درخواست اصلاح

خسرو شکیبایی

از دانشنامه ویکیدا

خسرو شکیبایی، بازیگر و گوینده مرد ایرانی در تاریخ 7 فروردین ۱۳۲۳ در تهران به دنیا آمد. پدرش احمد شکیبایی سرگرد ارتش بود و مادرش فریده حاتمی نام داشت و در خانه‌ای اطراف خیابان مولوی تهران ساکن بودند.

خسرو شکیبایی
خسرو شکیبایی
اطلاعات شخصی
نام(های): خسرو شکیبایی
لقب(ها): محمود، عمو خسرو، خسروی سینمای ایران، هامون
تاریخ تولد: ۷ فروردین ۱۳۲۳
محل تولد: تهران
تاریخ فوت: ۲۸ تیر ۱۳۸۷
محل دفن: قطعه هنرمندان بهشت زهرا
پیشه: بازیگر، گوینده
نام پدر: احمد شکیبایی
نام مادر: فریده حاتمی
همسر(ها): تانیا جوهری پروین کوشیار
فرزندان: پوپک و پوریا

خسرو در 14 سالگی پدرش را از دست داد. او با آنکه از کودکی به هنر و سینما علاقه داشت، مجبور بود برای تامین مخارج زندگی، در حرفه‌های مختلف ازجمله خیاطی و کانال سازی و آسانسورسازی کار کند.

او پس از پایان دبیرستان برای تحصیل در رشته بازیگری وارد دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران شد. او کمی پس از ورود به دانشگاه و در 19 سالگی، برای اولین بار اجرا در تئاتر را تجربه کرد. پشتکارو استعداد او باعث شد خیلی زود مورد توجه کارگردان‌های حرفه‌ای تئاتر ازجمله عباس جوانمرد قرار بگیرد و به یک بازیگر حرفه‌ای تبدیل شود.

او در نمایش‌هایی از قبیل همه پسران من، سنگ و سرنا، بیا تا گل برافشانیم و شب بیست و یکم ایفای نقش کرد.

او سپس به خدمت سربازی رفت و بعد از آن برای کسب شغل در امتحان صدا در استودیو شهاب شرکت کرد و پس از کسب نمره قبلی در آنجا استخدام شد.

خسرو شکیبایی بخاطر صدای زیبا و خاصی که داشت مدتی در حرفه گویندگی و صدا پیشگی فعالیت کرد اما علاقه به بازیگری باعث می‌شد که بیشتر تمرکز خود را روی بازیگری بگذارد.

اولین حضور خسرو شکیبایی در قاب تصویر در سال 1353 و با بازی در فیلم کوتاه کتیبه به کارگردانی فریبرز صالح اتفاق افتاد. او همچنین در سریال سمک عیار و خلیل ده مرده ایفای نقش کرد اما کارهای او چندان دیده نمی‌شد. پس از انقلاب، بازی در فیلم قرمز به کارگردانی مسعود کیمیایی شروع دیگری برای شکیبایی بود و در سال ۱۳۶۸ با فیلم هامون به کارگردانی داریوش مهرجویی به چنان شهرتی دست یافت که تا پایان عمر همراهش بود. او برای بازی در فیلم هامون موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلم فجر شد.

کار شاخص دیگر خسرو شکیبایی، بازی درفیلم سینمایی کیمیا به کارگردانی احمدرضا درویش در سال 1373 بود که سیمرغ دوم را برای او به ارمغان آورد. او سومین جایزه سیمرغ خود را برای بازی در نقش عادل مشرقی در فیلم سالاد فصل به کارگردانی فریدون جیرانی به دست آورد.

خسرو شکیبایی بخش زیادی از شهرت خود را از طریق تلویزیون به دست آورد. بازی او در مجموعه تلویزیونی روزی روزگاری و خانه سبز، موجب شهرت او نزد مردم شد. مجموعه همسران و سرزمین سبز و تفنگ سرپر نیز از دیگر تجربه‌های موفق شکیبایی در تلویزیون بودند.

او علاوه بر بازیگری گویندگی نیز می‌کرد و دکلمه‌های متعددی از او به جامانده است. برخی از اشعار شاعرانی همچمون سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، محمدرضا عبدالملکیان و سیدعلی صالحی با صدای خسرو شکیبایی ضبط شده‌اند.

خانواده

خسرو شکیبایی فرزند احمد شکیبایی، سرگرد ارتش بود. مادرش فریده حاتمی، همسر اول سرگرد شکیبایی بود که تا سال‌ها صاحب فرزند نشد و به همین دلیل احمد شکیبایی در آرزوی داشتن همسر دوم اختیار کرد. خسرو در خانواده با نام محمود شناخته می‌شد اما نام شناسنامه‌ای او خسرو بود.

