عطر
عطر (از عربی) مخلوطی از اسانسها یا ترکیبات معطر، مواد تثبیتکننده و حلالها است که معمولاً به صورت مایع بوده و برای خوشبوسازی بدن انسان، حیوانات، غذا، اشیا، و محل زندگی استفاده میشود. مواد اولیه معطر سازندهٔ عطر از طریق استخراج از منابع گیاهی، حیوانی یا از روشهای تولید مصنوعی مواد شیمیایی تهیه میگردد.
به زبان خیلی ساده می توان گفت عطر رایحه مطبوعی می باشد که پس از مصرف در فضای اطراف پراکنده شده و به مشام خواهد رسید،
عوامل تشکیل دهنده عطرها شامل اسانس ها + ترکیبات معطر + تثبیت کننده + پخش کننده + الکل می باشند ، البته میزان هر کدام از این مواد به طراح عطر ، سبک رایحه و مردانه و زنانه بودن آن مربوط می باشد،
عطرها از قسمت های مختلف مواد طبیعی و مصنوعی مثل مواد گیاهی تشکیل شده اند. مواد گیاهی عطرها اغلب شامل گل، برگ، تنه، ریشه، ساقه، میوه، دانه و مواردی از این دست است و از گیاهانی که در صنعت عطرسازی کاربرد فراوانی دارند می توان به ترنج، هل، سدر، یاسمن، زنبق زرد اشاره داشت.
گیاهانی که بیشترین اهمیت را در عطرسازی دارند با توجه به بخشی که استفاده می شود شامل روغن طبیعی رز، عصاره یاسمن و گل های پرتقال هستند.
به طور کلی عطر رايحه مطبوعی است که در هوا پراکنده می شود و به مشام میرسد. حال که دیگر میدانید تعریف علمی عطر چیست ،
جالب است بدانید که رایحه ها متشکل از روغن های اساسی يا همان اسانس های روغني، تركيبات معطر، ثابت كننده و نگهدارنده و الكل است.
لازم به ذکر است که در بحث عطر چیست، اغلب روغن ها و اسانس ها به وسیله تقطیر گل ها، گياهان و سبزيجات و علف ها به دست می آیند.
از طریق متنها و حفاریهای باستانشناسی معلوم شدهاست که عطرها در بعضی از تمدنهای اولیه وجود داشتهاند. عطرسازی مدرن از اواخر قرن ۱۹ که تولید مصنوعی مواد معطری همچون وانیلین و کومارین بهطور تجاری ممکن شد، شروع شد.
ارزش بازار جهانی عطر در سال ۲۰۱۸ معادل ۳۱٫۴ میلیارد دلار برآورد شدهاست و انتظار میرود از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵ با نرخ رشد مرکب سالانه ۳٫۹٪ گسترش یافته و به ۴۰٫۹ میلیارد دلار در سال برسد.
عطر چيست : رايحه مطبوعي که در هوا پراکنده شده و به مشام مي رسد را عطر مي گويند.
عطر متشکل از روغنهاي اساسي يا همان اسانسهاي روغني، تركيبات معطر، ثابت كننده و نگهدارنده و الكل مي باشد.
معمولا روغن ها و اسانس ها از طريق تـقـطـير گـلهـا، گياهان و سبزيجات و علفها بدست مي آيد .
اگرنتوان بوسيله تـقطير اسانس گيري کرد مي توان بوسيله روغنهاي جاذب انجام داد ،
به طور مثال در گل ياس ، اسانس گيري توسط روغنهاي جاذب انجام مي گيرد يعني عمل استخراج توسط موم ها از راه جذب مواد معطر
بداخل موم و سپس استخراج و تفکيک روغن بدبو بوسيله الكل انجام مي گيرد.
مواد شيميايي معطر نيز در ساخت عـطر نقش دارند.
وظيفه ترکيب و متصل كردن عطرهاي گوناگون را ثـابـت كننده ها بعهده دارند که شامل عنـبر ، بلسان (يا همان درخت گل حنا )، شـيره غـدد بـودار آهـو يا همان مشک مشـك
( که نــوع غليظ آن بدبو بوده ولي در محلول الكل به عـنـوان عـامـل نگهدارنده كاربرد دارد.)
و ميـزان الكل افزوده بستگي به نوع عـطر و غلظت عطر به مقدار متفاوت مي باشد.
انواع عطر ( Perfume )و اصطلاحات آن عطر متشکل از 75 تا 95 درصد الکل طبيعي و اسانس هاي مختلف مي باشد
منابع گياهي:
گياهان منبع اصلي روغنهاي اساسي و تركيبات معطر به حساب مي آيند. وايـن تـركيـبـات
بـخـاطر جذب حشراتي که گرده افشانند و همچنين مـحـافـظت از حيوانات گياه خوار توسط گياهان توليد مي شود.
اين ترکيبات گياهي مي توانند از منابع مختلفي مانند ريشه ها و ساقه ها ، دانه ها ، برگها ،
گلها و ميوه ها که در زير به بعضي از مهمترين آنها به عنوان مثال اشاره مي کنيم:
1- ريشه و ساقه هاي زيرزميني: زنجبيل و ريشه درخت جوز .
2- دانه ها: دانه هاي هل، كاكائو ، گشنيز، زيره و باديان.
3- برگها: برگهاي نعناع هندي ، مركبات ، رزماري ، بنفشه ، گوجه فرنگي و علف خشك.
4- گلها: مهمترين و بزرگترين منبع مواد معطر است كه
شامل گل هاي ياس ، مريم ، سرخ ، ميخك و ابريشم مي باشد.
5- ميوه ها: مانند گروه مركبات، توت ها ، سيب ، تمشك ، وانيل، فلفل شيرين.
6- روغن چوب: مانند چوب درختان كاج ،سرو، صنوبر وعرعر.
7- پوست درختان: درخت نعناع.
8- رزين(يا همان صمغ):رزين كاج ، صنوبر ، صمغ بوته كندر و بلسان(درخت گل حنا).
منابع حيواني:
1- مشك: مهمترين منبع حيواني است که از كيسه آهوي آسيايي گرفته ميشود
اما به علت گران بودن آن مشك سنتزي(مصنوعي) جايگزين مشك طبيعي شده است.
2- كاستوريوم: از كيسه سگ آبي آمريكاي شمالي گرفته مي شود.
3- عنبر : ماده چربي مانندي كه از نهنگ عنبر بدست مي آيد مانند
عطر عنبر که در حرم امام رضا(ع) عود گردانی می شود به وسیله دستگاه های بخور
4- عسل: عسلي كه از كندوي زنبور بدست مي آيد مانند عطر عود عسلی
منابع مصنوعي به مواد معطري گفته مي شود که از ساخت تركيبات ارگانيكي مانند
فـراورده هـاي نـفـتـي و يا رزين (صمغ) درخت كاج بدست مي آيد مانند لينالول و كومالين .
حال با توجه به نوع رايحه اي که از اين منابع بدست مي آيد
خانواده عطرها با توجه به نوع رايحه گروه بندي خاصي مي شوند که عبارتند از :