غزنویان
غزنویان یا امپراتوری غزنوی، یک دولت قدرتمند ترک‌تبار بود که از قرن دهم تا دوازدهم میلادی بر بخش‌های وسیعی از آسیای مرکزی و جنوب آسیا حکومت می‌کرد. این امپراتوری که با فرهنگ ترکی-ایرانی و مذهب سنی عجین شده بود، از شهر غزنه در افغانستان کنونی سر برآورد و به سرعت گسترش یافت.
آلپ‌تگین، یکی از سپهسالاران ترک‌تبار سامانیان، نقش مهمی در شکل‌گیری این امپراتوری داشت. پسرش سبکتگین، با تصرف غزنه، سلسله غزنوی را بنیان نهاد. سبکتگین و به ویژه پسرش سلطان محمود غزنوی، با انجام فتوحات گسترده، قلمرو غزنویان را تا آمودریا، رود سند، اقیانوس هند، ری و همدان گسترش دادند.
سلطان محمود غزنوی به عنوان یکی از قدرتمندترین پادشاهان تاریخ، شهرت جهانی دارد. او با لشکرکشی‌های متعدد به هند، گنجینه‌های عظیمی به غزنوی آورد و به گسترش اسلام در شبه قاره هند کمک شایانی کرد.
با این حال، قدرت غزنویان پس از شکست در نبرد دندانقان در برابر سلجوقیان در سال 1040 میلادی، رو به افول گذاشت. قلمرو آن‌ها به افغانستان، پاکستان و بخش‌هایی از هند محدود شد. با وجود این، غزنویان همچنان به حمایت از فرهنگ و ادب فارسی ادامه دادند و در گسترش زبان فارسی در منطقه نقش مهمی ایفا کردند.
سرانجام، در سال 1186 میلادی، غزنویان توسط غوریان شکست خوردند و حاکمیت آن‌ها بر منطقه به پایان رسید.