شمس‌الدوله دیلمی
شمس‌الدوله یا شمس‌الدوله ابوطاهر شاه‌خسروِ دیلمی یکی از امیران سلسله آل بویه بود. شمس‌الدوله در تاریخ 387 ه.ق. بعد از فخرالدوله به پادشاهی رسید و تا تاریخ 412 ه.ق. حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او همدان بود. سرانجام بعد از شمس‌الدوله، سماءالدوله به پادشاهی رسید.
او پس از مرگ پدر در شعبان ۳۸۷ ه. ق، توسط قادر (خلیفه بغداد) شمس‌الدوله لقب یافت و حکومت اسمی همدان و نواحی مجاور به او داده‌شد. به علت اینکه هنوز در سنین خردسالی به سر می‌برد، اداره امور و نیابت سلطنت به ملکه فخرالدوله واگذار شد. نام مادر وی شیرین‌دختِ اسپهبدْ رستمِ طبری بود و سیده ملک خاتون خوانده می‌شد. فرمانروایی شمس الدوله در همدان به سبب وزارت شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا در تاریخ شهرت یافت. با وجود این وزارت بالنسبه کوتاه برای ابن سینا جز تحقیر و آزار و دوری از مطالعه و تفکر حاصلی نداشت.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت شمس‌الدوله 'همدان' ذکر شده است.
درگذشت
شمس‌الدوله سرانجام در تاریخ 412 ه.ق. درگذشت.