جشنواره فیلم فجر
جشنواره فیلم فجر مشهورترین و شناخته شده‌ترین جشنواره سینمایی ایرانی است که از سال ۱۳۶۱، هر ساله در میانه‌ی بهمن برگزار می‌شود. این جشنواره هر ساله توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود.
۴۱ دوره‌ی این جشنواره بهمن ماه سال 1401 در تهران برگزار شد. پس از انقلاب جشنواره فیلم فجر، جایگزین جشنواره بین‌المللی فیلم تهران شد، که در آن فیلم‌های برگزیده سینمای ایران در کنار آثار سینمای بین‌المللی رقابت می‌کردند. پس از انقلاب اسلامی ایران، جشنواره بین‌المللی فیلم تهران تعطیل شد و بعد از ۴ سال، جشنواره فیلم فجر، هم‌زمان با روزهای دهه فجر جایگزین آن شد. اولین دوره جشنواره فیلم فجر در سال 1361 از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه به دبیری حسین وخشوری برگزار شد.
تاریخچه
اولین دوره جشنواره فیلم فجر در سال 1361 از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه به دبیری حسین وخشوری برگزار شد. اولین ویژه‌نامه برای جشنواره‌ی فیلم فجر، در بهمن ماه سال ۱۳۶۵، توسط ماهنامه سینمایی فیلم منتشر شد و این روند تا به امروز ادامه دارد.
این جشنواره‌ی تا سال ۱۳۷۴ فقط مربوط به تولیدات سالانه‌ی داخلی صنعت سینمای ایران بود، اما از سال ۱۳۷۴ به بعد این جشنواره به صورت بین‌المللی برگزار می‌شود و علاوه بر سینمای ایران، در بخش بین‌الملل به بررسی فیلم‌هایی از سینمای جهان می‌پردازد.
در بخش‌های رقابتی این جشنواره، آثار شرکت کننده برای کسب جایزه‌ی مخصوص این جشنواره که به عنوان سیمرغ بلورین شناخته می‌شود با هم رقابت می‌کنند. دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر و لوح زرین جشنواره فیلم فجر از دیگر جوایز این جشنواره است.
در آغاز جشنواره، برنامه آیین بزرگداشت یک هنرمند برگزار می‌شود و در آیین اختتامیه جشواره فیلم فجر هم جوایز ویژه و مردمی به فیلم انتخاب شده با رای مردم داده می‌شود. از سال ۱۳۹۳ بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر، به صورت جداگانه برگزار می‌شود.
بخش‌های جشنواره
جشنواره فیلم فجر در دو بخش سینمای ایران و جهان فعالیت می‌کند که هر کدام به صورت مجزا در دسته‌بندی‌های مجزای زیر برگزار می‌شوند:
بخش سینمای ایران جشنواره فیلم فجر:
- سودای سیمرغ (مسابقه سینمای ایران)
- نگاه نو (فیلم‌های اول)
- بخش آثار مستند سینمایی
- هنر و تجربه (تجربه اول)
- انیمیشن (این بخش در سال ۱۳۹۴ از دوره سی و چهارم به بعد اضافه گردید)
بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر:
- جام جهان‌نما
- سینما سعادت
- جشنواره‌ی جشنواره‌ها
- نمایش‌های ویژه
- جلوه‌گاه شرق
سیمرغ‌ها
در بخش ملی:
- بهترین فیلم
- بهترین کارگردانی
- بهترین فیلمنامه
- بهترین بازیگر نقش اول مرد
- بهترین بازیگر نقش اول زن
- بهترین فیلم‌برداری
- بهترین تدوین
- بهترین موسیقی متن
- بهترین چهره‌پردازی
- بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
- بهترین بازیگر نقش مکمل زن
- بهترین صدابرداری
- بهترین صداگذاری
- بهترین طراحی صحنه
- بهترین طراحی لباس
- بهترین جلوه‌های ویژه میدانی
- بهترین جلوه‌های بصری
- سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی
- جایزه ویژه هیئت داوران
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران
در بخش بین‌الملل:
- سیمرغ زرین بهترین فیلم
- سیمرغ سیمین بهترین کارگردانی
- سیمرغ سیمین بهترین فیلم آسیایی
- سیمرغ سیمین بهترین کارگردانی آسیایی
- سیمرغ سیمین بهترین فیلمنامه
- سیمرغ سیمین بهترین بازیگر مرد
- سیمرغ سیمین بهترین بازیگر زن
- سیمرغ سیمین بهترین فیلم کوتاه
- سیمرغ سیمین جایزه ویژه هیئت داوران
- جایزه نتپک
- جایزه محمد امین
- جایزه بین المذاهب