قدس (تهران)
شهر قدس که سابقاً قلعه حسنخان نامیده میشد، مرکز شهرستان قدس در استان تهران است. آخرین سرشماری سال 1395 جمعیت 309,605 نفر را در 94532 خانوار نشان میدهد.
شهر قدس، که تا پیش از تأسیس شهرداری در سال ۱۳۶۸ با نام قلعه حسن خان شناخته میشد، یکی از شهرهای قدیمی استان تهران است. این شهر در بزرگراه فتح (کیلومتر ۲۰) واقع شده و به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب، آب و هوای خوب کوهپایهای و وجود معادن، مزارع، باغها و مجتمعهای صنعتی متعدد، در سالهای اخیر میزبان مهاجران بسیاری از سایر شهرهای کشور بوده است.
پیشینه
قلعه حسن خان که امروزه به شهر قدس شناخته میشود، در دوره قاجار دشتی حاصلخیز بود که به شکارگاه حکومتی تبدیل شد. این منطقه در اصل دارای نقاط باستانی چون کاووسیه، سرخ حصار و کاروانسراسنگی بود، اما امروزه اثری از آنها باقی نمانده است.
امیرتومان، میرشکار دربار قاجار، این منطقه را تصرف و به نام فرزندش حسن خان، قلعه حسن خان نامگذاری کرد. او با فراهم کردن امکانات و آوردن اهالی خمسه به این منطقه، زمینهای بایر را به زمینهای کشاورزی تبدیل کرد.
هر یک از برادران امیرتومان پس از مرگ او، سهمی از قلعه حسن خان را به ارث بردند. در آن زمان تمام اراضی این قلعه و اطراف آن قابل کشت و زراعت بود و به ده قطعه تقسیم میشد. هر یک از این نواحی دارای قلعهای خاص بود.