آزادشهر
آزادشهر، مرکز شهرستان آزادشهر در استان گلستان و در شمال ایران قرار دارد. این شهر که پیش‌تر با نام «شاهپسند» شناخته می‌شد، پس از انقلاب اسلامی به «آزادشهر» تغییر نام یافت. آزادشهر با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود در مسیر ارتباطی شهرهای گنبد کاووس، گرگان و شاهرود قرار دارد و به عنوان یکی از نقاط تلاقی راه‌های شمال کشور به مشهد شناخته می‌شود. این شهر از شمال به گنبدکاووس، از غرب به گرگان (مرکز استان)، از شرق به جنگل گلستان و استان خراسان شمالی، و از جنوب به شاهرود و استان سمنان محدود است.
جمعیت و تنوع قومی
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت شهری آزادشهر ۴۳,۷۶۰ نفر بوده است. این شهر میزبان اقوام گوناگونی از جمله بومیان محلی، سیستانی‌ها، ترک‌زبان‌ها، ترکمن‌ها و بلوچ‌هاست که هر یک به زبان مادری خود سخن می‌گویند، اما زبان فارسی به عنوان زبان محاوره‌ای غالب در میان آن‌ها رواج دارد. این تنوع قومی، آزادشهر را به «ایران کوچک استان گلستان» تبدیل کرده و جلوه‌ای از هم‌زیستی مسالمت‌آمیز اقوام مختلف را به نمایش می‌گذارد.
پیشینه تاریخی
آزادشهر ریشه‌های تاریخی عمیقی دارد و در دوره‌های مختلف شاهد سکونت‌گاه‌های متعددی بوده است. گرچه شواهد تاریخی مکتوب به‌جا‌مانده از این شهر اندک است، اما وجود زیارتگاه‌ها و امام‌زاده‌ها نشان‌دهنده سکونت طولانی‌مدت در این منطقه است. برخی معتقدند اشاره به «دروازه جرجان» در متون کهن، به روستایی اشاره دارد که هسته اولیه آزادشهر امروزی را تشکیل داده است. برای مثال، گفته می‌شود محمد بن جعفر صادق، فرزند امام ششم شیعیان، در «باب جرجان» کشته و دفن شده که این موضوع به اهمیت تاریخی منطقه اشاره دارد.
وجود آرامگاه محمد بن زید، که ۱۷ سال بر حکومتی علوی فرمانروایی کرده، یکی از مهم‌ترین شواهد قدمت و شکوفایی این منطقه به شمار می‌رود. در دوره صفویه، این شهر با نام «شاه‌فسند» شناخته می‌شد و در وقف‌نامه‌ای از خواجه مظفرالدین بتکچی در سال ۹۰۹ هجری قمری به عنوان بخشی از حوزه کبودجامه ذکر شده است. در تاریخ معاصر، از پایان عصر صفوی تا دوره رضاشاه، این منطقه با بی‌ثباتی، ناامنی و درگیری میان ترکمن‌ها و بومیان روبه‌رو بود که به ضعف شهرنشینی منجر شد. پس از انقلاب، نام شاهپسند به آزادشهر تغییر یافت، با این تصور که این نام به دلیل علاقه رضاشاه به این منطقه انتخاب شده بود.
اقتصاد و کشاورزی
اقتصاد آزادشهر به کشاورزی وابسته است و فرآورده‌های متنوعی در این منطقه تولید می‌شود. از جمله محصولات کشاورزی این شهر می‌توان به مرکبات، آلو، غلات (گندم، جو، برنج)، کلزا، پنبه، زیتون، گلابی، گردو، گیلاس، آلبالو، گوجه، خیار، بادمجان، سیب‌زمینی و گل نرگس اشاره کرد. این تنوع محصولات، آزادشهر را به یکی از مناطق مهم کشاورزی در استان گلستان تبدیل کرده است.