عمادالدوله دیلمی
عمادالدوله دیلمی یا عمادالدوله ابوالحسن علی دیلمی در گیلان به عنوان پادشاه ایران در سلسله آل بویه بود. عمادالدوله دیلمی در تاریخ ه.ق 320 به پادشاهی رسید و تا تاریخ 338ه.ق حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او شیراز بود. سرانجام بعد از عمادالدوله دیلمی، عضدالدوله دیلمی به پادشاهی رسید.پایه‌گذار سلسلهٔ آل بویه (بوییان) در فارس بود. علی بن بویه دیلمی ملَقَّب به عمادالدوله، به همراه دو برادر کوچک‌تر خود، رکن الدین حَسن و مُعزُّالدوله احمد، در ابتدای قیامِ داعیان علوی در گیلان و طبرستان به خدمت ماکان دیلمی و سپس مرداویچ بن زیار پیوستند. علی از طرف مرداویچ فرماندار کرج شد ولی در سالیان بعد با مرداویچ اختلافاتی پیدا کرد که منجر به جنگ بین دو طرف شد. با مرگ مرداویچ در سال ۳۲۳ (قمری)، عمادالدوله کرمان را فتح کرد و بدین ترتیب با تسخیر فارس و کرمان و نواحی اطراف، دولت عباسی، کلیّهٔ متصرفات خود را در ایران از دست داد.
در سال ۳۲۹ (قمری)، عمادالدوله در حین قلع و قمع مخالفان خود، تا طبرستان پیش رفت و بعدها موفق به تسخیر خوزستان نیز شد.
| عمادالدوله دیلمی | |
|---|---|
| نام کامل: | عمادالدوله ابوالحسن علی دیلمی |
| لقب(ها): | عمادالدوله |
| محل تولد: | گیلان |
| تاریخ فوت: | جمادی‌الثانی ۳۳۸ (قمری) |
| محل فوت: | شیراز |
| محل دفن: | استخر |
| سلسله: | آل بویه |
| قلمرو: | فارس وکرمان |
| مرکز حکومت: | شیراز |
| شاه بعدی: | عضدالدوله دیلمی |
| آغاز سلطنت: | ه.ق 320 |
| پایان سلطنت: | 338ه.ق |
| نام پدر: | بویه |
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت عمادالدوله دیلمی 'فارس وکرمان' ذکر شده است.
درگذشت
عمادالدوله دیلمی سرانجام در تاریخ جمادی‌الثانی ۳۳۸ (قمری) در شیراز درگذشت.