محمد صالحعلا
محمد صالحعلا (متولد ۲۵ آذر ۱۳۳۱، اراک) بازیگر، شاعر، نویسنده، مجری تلویزیون، فیلمساز و ترانهسرا است.
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| نام(های): | محمد صالحعلا |
| تاریخ تولد: | 1331 |
| محل تولد: | اراک |
| تحصیلات: | کارشناسی بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای دراماتیک، کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی |
| پیشه: | بازیگر، شاعر، نویسنده، مجری تلویزیون، فیلمساز و ترانهسرا |
| شروع فعالیت: | 1347 |
| همسر(ها): | شورانگیز طباطبایی |
آغاز فعالیتهای هنری
محمد صالحعلا فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۷ آغاز کرد. شروع کار او با قصهنویسی و قصهخوانی در رادیو بود. پس از آن وارد حوزه نویسندگی برای برنامههای رادیویی و نمایشنامهنویسی شد. او در همین سالها نمایشهای متعددی را ساخت که از جمله آثار شاخص وی در این دوران میتوان به نمایش اسکی روی آتش اشاره کرد.
تحصیلات
صالحعلا در سال ۱۳۵۶ موفق شد فوق دیپلم سینما و تلویزیون خود را از مدرسه هنرهای دراماتیک رویال آکادمی لندن دریافت کند. با این حال، مسیر علمی او در همینجا پایان نیافت. وی در سال ۱۳۵۹ مدرک کارشناسی بازیگری و کارگردانی را از دانشکده هنرهای دراماتیک دریافت کرد و در ادامه، در سال ۱۳۷۲ مدرک کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه علامه طباطبایی اخذ نمود. از اساتید تأثیرگذار او میتوان به دکتر مهدی فروغ اشاره کرد.
ورود به سینما
ورود محمد صالحعلا به دنیای سینما نیز از همان سالهای اولیه فعالیتش آغاز شد. او نخستین تجربه سینمایی خود را در زمینه ساخت فیلمهای تبلیغاتی از سال ۱۳۴۷ شروع کرد. بازیگری در سینما را رسماً از سال ۱۳۶۴ با فیلم تیغ و ابریشم به کارگردانی مسعود کیمیایی آغاز کرد. او در طول دوران بازیگری خود در فیلمهای سینمایی متعددی ایفای نقش کرده که از جمله مهمترین آنها میتوان به تیغ آفتاب، عقرب، شوکردان و مثلث آبی اشاره کرد.
فعالیتهای ادبی و اجرا در تلویزیونی
محمد صالحعلا نهتنها در سینما بلکه در عرصه شعر، ادبیات و تلویزیون نیز فعال و تأثیرگذار بوده است. او به عنوان شاعر و نویسنده، سبک خاصی در بیان ادبی دارد و برنامههای تلویزیونی متعددی را با اجرای خاص خود به روی آنتن برده است. زبان او در مجریگری، اغلب شاعرانه، تأملبرانگیز و متفاوت از چارچوبهای رسمی رایج در تلویزیون ایران بوده است.
یکی از آثار جالب و معروف محمد صالحعلا، ترجمه کتابی با عنوان «تمامی آنچه که مردان در باب زنان میدانند» از عبدل اسمیت است. این کتاب که شامل ۱۱۰ صفحه کاملاً سفید است، با وجود ظاهر طنزآمیز و مینیمال خود، تا کنون ۲۸ بار تجدید چاپ شده است. دلیل خالی بودن صفحات کتاب در پشت جلد آن توضیح داده شده است.
ترانهسرایی
صالحعلا در ترانهسرایی نیز آثار قابل توجهی از خود به جا گذاشته است. ترانههای او توسط خوانندگان سرشناسی چون گوگوش، ستار، رامش، مهرداد آسمانی، فریدون آسرایی و علیرضا افتخاری اجرا شدهاند. سبک ترانههای او معمولاً شاعرانه، لطیف و با مفاهیم عمیق انسانی همراه بوده است.
