زمان
زمان، عنصری بنیادی در هستی است که به مثابه دنبالهای پیوسته از رخدادها، از گذشته تا حال و از حال تا آینده امتداد مییابد. این کمیت، مبنای اندازهگیری توالی و طول رویدادها، بازههای زمانی بین آنها و همچنین نرخ تغییر کمیتها در جهان مادی و تجربه آگاهانه انسان است. زمان اغلب به عنوان بعد چهارم، در کنار ابعاد سهگانه فضا، شناخته میشود.
ریشهشناسی
واژه "زمان" در زبان فارسی ریشه در واژه "زروان" دارد که در اساطیر ایران باستان، نام خدای زمان بوده است. از دیرباز، زمان در حوزههای دین، فلسفه و علم از جایگاهی محوری برخوردار بوده است. با وجود این، ارائه تعریفی جامع و فراگیر از آن که در تمامی شاخهها قابل اتکا باشد، همواره چالشی دشوار برای دانشمندان بوده است.
کاربرد
مفهوم زمان در عرصههای مختلف، از جمله کسب و کار، صنعت، علم و هنرهای نمایشی، به اشکال گوناگون در دستگاههای اندازهگیری و نظامهای مربوطه نمود مییابد. در فیزیک، زمان به عنوان "آنچه که یک ساعت نمایش میدهد" تعریف میشود. نظریه نسبیت عام، ماهیت فیزیکی زمان را بر پایه رویدادهای فضازمان تبیین میکند.
در این نظریه، هر رویداد با چهار عدد مشخص میشود که زمان و مکان (مختصات محل رویداد) را تعیین میکنند. با این حال، مقادیر این اعداد برای ناظران مختلف میتواند متفاوت باشد. در نسبیت عام، پرسش "اکنون چه زمانی است؟" پاسخی نسبی و وابسته به ناظر خاص دارد.