سبزوار
سبزوار مرکز شهرستان سبزوار و شهری در استان خراسان رضوی می‌باشد. این شهر سومین شهر پهناور استان‌های خراسان است و در گذر تاریخ با نام‌های گوناگونی همچون ساسویه، ساسان‌آباد و بیهق شناخته می‌شده است. سبزوار، با قدمتی دیرینه، همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز جمعیتی، علمی، فرهنگی، تجاری، ارتباطی، اسلامی و تاریخی شرق ایران محسوب می‌گشته است.
سبزوار به‌عنوان پایتخت حکومت سربداران، بزرگ‌ترین جنبش ظلم‌ستیزی و عدالتخواهی ایرانیان در برابر بیگانگان، پایتخت نثر فارسی، پایتخت زیره سبز جهان و مهد هندبال ایران شناخته می‌شود.
اماکن تاریخی
سبزوار بیش از 150 اثر میراثی دارد که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در میان این آثار، دو بنا از جایگاهی ویژه برخوردارند:
- مدرسه فخریه: این مدرسه با قدمتی 1100 ساله، به عنوان قدیمی‌ترین مدرسه ایران شناخته می‌شود. بنایی باشکوه که یادگار دوران طلایی علم و اندیشه در سبزوار است.
- مسجد پامنار: این مسجد با مناره جنبان خود، لقب قدیمی‌ترین مسجد خراسان را یدک می‌کشد. بنایی که تلفیقی از معماری اصیل ایرانی و ذوق و هنر معماران گذشته است.
علاوه بر این، سبزوار به‌عنوان شهر کاروانسراها نیز مشهور است. 16 کاروانسرا در این شهر، حکایت از رونق تجارت و رفت و آمد کاروان‌ها در این مسیر تاریخی دارند. 11 کاروانسرای برون‌شهری و 5 کاروانسرای درون‌شهری، گواه شکوه و عظمت این شهر در گذشته هستند.
سایر آثار تاریخی سبزوار عبارتند از:
- مصلی تاریخی
- مناره خسروگرد
- مسجد جامع
- مدرسه علمیه شریعتمدار
- آرامگاه کاشفی
- آرامگاه ابن یمین
- آرامگاه بقراط
- آرامگاه ملا هادی سبزواری
- سرای دودر
- آرامگاه میرزا امین التجار مشهدی
- کاروانسرای فرامرز خان
- کاروانسرای صالح آباد
- کاروانسرای ریوند
- حوض هشت پایه
- حمام قیصریه
- حمام پادرخت
- حمام زعفرانیه
- یخدان‌های سبزوار
- سرای اولیاء
- سرای حقیران
- آب‌انبار حاج کریم
- آب‌انبار سرسنگ
- بازار سرپوش
- بازار حاج زمان
- امامزاده یحیی
- امامزاده شعیب بن موسی ابن جعفر
- خانه باغ اسکویی
- خانه عظیمیان
- حسینیه قنادها
حمل و نقل
سبزوار بر سر شاهراه مواصلاتی تهران به مشهد کشور قرار گرفته و نقش مهمی در اتصال شرق و غرب ایران ایفا می‌کند. فاصله سبزوار به ترتیب تا تهران و مشهد، 650 و 230 کیلومتر است. جاده‌های 44، 87 و آزادراه در حال احداث حرم تا حرم از این شهر عبور می‌کنند و مسیر ترانزیتی ترکمنستان - قوچان - سبزوار نیز مسیر خود را از این نقطه آغاز می‌کند. به منظور ساماندهی ترافیک و تسهیل عبور و مرور، اقدامات قابل توجهی در زمینه توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و ایجاد بزرگراه‌های کمربندی انجام شده است.
فرودگاه
در سال ۱۳۸۲ فرودگاه سبزوار به روی مسافران گشوده شد. این فرودگاه که پس از فرودگاه مشهد، دومین فرودگاه فعال در استان خراسان رضوی محسوب می‌شود، علاوه بر پروازهای داخلی، میزبان پروازهای بین‌المللی نیز می‌باشد.
راه‌آهن
در حال حاضر دسترسی سبزوار به راه‌آهن از طریق ایستگاه سلطان‌آباد در 45 کیلومتری شمال شرق این شهر امکان‌پذیر است. اما راه‌آهن اتصال‌دهنده سبزوار به شبکه ریلی از ایستگاه سلطان‌آباد منشعب و به شهر سبزوار متصل خواهد شد. طول این مسیر در حدود ۴۵ کیلومتر می‌باشد و در دست ساخت است. در ادامه راه‌آهن سبزوار به بردسکن، کاشمر و تربت حیدریه امتداد خواهد یافت و در نهایت به راه‌آهن مشهد - بافق - بندرعباس و مشهد - بیرجند - زاهدان متصل خواهد شد.
مراکز آموزش عالی
در حال حاضر، ۱۴ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی بزرگ در سبزوار مشغول به فعالیت هستند و دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه آزاد اسلامی از جمله مهم‌ترین دانشگاه‌های این شهر به شمار می‌روند.
مشاهیر
- علی شریعتی
- محمود دولت آبادی
- هادی سبزواری
- ابوبکر بیهقی
- حسین کاشفی
- ابوالفضل بیهقی
- علی دیواندری
- علی اکبر فروتن
- روزبه چشمی
- سید حسن امین
- محمد خردادیان
- میرزا محمد کمیل دهلوی
- بهزاد نبوی
- محمود عنبرانی
- عبدالاعلا سبزواری
- ابوالفضل بیهقی
- خانواده رضایی
- کوروش غنی
- امیرشاهی سبزواری
- محمد خرمگاه
- محمد پروین گنابادی
- محمد باقر سبزواری
- فخرالدین حجازی
- محمد سالاری
- کولو اصفهانیار
- محمدرضا راهچمانی
- آرش سبحانی
- علی صالح آبادی
- حبیب رضایی
- ایرج مهدیان
- محمدرضا داورزنی
- محمد هاشم میرزا افسر
- حسن ریوندی
- هدایت هاشمی
- سعید سلطان پور
- حمید سبزواری
- غلامعلی بسکی
- حسین ترابی
- حسن لاهوتی
- قاسم غنی
- حسین گلستانی