نمونه اشعار محمد صالحعلا
سینهام دکان عطاری است
دردت چیست؟
شمبلیله، رازیانه، شاهی و گیشنیز، اهل آویشن، نبیذ سرخ شورانگیز
سینهام دکان عطاری است
دردت چیست؟
تو اگر جسمت بهاران است اما جان تو پاییز
راه را گم کردهای
عازم مسجد سلیمانی ولیکن میرسی تبریز
عاشقی تو، عاشقی تو
سینهام دکان عطاری است
دردت چیست؟
من برای عاشق بیکس
من برای عاشق بیچیز
راه رفتن، گریه کردن زیر باران میکنم تجویز
نازبوها، بوی نعناع، بوی یاس، پیرهن چاکی، درآمیدن لباس
سینهام دکان عطاری است
دردت چیست؟[۱]
آثار هنری محمد صالحعلا
بازیگری
- دوستان (۱۳۷۸)
- مثلث آبی (۱۳۷۸)
- شوکران (۱۳۷۷)
- عقرب (۱۳۷۵)
- پادزهر (۱۳۷۲)
- دادستان (۱۳۷۰)
- گرگهای گرسنه (۱۳۷۰)
- تیغ آفتاب (۱۳۶۹)
- جدال بزرگ (۱۳۶۹)
- دستمزد (۱۳۶۸)
- پنجره (۱۳۶۷)
- تیغ و ابریشم (۱۳۶۴)
فیلمنامه
زخمی (۱۳۷۶)
کتاب
- اجازه میفرمایید گاهی خواب شما را ببینم؟ (نشر پوینده)
- دست بردن زیر لباس سیب (نشر پوینده)
- تمامی آنچه که مردان در باب زنان میدانند (ترجمه)
- کاپوچینو، کیک پنیر (نشر پوینده)
- پارچه فروش عاشق (نشر ایماژ)
- خفه شو عزیزم (نمایش نامه) (نشر پوینده)
- حیف! حوصلهام پیر شده (نشر پوینده)
- لایف ایز شورت! (مجموعه داستان کوتاه، نشر دف، در دست تولید)
برنامههای تلویزیونی
- چشم شب روشن (۱۳۹۵)
- دو قدم مانده به صبح (۱۳۸۶)
- روزهای شفاهی (۱۳۷۸)
- نقد خنده (۱۳۷۸)
- علیآقا ۱۲۱ (۱۳۷۴)
- تا هشت و نیم (۱۳۷۳)
- لحظه (۱۳۵۶)
ترانهها
| خواننده | نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|---|
| ستار | آوازه خوان | محمد صالحعلا | تورج شعبانخانی | اریک آرکانت |
| ستار | منو نترسون | محمد صالحعلا | منوچهر چشمآذر | منوچهر چشمآذر |
| ستار | شازده خانوم | محمد صالحعلا | منوچهر چشمآذر | منوچهر چشمآذر |
| رامش | زائر | محمد صالحعلا | ناصر چشمآذر | ناصر چشمآذر |
| گوگوش | نعمت عشق | محمد صالحعلا | صادق نوجوکی | منوچهر چشمآذر |
| شهره صولتی | هرکی عاشقه | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | منوچهر چشمآذر |
| مهرداد آسمانی | لیسانس | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | آرا هایراپتیان |
| مهرداد آسمانی | سگ | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | سعید |
| مهرداد آسمانی | مش تقی | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | پرویز رحمانپناه |
| مهرداد آسمانی | زلف سیاه | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | سعید |
| مهرداد آسمانی | یادگاری | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | سعید |
| مهرداد آسمانی | اون روزا | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | سعید |
| مهرداد آسمانی | آفتاب | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | آرا هایراپتیان |
| مهرداد آسمانی | عید غربت | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | منوچهر چشمآذر |
| مهرداد آسمانی | باغ اطلسی | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | آرا هایراپتیان |
| مهرداد آسمانی | سفر عشق | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | منوچهر چشمآذر |
| مهرداد آسمانی | شبستون چشات | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | فرهاد مرفه |
| مهرداد آسمانی | نیلوفر آبی | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | منوچهر چشمآذر |
| مهرداد آسمانی | دریایی | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | شوبرت آواکیان |
| مهرداد آسمانی | گلوبندک | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | فرهاد مرفه |
| مهرداد آسمانی | حالا بیا | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | شوبرت آواکیان |
| مهرداد آسمانی | عروس کاغذی | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | شوبرت آواکیان |
| مهرداد آسمانی | حاشا مکن | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | منوچهر چشمآذر |
| مهرداد آسمانی | هموطن | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | منوچهر چشمآذر |
| مهرداد آسمانی | نفرین | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | منوچهر چشمآذر |
| مهرداد آسمانی | بابا کرم | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | امیر بدخش |
| مهرداد آسمانی | بابا کرم ۲ | محمد صالحعلا | مهرداد آسمانی | محمد ستاری |
| علیرضا افتخاری | یه چکه ماه | محمد صالحعلا | فریدون خشنود | امیر فتحی |
| فریدون آسرایی | رویا | محمد صالحعلا | فریدون آسرایی | پاشا یثربی |
| فریدون آسرایی | نان و ماه | محمد صالحعلا | فریدون آسرایی | پاشا یثربی |
منابع
- ↑ <دکان عطاری...>، برداشت شده در 4 مرداد 1404