عملیات نصر 8

عملیات نصر 8 از جمله عملیات های نیمه گسترده در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود که در روز بیست و نهم آبان ماه 1366 با رمز «یا محمد با عبدالله (ص)» در منطقه ماووت از استان سلیمانیه اجرا شد.

تصویری از عملیات نصر 8

اهداف

عملیات نصر 8 به منظور تصرف ارتفاع گرده رش و فراهم ساختن زمینه برای اجرای عملیات بزرگ و گسترده توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی شد.

ارتفاعات بلند گرده رش، گوجار، قمیش، دولبشك، الاغلو، ویولان، گرده شیلان و نیزدشت هرمدان و تپه های جنگاوی در شمال سلیمانیه واقع شده است. از بین این ارتفاعات، ارتفاع گرده رش از جهت ورودی غرب رودخانه قلعه چولان حایز اهمیت بود و تنها راه ورود به این منطقه اجرای عملیات و تصرف این ارتفاع بود. رودخانه قلعه چولان، این منطقه را به دو بخش شرق و غرب تقسیم می‌كند كه در آن، ارتفاعات گامو، آمدین، ژاژیله، اسپیدار، دوقلو، قشن، و گلان واقع شده‌اند. كوهستانی بودن، محدودیت عقبه، نبود جاده به خصوص ارتفاع گرده رش و سرمای شدید از ویژگی ها و مشکلات این منطقه عملیاتی بود.

پس از تصرف رودخانه قلعه چولان تا سورکوه در منطقه شرق جبهه در دو عملیات کربلای 10 و نصر 4 و گسترش اجرای عملیات در سمت غرب ضروری بود به منظور کوتاه شدن فاصله مواضع نیروهای منظم ایرانی مستقر در آن سوی مرز و نیروهای نامنظم قرارگاه رمضان و کردهای معارض عراقی مستقر در عمق خاک عراق شرایطی جهت عبور از رودخانه قلعه چولان فراهم شود. بنابراین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اقدام به طراحی عملیات والفجر 8 به منظور فراهم کردن شرایط عبور از این رودخانه را با هدف تصرف ارتفاع گرده رش در دستور کار خود قرار داد.

خلاصه

قبل از شروع عملیات، یگان‌های عمل کننده پس از 5 تا 8 ساعت راه پیمایی خود را به محل های تعیین شده در زیر مواضع دشمن رساندند و با اعلام رمز «یا محمدبن عبدالله (ص) ادرکنی» ساعت 1:16 بامداد روز 29 آبان ماه 1366 به طور همزمان عملیات والفجر 8 را آغاز کردند. یك ساعت، پس از شروع عملیات، رزمندگان اسلام موفق به تصرف قله‌های 1426، 1418، 1391 ، قرارگاه تاكتیكی و مقر گردان تیپ 39 دشمن شدند. اما مقر گردان 2 تیپ 39 در ادامه یال شمال گرده‌رش پاك‌سازی نشد.با آغاز عملیات، مهندسی قرارگاه نجف نیز اقدام به احداث جاده از پاسگاه پلیس به سمت رودخانه قلعه‌چولان و احداث پل لوله‌ای روی این رودخانه كرد. نیروهای عراقی برای جلوگیری از پیشروی رزمندگان، ساعت 5 صبح، لشكر 57 ابوالفضل (ع) را مورد حمله قرار دادند و فشار بر این لشکر باعث عقب نشینی آنان تا 300 متر شد، اما با ورود نیروهای پشتیبانی لشکر ویژه شهدا و لشکر 7 ولی عصر (عج) قوای ایرانی وارد مرحله ایی جدید شدند. ماموریت ادامه تصرف یال گرده رش به عهده لشکر ویژه شهدا گذاشته شد، از این رو، برای كمك و تقویت این یگان به توپخانه و ادوات دستور داده شد در آن محور اجرای آتش كنند. بدین ترتیب، ساعت 5 صبح به لشكر ویژه شهداء و لشكر 7 ولی‌عصر (عج) دستور داده شد كه در پی ادامه ماموریت لشكر 57 و تقویت خط دفاعی لشكر 21 امام رضا (ع) وارد عمل گردند. در مقابل دشمن بار دیگر در اوایل صبح دست به پاتک زد که البته این بار سركوب شد. پس از این سرکوب، تا ظهر روز اول، تحرك خاصی از دشمن مشاهده نشد اما بعد از ظهر چند فروند هواپیمای دشمن با قصد بمباران مواضع رزمندگان اسلام، به اشتباه مواضع قوای خود را بمباران كردند.

در شب دوم عملیات، لشكر ویژه شهداء روی ادامه یال گرده‌رش، با یك گردان از لشكر 57 عبور كرده و آن را تصرف كرد. روز سوم عملیات از دو محور به مواضع نیروهای ایرانی در میان قله‌های 2 و 3 و همچنین به قله 2 حمله كردند، اما رزمندگان اسلام آنها را وادار به عقب نشینی نمودند.

در جریان ادامه عملیات نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق اقدام به اجرای عملیات خود در ارتفاع ویولان در سوم آذر 1366 کرد که با این اقدام آنان، دشمن متوجه حضور آنان در این محور شد و پس از دو روز درگیری نیروهای اتحادیه را مجبور به عقب نشینی کرد.

با این وجود عملیات نصر 8 پس از یک هفته با موفقیت کامل پایان یافت و رزمندگان اسلام به اهداف تعیین شده خود دست یافتند. هدایت و فرماندهی نیروهای ایرانی در این عملیات به عهده قرارگاه نجف اشرف بود و گردان‌های عمل کننده شامل گردان کیمل، گردان میثم، گردان حمزه، گردان امام حسین (ع)، گردان ابوالفضل (ع) و گردان امیرالمومنین (ع) می شد. همچنین قرارگاه نجف اشرف هدایت لشکر 11 امیرالمومنین (ع)، لشکر 21 امام رضا (ع)، لشکر 57 اباالفضل (ع)، لشکر 155 ویژه شهدا، لشکر 7 ولی عصر (عج)، لشکر 52 قدس، تیپ مستقل 12 قائم (عج)، تیپ مستقل 35 امام حسین (ع)، تیپ مستقل مسلم بن عقیل بود.

نتایج

مهم ترین دستاوردهای عملیات نصر 8 شامل: آزادسازی شهر ماووت، آزادسازی ارتفاعات 1426، 1428 و 1391، آزادسازی چند پاسگاه مرزی عراق مستقر در ارتفاعات گرده رش، آزادسازی روستاهای گمالان زور، گمالان خوارد، بر گر بالا ، بر گر پایین، انهدام چندین دستگاه تانک ونفربر، انهدام انواع ماشین آلات مهندسی و راهسازی، انهدام چندین قبضه آتشبار، انهدام توپخانه، انهدام چندین انبار مهمات، انهدام ده ها دستگاه خودرو نظامی دشمن، انهدام انهدام تیپ 29 از لشگر 44 دشمن، انهدام تیپهای 603 ، 83 ، 77 پیاده دشمن، انهدام یک گردان کماندویی از سپاه یکم دشمن، انهدام سه گردان توپخانه دشمن، انهدام یک گروهان تانک دشمن، انهدام گردان کماندویی لشگر 44 دشمن شد. همچنین تعدادی از تانک، دهها دستگاه خودرو، تعداد زیادی انوای خمپاره انداز، یک دستگاه رادار رازیت و مقدار زیادی انواع سلاح سبک به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد.