عملیات نصر 4

عملیات نصر 4 در روز 31 خردادماه 1366 در منطقه عمومی ماووت عراق با رمز «یا امام جعفر صادق (ع)» به مدت 14 روز اجرا شد.

اهداف

عملیات نصر 4 با هدف تصرف شهر نظامی ماووت عراق و تکمیل اهداف عملیات کربلای 10 توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران طراحی شد.

پس از آزادسازی برخی‌ ارتفاعات‌ از جمله‌: ژاژیله، اسپیدار، گلان و چند ارتفاع‌ مهم‌ دیگر در منطقه‌ عمومی‌ ماووت، ارتش بعثی تلاش‌های‌ زیادی برای باز پس‌ گیری‌ مناطق‌ فتح‌ شده‌ انجام داد که همین باعث‌ شکل گیری و طراحی عملیات‌ نصر۴ با هدف تكمیل‌ پیروزی‌های‌ عملیات‌ كربلای‌ ۱۰ و با‌ امید تصرف‌ ارتفاع‌ بلند گرده‌رش واقع‌ در غرب‌ رودخانه‌ چولان و در نهایت فتح‌ شهر ماووت‌ شد.

شهر ماووت در میان ارتفاعات بلند با یال‌های به هم پیوسته، صخره‌ای و صعب العبور واقع شده است كه تصرف آن با دشواری بسیار همراه است. ارتفاعات این منطقه از شمال به مرز سردشت و رودخانه زاب و از جنوب به شهرك ماووت و جاده آسفالته منتهی می‌شود. تسلط و اشراف ارتفاعات بر قسمت‌هایی از منطقه ماووت و پادگان و مواضع توپخانه در این منطقه، بر اهمیت و ارزش نظامی این ارتفاعات می‌افزاید. ارتفاعات این منطقه شامل گامو، هزاركانیان، بالوكاوه، قشن، گلان، ژاژیله و بالوسه در شرق رودخانه چولان و ارتفاعات گرده‌رش، ویولان، قشن، دولبشك، الاغلو و گوجار در غرب آن می‌باشد. جاده‌های موجود در منطقه، راه‌های وصولی به ماووت را برای ایران از سمت سردشت و بانه و برای دشمن از چوارتا و سلیمانیه تسهیل می‌كند.

خلاصه

قوای ایرانی یک روز قبل از شروع عملیات، به‌ سمت‌ هدفهای‌ تعیین‌ شده‌ در یال‌ غربی‌ گلان‌ بزرگ‌، ارتفاع‌ ژاژیله‌ و چند ارتفاع‌ دیگر حرکت کردند. سپس بامداد روز بعد یعنی 31 خردادماه 1366 و در ساعت 2، گردان ها به‌ طور هماهنگ‌ با رمز «یا امام‌ جعفر صادق(ع)» عملیات‌ نصر۴ را در سه محور آغاز کردند.

با شروع عملیات رزمندگان اسلام در محور 1، با سرعت بالایی موفق به تصرف قلل 1 و 2 قشن شدند و برای تکمیل ماموریت خود به سمت یال این ارتفاع حرکت نمودند.

در محور دوم عملیات، نیروهای ایرانی از یال غربی ارتفاع ژاژیله و یال غربی ارتفاع قشن وارد عمل شدند و توانستند تا ساعت 2:45 ضمن شکستن خط دشمن، بر روی ارتفاع گلان استقرار یافته و سپس پایگاه‌های دشمن در جنوب ارتفاع ژاژیله را تصرف نمایند.

در محور سوم، رزمندگان با آتش سنگین دشمن روبرو شدند ولی موفق شدند با یورش به سمت دشمن علاوه بر عقب راندن آنان، بر قله 1596 بالوکاوه تسلط یابند. همچنین در سمت دیگر این محور، نیروهای ایرانی ضمن پیشروی در یال برده هوش، تپه دوقلوی بالوکاوه را به تصرف خود درآوردند.

با روشن شدن هوا، بخش زیادی از هدف های تعیین شده تامین گردید. ولی ارتش عراق با استقرار در غرب شهر ماووت نه تنها از الحاق نیروهای محور یک و دو جلوگیری کرد بلکه مانع سقوط این شهر شد.

در شب دوم عملیات، رزمندگان اسلام در یال قشن پس از درگیری نزدیک و تن به تن موفق به تصرف کامل آن شدند و در دشت بالوسه نیز توانستند بدون درگیری یک کیلومتر پیشروی داشته باشند.

در مقابل دشمن در روزهای بعد برای جبران شکست خود اقدام به اجرای چندین پاتک کرد که تمامی آن ها با ناکامی روبرو شد. سرانجام پس از 15 روز عملیات مقاومت و ایستادگی قوای ایرانی و رفع نواقص مورهای قشن و تپه های دوقلو، عملیات نصر 4 با تصرف شهر ماووت و ارتفاعات منطقه به پایان رسید.

استعداد نیروهای ایرانی در عملیات نصر 4 عبارت بودند از: لشكر 14 امام حسین(ع) با دو گردان، لشكر 25 كربلا با 4 گردان، لشكر 105 قدس با 3 گردان، لشكر 57 حضرت ابوالفضل(ع) با 3 گردان، لشكر 41 ثارالله با 4 گردان،

لشكر 33 المهدی با 5 گردان، لشكر 155 ویژه شهدا، لشكر 32 انصارالحسین(ع)، تیپ مستقل 11 امیرالمومنین(ع) با 2 گردان، تیپ مستقل 35 امام حسن(ع)، تیپ مستقل 59 مسلم ابن عقیل، تیپ مستقل 38 زرهی ذوالفقار با 2 گردان از قرارگاه نجف اشرف،

گردان کمیل، گردان میثم، گردان حمزه، گردان امام حسین (ع)، گردان ادوات، گردان توپخانه، گردان ابوالفضل (ع)،گردان پدافند، گردان زرهی.

همچنین توپخانه ایرانی که در این عملیات شرکت داشتند شامل: گردان 20 فجر، گردان 21 قدر، گردان 22 ساجدین، گردان 23 نصر، گردان 24 فتح، چهار آتشبار از لشكر 14، دو آتشبار از لشكر 155، یك آتشبار از لشكر 5، یك آتشبار از لشكر 41، یك آتشبار از لشكر 32، دو آتشبار از تیپ 59 می شدند.

نتایج

از مهم ترین دستاورد عملیات نصر 4 می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آزادسازی شهر ماووت، ارتفاعات ژاژیله، تپه دوقولی بالوکاوه وشاخ قشن ارتفاعات 1492،1403،1439،1520 ، 1540 و 1530 که در مجموع حدود 50 کیلومتر مربع می شد، تصرف شهر ماووت، 17 روستا، سه پاسگاه، پادگان ماووت و نیز ارتفاع 1494 قشن، یال گلان، ژاژیله كوچك و بزرگ، یال بالوكاوه، تپه دوقلو، تپه 1595 از یال میراوه و ارتفاع بالوسه که در مجموع حدود 70 کیلومتر از خاک عراق بود.

انهدام تیپ 443 پیاده عراق، انهدام گردان 3 تیپ 2 كماندویی سپاه ششم، انهدام تیپ 603 پیاده، انهدام تیپ 94 پیاده، انهدام تیپ 65 نیروی مخصوص، انهدام تیپ 66 نیروی مخصوص، انهدام تیپ 68 نیروی مخصوص، انهدام تیپ 3 نیروی مخصوص گارد جمهوری، انهدام تیپ 16 نیروی مخصوص گارد جمهوری، انهدام تیپ 99 مكانیزه، انهدام گردان تانك احفا’ الكرار، انهدام گردان‌های 79 و 22 توپخانه. انهدام دهها قبضه انواع آتشبار، تعداد زیادی خودروی نظامی، دهها دستگاه تانک ونفربر، تعداد زیادی مهمات وسلاح سبک و سنگین.