بم
بم، شهری تاریخی و فرهنگی است که در استان کرمان، در جنوب شرقی ایران واقع شده است. به‌واسطه ارگ تاریخی بم، این شهر به قلب تپنده جذب مسافر و پایتخت گردشگری جنوب شرق ایران بود بدل شد و به شهرت جهانی رسید. ارگ بم، مهم‌ترین جاذبه توریستی شهر بم و استان کرمان، سالانه میزبان گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان بوده است.
بم در فاصله ۱۹۵ کیلومتری جنوب شرقی کرمان قرار گرفته و جمعیت آن براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ به ۱۲۷٬۳۹۶ نفر می‌رسد که با احتساب حومه، جمعیت منطقه شهری بم به ۲۰۰ هزار نفر نیز می‌رسد.
خرما، مرکبات، حنا، کماچ سهن، کلمپه و قاووت از جمله سوغات معروف و مهم بم به حساب می‌آیند. همچنین صنایع دستی تولیدی از درخت خرما نیز در این شهر رونق دارد.
بم علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، از نظر صنعتی نیز حائز اهمیت است. این شهر به عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید خرما در ایران شناخته می‌شود و همچنین در زمینه‌های مختلفی مانند کشاورزی، دامداری، صنایع غذایی و نساجی فعال است.
زلزله ویرانگر بم سال ۱۳۸۲ خسارات سنگینی به شهر بم وارد کرد و بخش قابل توجهی از آن را ویران کرد. ایرج بسطامی، خواننده سنتی و مشهور ایرانی، از مشاهیر این شهر بود که در زلزله سال ۱۳۸۲ جان خود را از دست داد. پس از زلزله، تلاش‌های گسترده‌ای برای بازسازی و احیای این شهر انجام شده است و بم دوباره به‌عنوان یکی از مقاصد گردشگری مهم ایران در حال رونق گرفتن است.
پیشینه
بم یکی از شهرهای تاریخی ایران و استان کرمان است که به‌واسطه ارگ عظیم و باشکوه خود، شهرت جهانی دارد. ارگ بم بزرگترین بنای خشتی جهان محسوب می‌شود.
در گذشته، بم به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، به‌عنوان دروازه شرق ایران شناخته می‌شد. همچنین به‌دلیل محصولات کشاورزی باکیفیت، به ویژه خرما، در سراسر جهان مشهور بود.
بنا بر شواهد تاریخی، قدمت بم به هزاران سال پیش می‌رسد و شواهد نشان می‌دهد که ساکنان اولیه آن از نژاد آریایی بوده‌اند. در مورد بانیان اولیه این شهر، روایات مختلفی وجود دارد. برخی اساطیر بنای آن را به بهمن بن اسفندیار نسبت می‌دهند.
صنعت نساجی از جمله صنایع مهم و کهن بم بوده است. پارچه‌های نخی که در این شهر بافته می‌شد، به دلیل کیفیت بالا، به دورترین نقاط جهان، از جمله مصر، صادر می‌شده است.
اقلیم
بم دارای آب و هوایی گرم و خشک است، اما به‌دلیل مجاورت با کویر، شاهد نوسانات دمایی زیادی در طول سال است. گاه در تابستان‌ها گرم‌ترین و در زمستان‌ها سردترین نقطه کشور لقب می‌گیرد. میانگین بارندگی سالانه در این شهر 68 میلی‌متر است.
در اطراف این شهر مناطق کوهستانی سرسبز و خوش آب و هوا از جمله منطقه دهبکری وجود دارد که اقلیم متفاوت با شهر بم دارد و از آن به‌عنوان "بهشت میان دو جهنم" یاد می‌شود.
جاذبه‌های گردشگری
- ارگ بم: ارگ بم که به عنوان بزرگترین سازه‌های خشتی جهان بود که در زلزله سال 1382 تا حد زیادی تخریب شد؛ ولی با پیگیری دولت و مردم ایران و بازسازی این بنا، توانست دوباره به دوران باشکوه قبل از وقوع این بلای طبیعی باز گردد.
- بازار سنتی بم: بازار سنتی سرپوشیده بم در محله صوفی آباد بم و در خیابان بوعلی سینا،خیابان طباطبایی واقع شده است. مجموعه بازارهای قدیمی بم مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار است و در بم، مرکز شهر، مجاور امامزاده اسیری واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۶۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازار تاریخی بم که یکی از قدیمی‌ترین بازارهای ایران است، در سال 1382 توسط زلزله تخریب شد اما با هم اکنون این بازار بازسازی شده است.
- مقبره امیر شمس‌الدین محمد: این مقبره مربوط به دوره ایلخانیان است و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- موزه مردم‌شناسی بم: در این موزه، اشیاء و لوازم مربوط به زندگی مردم بم در گذشته به نمایش گذاشته شده است.
- خانه ابراهیمی: این خانه مربوط به دوره قاجار است و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- منطقه نمونه گردشگری دهبکری: یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر بم، منطقه خوش آب و هوای دهبکری است. این منطقه سرسبز و چشم‌نواز، در دل کویر بم خودنمایی می‌کند و به همین دلیل در بین مردم بم بسیار محبوب است. دهبکری در تمام فصول سال پذیرای مسافران است و ارتفاعات بکر و دست نخورده آن، مقصدی ایده‌آل برای گروه‌های کوه‌نوردی و گردشگری به‌شمار می‌رود. کوه شیر و منطقه زیبای مرغک از جمله این ارتفاعات هستند. ساخت تله کابین در دهبکری یکی از طرح‌های گردشگری و مدرنی است که به‌دلیل بی‌توجهی مسئولین، به سرانجام نرسیده است. منطقه مرغک به‌دلیل جنگل‌های پسته وحشی و بادام وحشی و سرسبزی فراوان، شهرتی خاص دارد. در گذشته، موسیقی سنتی ایرانی اصیلی در این منطقه رواج داشته است.
مشاهیر
بم مهد پرورش انسان‌های برجسته‌ای در عرصه‌های مختلف فرهنگی و هنری بوده است. در این میان، می‌توان به نام‌های درخشان هنرمندان، نویسندگان، ورزشکاران و نام‌آوران این خطه اشاره کرد:
- داریوش رفیعی، خواننده
- کورس سرهنگ زاده، خواننده
- ایرج بسطامی، خواننده
- داوود سپهر، خواننده
- رضا ایران نژاد، آهنگساز،نوازنده،کارگردان
- اسدالله (رضا) اصغرپور، کشتی گیر و صاحب نام در ورزش باستانی، معروف به پهلوان اسد و موسس زورخانه اسد بم
- پوریا سبزواری، نوازنده و آهنگساز
- محمدعلی علومی، نویسنده و پژوهشگر
- شهرام ابوعامری، نوازنده ویلن
- اهورا ایمان، ترانه سرا
- روح انگیز سامی نژاد ، بازیگر
- داوود سلطانی نژاد، خواننده
- مهدی بهزاد پور، خواننده
- محمدعلی ابوعامری، صدا پیشه
- احسان افشارمنش، شاعر، نویسنده و روانشناس
- حامد عسکری، مجری، شاعر و ترانه سرا