سالک (بیماری)
سالَک یا لیشمانیوز پوستی (به انگلیسی: Cutaneous leishmaniasis) بیماری انگلی است که توسط انگلی به نام لیشمانیا (Leishmania) که در پشه های خاکی آلوده زندگی می کند، ایجاد می شود و شما می توانید از طریق نیش پشه خاکی آلوده به این بیماری مبتلا شوید.
پشه های خاکی، حامل انگل هایی هستند که در محیط های گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی می کنند و اپیدمی های مرگباری در نواحی از آسیا، شرق آفریقا و جنوب آمریکا رخ داده است. بیماری سالک عمدتا در مناطق دور افتاده و ناپایدار که منابع درمانی محدودی برای این بیماری دارند، دیده می شود. این بیماری بعد از مالاریا، دومین علت مرگ و میر انگلی است.
انواع
بیماری سالک سه نوع دارد:
- سالک جلدی
- سالک احشایی
- سالک مخاطی – جلدی
بیماری سالک جلدی
سالک جلدی (Cutaneous leishmaniasis) زخم‌هایی را در پوست ایجاد می‌کنند. این نوع از بیماری شایع‌ترین نوع سالک است. معمولاً این نوع از بیماری نیازی به درمان ندارد، ولی درمان به روند بهبودی سرعت بخشیده و از بروز مشکلات و عوارض جانبی جلوگیری می‌کند.
بیماری سالک مخاطی – جلدی
نوع نادر سالک یعنی سالک جلدی – مخاطی (mucocutaneous leishmaniasis) توسط انگلی که باعث بروز سالک پوستی شده، چندین ماه بعد از بهبود زخم پوستی ایجاد می‌شود.
در این نوع از سالک، انگل‌ها به درون بینی، دهان و گلو راه پیدا می‌کنند و در آن‌ها گسترش پیدا می‌کنند. نفوذ انگل به این نواحی باعث نابودی کامل و یا جزئی غشای مخاطی در این نواحی خواهد شد.
بیماری سالک احشایی
بیماری سالک احشایی (Visceral leishmaniasis) برخی اوقات با نام بیماری سالک سیستماتیک یا کالا آزار (kala azar) شناخته می‌شود.
این نوع از بیماری معمولا دو یا ۸ ماه بعد از نیش پشه خاکی آلوده به انگل ایجاد شده و باعث تخریب کبد و طحال خواهد شد. همچنین این نوع از بیماری مغز استخوان و سیستم ایمنی بدن را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد. این نوع از بیماری در صورت درمان نشدن، معمولاً کشنده است.