جاکارتا
جاکارتا (به اندونزیایی: Jakarta)، با نام رسمی منطقه ویژه پایتختی جاکارتا (DKI Jakarta)، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر اندونزی است. این شهر که تا سال ۱۹۴۹ بتاویا نامیده می‌شد، در ساحل شمال‌غربی جزیره جاوه، پرجمعیت‌ترین جزیره جهان، قرار دارد. جاکارتا بزرگ‌ترین کلان‌شهر جنوب‌شرق آسیا و پایتخت دیپلماتیک آسه‌آن است.
این منطقه ویژه، که از نظر اداری معادل یک استان است، با استان‌های جاوه غربی در جنوب و شرق و بانتن در غرب هم‌مرز است و سواحل شمالی آن به دریای جاوه می‌رسد. منطقه کلان‌شهری جاکارتا، شامل شهرهای اقماری مانند بوگور، دپوک، تانگرانگ، تانگرانگ جنوبی و بکاسی، با مساحت ۷,۰۷۶.۳۱ کیلومتر مربع، در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۲.۶ میلیون نفر جمعیت داشت که آن را به بزرگ‌ترین منطقه شهری اندونزی و دومین در جهان (پس از توکیو) تبدیل کرده است. تولید ناخالص داخلی جاکارتا در سال ۲۰۲۳ به ۷۲۴.۰۱ میلیارد دلار (بر اساس برابری قدرت خرید) رسید و دومین اقتصاد بزرگ آسه‌آن پس از سنگاپور است.
تاریخچه
جاکارتا یکی از قدیمی‌ترین شهرهای مسکونی جنوب‌شرق آسیا است. این شهر در قرن چهارم میلادی با نام سوندا کلاپا تأسیس شد و به بندری مهم برای پادشاهی سوندا تبدیل گردید. در دوره استعمار هلند، با نام بتاویا، پایتخت غیررسمی هند شرقی هلند بود. تا سال ۱۹۶۰، جاکارتا بخشی از جاوه غربی بود، اما در این سال به‌عنوان منطقه ویژه پایتختی به یک استان مستقل تبدیل شد. امروزه، این استان شامل پنج شهر اداری و یک ناحیه اداری است.
اهمیت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی
جاکارتا مرکز اقتصادی، فرهنگی و سیاسی اندونزی است. با وجود مساحت نسبتاً کوچک ۶۶۱.۲۳ کیلومتر مربع، کوچک‌ترین استان اندونزی، این شهر فرصت‌های شغلی و استاندارد زندگی بالاتری نسبت به بسیاری از مناطق کشور ارائه می‌دهد و مهاجران را از سراسر مجمع‌الجزایر اندونزی جذب کرده است. این تنوع مهاجرتی، جاکارتا را به کوره‌ای از فرهنگ‌های گوناگون تبدیل کرده است. جاکارتا از نظر شاخص توسعه انسانی در میان استان‌های اندونزی رتبه اول را دارد و میزبان نهادهای مالی مانند بانک اندونزی، بورس اوراق بهادار اندونزی و دفاتر مرکزی شرکت‌های بزرگ اندونزیایی و بین‌المللی است. این شهر همچنین به‌عنوان یک شهر جهانی رده آلفا و مقر دبیرخانه آسه‌آن شناخته می‌شود.
چالش‌ها و مسائل زیست‌محیطی
جاکارتا با چالش‌های بزرگی مانند رشد سریع شهری، تخریب اکولوژیکی، آلودگی هوا، ترافیک سنگین، ازدحام و سیل مواجه است. بخش شمالی شهر به دلیل فرونشست زمین و برداشت آب‌های زیرزمینی تا ۱۷ سانتی‌متر در سال در حال غرق شدن است، که آن را به یکی از سریع‌ترین پایتخت‌های در حال فرونشست جهان تبدیل کرده و خطر سیل را افزایش داده است. در حالی که بخش جنوبی شهر از این مشکل مصون است. این مسائل زیست‌محیطی و زیرساختی فشار زیادی بر شهر وارد کرده است.
انتقال پایتخت و آینده جاکارتا
در اوت ۲۰۱۹، رئیس‌جمهور جوکو ویدودو اعلام کرد که پایتخت اندونزی از جاکارتا به شهر برنامه‌ریزی‌شده نوسانتارا در استان کالیمانتان شرقی در جزیره بورنئو منتقل خواهد شد. این تصمیم در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۲ توسط مجلس اندونزی تأیید شد. با این حال، دولت اندونزی اعلام کرده که جاکارتا را رها نخواهد کرد و قصد دارد طی دهه آینده ۴۰ میلیارد دلار، بیش از هزینه ساخت نوسانتارا، برای نجات این شهر سرمایه‌گذاری کند. این سرمایه‌گذاری برای مقابله با مشکلات زیست‌محیطی و بهبود زیرساخت‌های جاکارتا برنامه‌ریزی شده است.