بهاءالدوله دیلمی
بهاءالدوله دیلمی یا بهاءالدوله ابونصر پیروز خوارشاذ (فیروز خوارشاذ) دیلمی متولد 360 ه.ق یکی از امیران سلسله آل بویه بود. بهاءالدوله دیلمی در تاریخ 388 ه.ق بعد از صمصام‌الدوله به پادشاهی رسید و تا تاریخ 403 ه.ق حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او شیراز بود. سرانجام بعد از بهاءالدوله دیلمی، سلطان‌الدوله (شیراز) و قوام‌الدوله (کرمان) به امارت رسید.
| بهاءالدوله دیلمی | |
|---|---|
| نام کامل: | بهاءالدوله ابونصر پیروز خوارشاذ (فیروز خوارشاذ) دیلمی |
| لقب(ها): | بهاءالدوله |
| تاریخ تولد: | 360 ه.ق |
| تاریخ فوت: | ۵ جمادی‌الثانی ۴۰۳ |
| محل فوت: | ارجان |
| علت مرگ: | بر اثر بیماری صرع در ارجان (بهبهان) درگذشت. |
| محل دفن: | نجف |
| سلسله: | آل بویه |
| قلمرو: | فارس، کرمان، عراق و عمان |
| مرکز حکومت: | شیراز |
| شاه قبلی: | صمصام‌الدوله |
| شاه بعدی: | سلطان‌الدوله (شیراز)، قوام‌الدوله (کرمان) |
| آغاز سلطنت: | 388 ه.ق |
| پایان سلطنت: | 403 ه.ق |
| نام پدر: | عضدالدوله |
او سومین پسر عضدالدوله دیلمی و از امیران آل بویه بود که توسط خلیفه، الطائع به بهاءالدوله و ضیاءالملّه ملقب شد. وی که جانشین برادر بزرگتر خود، شرف‌الدوله بود مدت‌ها با دیگر برادرش، صمصام‌الدوله که در شیراز مستقر بود به جنگ پرداخت و پس از مرگ صمصام‌الدوله توانست شیراز و کرمان را تسخیر کند. با اینکه قلمرو آل بویه در زمان بهاءالدوله از لحاظ وسعت با دوران عضدالدوله برابری می‌کرد، وی هرگز نتوانست آرامش، ثبات و امنیت کاملی در ناحیه تحت حاکمیت خود برقرار سازد.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت بهاءالدوله دیلمی 'فارس، کرمان، عراق و عمان' ذکر شده است.
درگذشت
بهاءالدوله دیلمی سرانجام در تاریخ ۵ جمادی‌الثانی ۴۰۳ در ارجان درگذشت که علت مرگ او در منابع 'بر اثر بیماری صرع در ارجان (بهبهان) درگذشت.' ذکر شده است. محل دفن او، نجف میباشد.