بانکوک
بانکوک (به تایلندی: กรุงเทพมหานคร) (تلفظ: کرونگتِپ مهاناکُن یا به‌طور کوتاه: کرونگتِپ)، پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر تایلند است. این شهر با مساحتی حدود ۱٬۵۶۸٫۷ کیلومتر مربع در دلتای رود چائو پرایا در مرکز تایلند قرار دارد و بر اساس برآورد سال ۲۰۲۱، جمعیتی حدود ۹ میلیون نفر را در خود جای داده که ۱۳ درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. منطقه کلان‌شهری بانکوک با بیش از ۱۷٫۴ میلیون نفر (۲۵ درصد جمعیت تایلند) به‌عنوان یک ابرشهر و شهری پیشرو شناخته می‌شود که از نظر اندازه و اهمیت اقتصادی، سایر مراکز شهری تایلند را تحت‌الشعاع قرار داده است.
تاریخچه
ریشه‌های بانکوک به یک پست تجاری کوچک در دوران پادشاهی آیوتایا در قرن پانزدهم بازمی‌گردد که به‌تدریج رشد کرد و به محل دو پایتخت متوالی، یعنی تونبوری در سال ۱۷۶۷ و راتاناکوسین در سال ۱۷۸۲، تبدیل شد. این شهر در اواخر قرن نوزدهم، در زمان مدرنیزه شدن سیام تحت فشارهای غرب، نقش محوری داشت. بانکوک در قرن بیستم مرکز مبارزات سیاسی کشور بود؛ زمانی که سیام -که بعدها به تایلند تغییر نام داد- سلطنت مطلقه را کنار گذاشت، قانون اساسی را پذیرفت و با کودتاها و قیام‌های متعدد روبه‌رو شد. این شهر از سال ۱۹۷۲ به‌عنوان یک منطقه اداری ویژه تحت مدیریت کلان‌شهر بانکوک ثبت شد و در فاصله دهه‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ رشد سریعی را تجربه کرد. امروزه بانکوک تأثیر قابل‌توجهی بر سیاست، اقتصاد، آموزش، رسانه و جامعه مدرن تایلند دارد.
جایگاه جهانی بانکوک
رونق سرمایه‌گذاری آسیایی در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ بسیاری از شرکت‌های چندملیتی را به سوی بانکوک کشاند و دفاتر منطقه‌ای خود را در این شهر راه‌اندازی کردند. بانکوک اکنون نیرویی منطقه‌ای در زمینه مالی، تجارت و فرهنگ عامه است. این شهر به‌عنوان مرکزی بین‌المللی برای حمل‌ونقل و مراقبت‌های بهداشتی شناخته می‌شود و در زمینه هنر، مد و سرگرمی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. بانکوک با زندگی خیابانی پرجنب‌وجوش، جاذبه‌های فرهنگی مانند کاخ بزرگ و معابد بودایی چون وات آرون و وات پو، و همچنین مناطق تفریحی شبانه مثل جاده خائوسان و پاتپونگ شناخته می‌شود. این شهر در میان برترین مقاصد گردشگری جهان قرار دارد و در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی بارها به‌عنوان پربازدیدترین شهر دنیا معرفی شده است.
چالش‌های بانکوک
رشد سریع بانکوک همراه با برنامه‌ریزی شهری اندک، به منظره‌ای نامنظم و زیرساخت‌های ناکافی منجر شده است. با وجود شبکه گسترده بزرگراه‌ها، جاده‌های ناکافی و استفاده زیاد از خودروهای شخصی، ترافیک مزمن و فلج‌کننده‌ای ایجاد شده که در دهه ۱۹۹۰ آلودگی شدید هوا را به دنبال داشت. برای حل این مشکل، شهر به سمت حمل‌ونقل عمومی روی آورده و ۱۰ خط ریلی شهری را راه‌اندازی کرده و سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی دیگری را در دست ساخت دارد؛ با این حال، ترافیک همچنان یکی از مسائل اصلی این شهر باقی مانده است.