خسرو شکیبایی ابتدا با تانیا جوهری بازیگر زن سینما و تلویزیون ازدواج کرد و صاحب دختری به نام پوپک شد. این ازدواج به طلاق ختم شد و خسرو شکیبایی پس از چندی در سال ۱۳۶۰ با پروین کوشیار ازدواج کرد و صاحب پسری به نام پوریا شد.

دخترش پوپک مدتی به کار گویندگی در رادیو مشغول بود و پسرش پوریا اکنون بازیگر و صداپیشه است.

بیماری و مرگ

خسرو شکیبایی مدتی به بیماری هپاتیت C مبتلا و تحت درمان بود. در اثر عوارض این بیماری، کبد وی مورد آسیب قرار گرفت. او همچنین به دیابت مبتلا بود که عوارض بیماری را تشدید می‌کرد. عوارض ناشی از بیماری هپاتیت، باعث ابتلای وی به سرطان کبد شد که وی مدت‌ها با این بیماری دست به گریبان بود.

سرانجام خسرو شکیبایی در ۲۸ تیر ۱۳۸۷ در بیمارستان پارسیان تهران بر اثر ایست قلبی درگذشت. پیکر وی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

جوایز و افتخارات

  1. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در هشتمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم هامون در سال ۱۳۶۸
  2. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم کیمیا در سال ۱۳۷۳
  3. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در بیست و سومین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سالاد فصل در سال ۱۳۸۳
  4. دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بازی در فیلم اتوبوس شب در سال ۱۳۸۵
  5. عنوان بازیگر منتخب ماندگارترین نقش تاریخ سینمای ایران برای بازی در نقش حمید هامون در فیلم هامون در سال ۱۳۸۳
  6. لوح زرین بهترین بازیگر مرد برای بازی در فیلم کاغذ بی خط در سال ۱۳۸۲

آثار

جدول آثار خسرو شکیبایی:

سینما تلویزیون
عنوان سال عنوان سال
کتیبه ۱۳۵۴ سمک عیار ۱۳۵۴
خط قرمز ۱۳۶۰ خلیل ده مرده ۱۳۵۴
دادشاه ۱۳۶۲ لحظه ۱۳۵۴
صاعقه ۱۳۶۳ مدرس ۱۳۵۴
دزد و نویسنده ۱۳۶۴ کوچک جنگلی 1367
رابطه ۱۳۶۵ روزی روزگاری ۱۳۶۸
شکار ۱۳۶۶ تهران ۵۳ ۱۳۶۸
ترن ۱۳۶۶ میثاق خون ۱۳۶۸
عبور از غبار ۱۳۶۸ میراث مشترک ۱۳۶۸
هامون ۱۳۶۸ بوی گل‌های وحشی ۱۳۷۴
جستجو در جزیره ۱۳۶۹ خانه سبز ۱۳۷۵
ابلیس ۱۳۶۹ سرزمین سبز ۱۳۷۶
بانو ۱۳۷۰ کاکتوس ۱۳۷۷
یک بار برای همیشه ۱۳۷۱ تفنگ سرپر 1379
سارا ۱۳۷۱ آواز مه 1381
پرواز را به خاطر بسپار ۱۳۷۱ در کنار هم 1381
بلوف ۱۳۷۲ باران عشق 1381
کیمیا ۱۳۷۳ شیخ بهایی 1386
پری ۱۳۷۳ میراث 1386
درد مشترک ۱۳۷۳ آشیانه‌‌ای برای زندگی 1387
خواهران غریب ۱۳۷۴ بختک 1387
عاشقانه ۱۳۷۴
سایه به سایه ۱۳۷۴
سرزمین خورشید ۱۳۷۵
زندگی ۱۳۷۶
روانی ۱۳۷۶
میکس ۱۳۷۸
عشق شیشه‌‌ای ۱۳۷۸
دختردایی گمشده ۱۳۷۸
دختری به نام تندر ۱۳۷۹
مزاحم ۱۳۸۰
لژیون ۱۳۸۰
کاغذ بی خط ۱۳۸۰
اثیری ۱۳۸۰
صبحانه‌‌ای برای دو نفر ۱۳۸۲
ازدواج صورتی ۱۳۸۳
سالاد فصل ۱۳۸۳
حکم ۱۳۸۳
چه کسی امیر را کشت؟ ۱۳۸۴
عروسک فرنگی ۱۳۸۴
پیشنهاد ۵۰ میلیونی ۱۳۸۴
ستاره‌‌ها ۱۳۸۴
دست‌های خالی ۱۳۸۵
اتوبوس شب ۱۳۸۵
نسکافه داغ داغ ۱۳۸۵
رئیس ۱۳۸۵
دایناسور ۱۳۸۶
شب ۱۳۸۶
دل شکسته ۱۳۸۶
امروز نه فردا ۱۳۸۷
دوشیزه باران ۱۳۸۷
شرقی ۱۳۸۷
حیران ۱۳۸۷