دوشنبه (تاجیکستان)
دوشنبه، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر تاجیکستان، با جمعیتی حدود ۱,۵۶۴,۷۰۰ نفر (تا مارس ۲۰۲۴) است که عمدتاً از قوم تاجیک تشکیل شده‌اند. این شهر تا سال ۱۹۲۹ در زبان روسی به نام دیوشامبه شناخته می‌شد و از ۱۹۲۹ تا ۱۹۶۱ به افتخار ژوزف استالین، استالین‌آباد نام داشت. دوشنبه در دره حصار واقع شده و از شمال و شرق با رشته‌کوه حصار و از جنوب با کوه‌های باباتاگ، آکتاو، رانگونتاو و کراتاو احاطه شده است. ارتفاع شهر بین ۷۵۰ تا ۹۳۰ متر است و به چهار منطقه تقسیم می‌شود: اسماعیل سامانی، ابن سینا، فردوسی و شاه‌منصور.
.jpg)
تاریخچه و پیشینه
در دوران باستان، منطقه‌ای که اکنون دوشنبه در آن قرار دارد یا نزدیک به آن است، محل سکونت امپراتوری‌ها و اقوام مختلفی از جمله فرهنگ‌های نوسنگی، امپراتوری هخامنشی، یونانی باختری، امپراتوری کوشانی و هپتالی‌ها بود. در قرون وسطی، سکونتگاه‌هایی مانند واسع و کاخ معروف آن در نزدیکی دوشنبه شکل گرفتند. از قرن هفدهم تا اوایل قرن بیستم، دوشنبه به یک روستای بازاری تبدیل شد که گاهی تحت کنترل بیگ حصار، بلخ و در نهایت بخارا بود، تا اینکه توسط امپراتوری روسیه فتح شد. در سال ۱۹۲۲، بلشویک‌ها دوشنبه را تصرف کردند و در سال ۱۹۲۴، این شهر به پایتخت جمهوری خودمختار سوسیالیستی تاجیکستان تبدیل شد که آغاز توسعه و رشد سریع جمعیت آن بود. پس از جنگ داخلی تاجیکستان، دوشنبه پایتخت تاجیکستان مستقل شد و به یک شهر مدرن با میزبانی کنفرانس‌های بین‌المللی تبدیل گردید.
زیرساخت‌ها و آموزش
سیستم آموزشی دوشنبه عمدتاً ریشه در دوران شوروی دارد و تحت کنترل دولت است. دانشگاه ملی تاجیکستان، بزرگ‌ترین دانشگاه دوشنبه، توسط دولت تأمین مالی می‌شود. فرودگاه بین‌المللی دوشنبه اصلی‌ترین فرودگاه شهر است. حمل‌ونقل عمومی شامل سیستم تراموای برقی از سال ۱۹۵۵، سیستم ریلی کوچک و شبکه جاده‌ای است. برق شهر عمدتاً از سد نورک و انرژی هیدروالکتریک تأمین می‌شود و سیستم آب شهری که از سال ۱۹۳۲ فعالیت می‌کند، فرسوده است. سیستم بهداشت و درمان تاجیکستان نیز در دوشنبه متمرکز است و بیمارستان‌های اصلی کشور در این شهر قرار دارند.
اقتصاد و جاذبه‌های گردشگری
دوشنبه حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی تاجیکستان را تشکیل می‌دهد و دارای بخش‌های صنعتی، مالی، خرده‌فروشی و گردشگری قابل‌توجهی است. پارک‌های معروف شهر شامل پارک پیروزی و پارک رودکی هستند. از جاذبه‌های اصلی می‌توان به موزه ملی تاجیکستان، پرچم بلند دوشنبه و موزه ملی آثار باستانی تاجیکستان اشاره کرد.