دامغان
دامغان با وسعت ۱۲۱۱۰ کیلومتر مربع از طرف شمال به خط الراس و به کوه‌های البرز، از شرق به شهرستان شاهرود، از جنوب به دشت کویر مرکزی ایران و از غرب به شهرستان سمنان منتهی می شود.
| اطلاعات شهر | |
|---|---|
| کشور: | ایران |
| استان: | سمنان |
| شهرستان: | دامغان |
| بخش: | مرکزی |
| نام(های) پیشین: | صددروازه شهر بزرگ در بین رومیان و یونانیان |
| جمعیت: | جمعیت ۵۹٬۱۰۶ نفر (۱۳۹۵) |
| ارتفاع: | ۱٬۲۳۰ متر |
| شهردار: | مصطفی عصاری |
| پیش‌شمارهٔ تلفن: | ۰۲۳ |
| شناسهٔ ملی خودرو: | ایران ۹۶ ب ، ۹۶ ل |
| کد آماری: | ۱۵۴۰ |
| میانگین دما: | ۱۴٫۷ |
| میانگین بارش: | ۲۷۰میلی‌متر |
| روزهای یخبندان: | ۹۱ روز |
دامغان در طول جغرافیایی ۵۴ درجه و ۲۰ دقیقه و ۸ ثانیه و عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۹ دقیقه و ۴۸ ثانیه قرار دارد. ارتفاع شهر از سطح دریا ۱۱۷۰ متر و اختلاف ساعت آن با تهران ۱۱ دقیقه و ۵ ثانیه است.
جغرافیا
دامغان در استان سمنان، شمال شرق ایران قرار دارد. شهر باستانی دامغان به خاطر موقعیت جغرافیایی دو نوع آب و هوا دارد. این شهر از شمال به جنگل و کوه، و از جنوب به کویر می‌رسد. به همین دلیل قسمت شمالی دامغان آب و هوای معتدل و بارندگی دارد؛ اما قسمت جنوبی آن، دارای آّب و هوای کویری و خشک است.
آب و هوا
ارتفاع شهر از سطح دریا ۱۱۷۰ متر، شهر دامغان دارای تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد است به همین دلیل در فصول گرم سال از خنک‌ترین شهرهای ایران به شمار می‌رود. شهر دامغان چون از شمال به البرز و از جنوب به کویر متصل است دارای دو نوع آب و هواست.
تاریخچه
در مورد نام شهر و وجه تسمیه آن می‌توان گفت که نام این شهر مرکب از دو بخش ده و مغان است. به نظر می‌رسد در گذشته‌های دور ساکنان این شهر را روحانیون که در زمان ماد به مغ مشهور بوده‌اند و همچنین در دوره هخامنشیان امور دینی را بر عهده داشته‌اند، در این شهر ساکن بوده و این شهر رنگ و بوی مذهبی داشته است. این شهر در منابع باستانی ایران با نام «کومس» نیز آمده است. برخی بر این عقیده‌اند که کومس به‌معنای شهری است که ۹۹ نگهبان بر دروازه‌های آن وجود دارد. این شهر در دوره پارت‌ها با نام فارسی صددروازه در همین مفهوم نامیده می‌شد.
شهر صددروازه از شهرهای اصلی اشکانیان محسوب می‌شد. بنابراین به نظر می‌رسد که بیشترین شهرت و پیشرفت شهر در دوره باستان در همین عصر، شکل گرفته باشد. این شهر تا پایان دوره ساسانی نیز موقعیت خود را به‌عنوان یکی از پایتخت‌های زمستانی حفظ کرد. دامغان در دوره اسلامی به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مهم اسماعیلیه محسوب می‌شد. شهر دامغان در دوره مغول مانند سایر شهرهای شرق ایران مورد حمله و ویرانی قرار گرفت. در سایر دوره‌های تاریخی نیز شهر دامغان یکی از مراکز مهم ایران به شمار می‌آمد.
اماکن دیدنی
مسجد تاریخانه: مسجدی با شکوه که برخی عقیده دارند، قدیمی‌ترین عمارت شهر به شمار می‌رود. گرچه که در حال حاضر از شکوه تاریخی آن فقط سبک معماری‌اش باقی مانده است. این بنا ۲۶ ستون دایره‌ای با ارتفاعی نزدیک به ۶ متر از زمین تا پشت بام دارد که به «چهل ستون» هم معروف است. بنای مسجد را در واقع بر روی آتشکده‌ای ساخته‌اند که با الگوبرداری از سازه‌های دوران ساسانیان، احداث شده بود. این سازه در قرن دوم هجری قمری، تغییر کاربری داد و به مسجد تبدیل شد. در مورد نام بنا گفته می‌شود که «تاری» به‌معنای «خدا» بوده و تاریخانه به معنی جایی است که خدا حضور دارد.
برج طغرل: یکی دیگر از سازه‌های مشهور این شهر، برج طغرل است. عده‌ای دلیل انتخاب این نام را شباهت بسیار زیاد به برج طغرل شهر ری می‌دانند. در این برج آجری، ظرافت و هنرمندی در سازه و همچنین تزئینات بنا به‌خوبی مشخص است. بنایی که قدمتی نزدیک به هزار سال دارد و از نظر معماری بسیار قابل توجه است.
مسجد جامع: یکی از بناهای مهم در شهرهای تاریخی مسجد جامع است. در شهر صد دروازه نیز، مسجد جامع از دیدنی‌‌های تاریخی به شمار می‌رود. در نگاه اول ممکن است تمیزی و سالم بودن بنا باعث شود، تصور کنید که قدمت چندانی ندارد. در حالی که با وجود سالم بودن ظاهر مسجد، این سازه حدود هزار سال قدمت دارد. یک بخش از هنر معماری مسجد، مناره آجری آن است که قدمت آن به اواسط قرن چهارم هجری می‌رسد.
محوطه تاریخی تپه حصار: این محوطه تاریخی از ارزشمندترین آثار باستانی ایران و از جمله جاهای دیدنی دامغان به شمار می‌رود و در جنوب شهر قرار گرفته است. با توجه به آثار کشف شده در محوطه تاریخی تپه حصار قدمت آن را در حدود ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تخمین زده‌اند.
چشمه علی: یکی دیگر از جاهای دیدنی دامغان چشمه علی است؛ مجموعه‌ای تاریخی و طبیعی که به عنوان یک تفرجگاه برای مسافران و افراد محلی شناخته می‌شود. در این مجموعه دو عمارت باشکوه از دوران قاجار وجود دارد که شامل «ساختمان آغامحمدخانی» و «ساختمان فتحعلی شاهی» است. منطقه چشمه‌علی در دوران‌های مختلف، به ویژه در زمان قاجار به دلیل سرسبزی و خوش آب‌وهوا بودن، مورد توجه بوده و همیشه مسافران زیادی داشته است.