کلم
کَلَم یا کلم‌پیچ (با نام علمی: Brassica oleracea) گیاهی بومی اروپا است که دارای ریشه سطحی و کوتاه می‌باشد. برگ ها در کلم پیچ بر روی ساقه کوتاه و نسبتا ضخیمی به صورت یک مجموعه کروی شکل ظاهر می‌شوند.
کلم پیچ نسبت به طول روز (مانند کاهوها) حساس نیست. کلم پیچ، مهم ترین گیاه این گروه بوده و از گیاهان فصل خنک به شمار می‌رود. برخی از رقم های این سبزی دمای زیر صفر را تا حدود 9- درجه سلسیوس تحمل می‌کنند. کلم در خاک های سبک و حاصلخیز محصول بسیار خوب و زودرس می‌دهد. گرده افشانی کلم ها با باد و حشرات انجام می‌گیرد. کلم‌پیچ نسبت به طول روز حساس نیست (روز خنثی). مرحله زایشی کلم پیچ در مناطق معتدل تنها با تأثیر سرما یا بهارش، در سال دوم انجام می‌گیرد. طولانی شدن دوره نونهالی نیز، تغییر فاز رویشی به زایشی را به دنبال دارد. بعد از بهارش، ساقه گل دهنده به طول ۱.۵ تا 2 متر ظاهر می‌شود. گل های زرد براق و دارای 4 کاسبرگ، 4 گلبرگ و 6 پرچم هستند. کلم پیچ در سال اول تشکیل پیچ و در سال دوم میوه و بذر می‌دهد.
برگ های خارجی تحت شرایط دمای بالا کاهش می‌یابد. گرده افشانی خودگشن ولی دگرگشنی نیز گزارش شده است. تحت شرایط دمای بالا، کلم پیچ چندین سال در مرحله رویشی باقی خواهد ماند. دمای بالا پس از بهارش می‌تواند گلدهی را به تأخیر بیاندازد و یا آن را متوقف کند.
كلم پيچ داراي سه دسته مشخص است:
- كلم پيچ قرمز (B.o.var.c. f. rabra).
هر يك از دسته هاي مذبور از حيث شكل بوته دارای تيپ‌های مختلفي مثل گرد، كشيده و يا قلب گاوی هستند. در بين دسته هاي فوق انواع زودرس، نيمه زودرس، ميان رس (پاييزه) و ديررس (زمستانه) نيز مشاهده می‌شود.