یک نقطه و نام دیگر آن «گره لنفاوی» (Lymphatic Nodes) است. هر گره لنفاوی ساختاری مانند کلیه دارد و از طریق عروق لنفاوی با دیگر گرهها مرتبط میشود. سیستم لنفاوی بدن را حدود ۶۰۰ گره لنفاوی تشکیل دادهاند که بین عموم به غده لنفاوی معروف هستند اگرچه ساختار، نقش و عملکرد غدد کاملا متفاوت است. از نظر ساختاری، هر غده لنفاوی درون یک کپسول فیبری محصور شده است و از یک قشر بیرونی به نام کورتکس و ناحیه داخلی به نام مدولا، تشکیل میشود.
عملکرد گره لنفاوی
گره لنفاوی اولین مکانی است که سلولهای سیستم ایمنی برای مقابله با میکروبها و تولید پادتن در آن تجمع پیدا میکنند. اجزای تولید شده توسط سیستم ایمنی در نهایت میتوانند از طریق مایع لنف، وارد جریان خون شوند. از این نقطه به بعد، آنتیبادی و سلولهای سیستم ایمنی همراه با خون در کل بدن انتشار مییابند و با تکثیر پاتوژنها در بافتهای بدن و پیشروی عفونت، مقابله میکنند. مجموعه این اتفاقات در برخورد با عامل بیماریزا، «پاسخ ایمنی تطبیقی» (Adaptive Immune System) گفته میشود که بسیار اختصاصی است و مقاومت طولانی مدت در مقابل بیماریها ایجاد میکند.
ناهنجاری های غدد لنفاوی
۳ نوع اصلی از ناهنجاریهای لنفاوی وجود دارند که عبارتند از:
ماکروکیستیک: یک کیسه بزرگ و پر از مایع زیر پوست ایجاد میشود و پوست به رنگ قرمز یا کبود در میآید. این کیستها شعاعی بزرگتر از ۲ سانتیمتر دارند و اغلب روی گردن و گاهی در سینه، زیر بغل یا کشاله ران ایجاد میشوند.
میکروکیستیک: در این نوع ناهنجاری لنفاوی، گروهی از کیستهای پر از مایع و کوچک تشکیل و همراه با رشد کودک، بزرگتر میشوند.
ناهنجاری لنفاوی مرکب: ترکیبی از ناهنجاریهای لنفاویِ میکروکیستیک و ماکروکیستیک است.