اروپامحوری
اروپامحوری (به انگلیسی: Eurocentrism) یا غرب‌محوری (به انگلیسی: Western-centrism) به دیدگاهی گفته می‌شود که جهان را از منظر فرهنگ و تاریخ اروپا یا غرب بررسی می‌کند و غرب را به‌عنوان مرکز رویدادهای جهانی یا برتر از سایر فرهنگ‌ها در نظر می‌گیرد.
دامنه این مفهوم بسته به کاربرد آن متفاوت است: گاهی فقط اروپا، گاهی کل دنیای غرب (اروپا به همراه آمریکای شمالی) و گاهی نیز صرفاً اروپای غربی – به‌ویژه در دوران جنگ سرد – به‌عنوان مرکز در نظر گرفته می‌شوند.
در کاربردهای تاریخی، اروپامحوری معمولاً به ارائه تاریخ از نگاه اروپایی به‌عنوان حقیقت مطلق اشاره دارد. همچنین ممکن است به نوعی توجیه‌گری نسبت به استعمار اروپایی و دیگر اشکال امپریالیسم اطلاق شود.
پیدایش و رواج اصطلاح یورومحوری
اصطلاح «اروپامحوری» در دهه ۱۹۷۰ توسط اقتصاددان مارکسیست مصری، سمیر امین، ابداع شد. در آن زمان، او مدیر مؤسسه آفریقایی توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی وابسته به کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای آفریقا بود. او این واژه را در چارچوب مدل جهانی «مرکز–پیرامون» در توسعه سرمایه‌داری به‌کار برد. به گفته امین، ریشه‌های اروپامحوری به دوره رنسانس برمی‌گردد، اما این طرز فکر تا قرن نوزدهم به‌طور گسترده رواج نیافت.
گرچه واژه اروپامحوری از دهه ۱۹۷۰ رواج یافت، ولی شکل صفتی آن از دهه ۱۹۲۰ در متون مختلف دیده شده است. در زبان فرانسوی نیز شکل این واژه (européocentrique) در میانه قرن بیستم، به‌ویژه در جریان مباحث مربوط به استعمارزدایی و بین‌الملل‌گرایی، رایج شد.
استفاده از این واژه در زبان انگلیسی در بستر سیاست هویتی از اواسط دهه ۱۹۸۰ معمول شد و در دهه ۱۹۹۰ با گسترش مباحث استعمارزدایی، توسعه و کمک‌های انسان‌دوستانه کشورهای صنعتی به کشورهای در حال توسعه، بیشتر به‌کار رفت.