جامد
جامد یکی از حالت‌های ماده است. جامد سخت‌ترین حالت دربین حالت‌های شش گانه مواد است. اجسام جامد غالبا شکل و اندازه مشخص دارند و اتم‌های آن در مکان‌های مشخصی قرار گرفته و فقط می‌توانند در حول نقطه تعادل خود در شبکه، نوسان کنند. جامدها ثابت هستند و جرم آن‌ها نیز ثابت است. معمولا جامدات کشسانی و حالت ارتجاعی کمی دارند یا اصلا ندارند.
جسم جامد نمی‌تواند مانند مایع جاری شود یا مانند گاز منبسط شود.
انواع جامد
مواد جامد در حالت کلی به دو دسته آمورف (بی‌نظم یا بی‌شکل) و بلوری (کریستالی) تقسیم می‌شوند. هنگامی که مایعی سرد شود، منجمد و جامدی بلوری را تشکیل می‌دهد. در جامدات بلوری، اتم‌ها، یون‌ها یا مولکول‌ها در الگوی تکرار شونده مشخصی قرار گرفته‌اند. اما همیشه این‌طور نخواهد بود. اگر مولکول‌های مایع به هنگام منجمد شدن نتوانند به صورت الگویی منظم کنار یکدیگر قرار بگیرند، به جامد تشکیل شده، جامد آمورف یا بی‌نظم گفته می‌شود. ذرات داخل چنین جامدی فاقد ساختار منظم داخلی هستند و به صورت تصادفی مرتب شده‌اند.
نیروهای بین مولکولی در جامدات بلوری یکسان هستند. این نوع جامدات ناهمسانگرد و دارای نقطه ذوب مشخصی هستند. الماس یکی از مهم‌ترین مثال‌های جامد بلوری است. در مقابل، نیروهای بین مولکولی در جامدات بی‌شکل یا آمورف یکسان نیستند. همچنین، فاصله بین هر دو ذره این نوع جامد، متغیر است. شکل هندسی مشخصی ندارند. جامدات آمورف به عنوان مایعات فوق سرد نیز شناخته می‌شوند و همسانگرد هستند. شیشه، یکی از مهم‌ترین مثال‌های جامد بی‌نظم است.