عملیات والفجر مقدماتی

عملیات والفجر مقدماتی از عملیات های گسترده دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است که به فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در روز 18 بهمن ماه 1361، با رمز «یا الله، یا الله، الله» در محور فکه- چزابه طراحی و اجرا شد.

اهداف

این عملیات در محور فکه- چزابه با هدف تصرف پل غزیله و پیشروی به سمت شهر العماره عراق طراحی شد.

خلاصه

موقعیت منطقه عملیاتی والفجر مقدماتی بدین ترتیب بود که از شمال به میشداغ و برقازه، از جنوب به هورالهویزه، از شرق به چزابه و شهر بستان و از غرب به شهر العماره عراق و روزدخانه دجله محدود می شد.

عملیات والفجر مقدماتی شامگاه روز 17 بهمن 1361 یعنی ساعت 21:30 شب در پنج محور شمال و جنوب رشیده، صفریه و ارتفاعات چرمر شروع شد. رزمندگان در این عملیات از تاریکی مطلق شب برای پاکسازی میادین مین و شکستن خطوط دفاعی دشمن استفاده کردند و موفق به پیشروی در این خطوط شدند. اما عواملی نظیر: وسعت و عمق زیاد موانع، استحکامات دشمن و وجود کانال های متعدد در خطوط دشمن، امکان پیشروی سریع را از نیروهای ایرانی گرفت و با وجود شکسته شدن خط اول دشمن، رزمندگان مجبور شدند با روشن شدن هوا به مواضع قبلی خود برگردند. بدین ترتیب اهداف تعیین شده عملیات، در مرحله اول به دلیل عمق و وسعت زیاد میادین مین، عدم الحاق نیروها و پاکسازی منطقه و از همه مهم تر هوشیاری و اطلاع قبلی دشمن از وقوع عملیات، تامین نشد.

اما عدم موفقیت کامل در مرحله اول باعث نشد تا عملیات انجام نشود. بنابراین مرحله دوم عملیات سه روز بعد یعنی شامگاه روز بیستم بهمن ماه 1361 در ساعت 21 شب، با هدف انهدام نیرو و تجهیزات دشمن آغاز شد. اما این بار نیز عدم هماهنگی در نیروهای عمل کننده و نیز هوشیاری دشمن و آمادگی آنان برای مقابله با حمله، مانع از پیشروی نیروهای ایرانی گردید.

نتایج

مهم ترین دستاورد عملیات والفجر مقدماتی، آزادسازی جاده تدارکاتی و مرزی شیب- رشیده در خاک، پاسگاه رشیده، وهب و کرمه بود. باید خاطر نشان کرد که پاسگاه‌های رشیده، سوبله و صفریه پس از 29 ماه اشغال، بالاخره در این عملیات توسط رزمندگان اسلام آزاد شد.

طراحی اجرای عملیات والفجر مقدماتی، به عهده قرارگاه خاتم الانبیا- مشترک بین سپاه پاسدران انقلاب اسلامی و ارتش- و نیز به همراه دو قرارگاه نجف اشرف و کربلا بود.

قرارگاه کربلا از 5 قرارگاه فرعی تشکیل شده بود که شامل لشکر 14 امام حسین (ع)، لشکر 25 کربلا، لشکر 17 علی بن ابیطالب (ع)، لشکر 7 ولیعصر (عج)، لشکر 41 ثارالله، لشکر 19 فجر، تیپ 44 قمر بنی هاشم و تیپ 15 امام حسین (ع) از سپاه و لشکر 16 زرهی و تیپ 84 ذوالفقار از ارتش می شد.

قرارگاه نجف اشرف نیز از 4 قرارگاه فرعی تشکیل شده بود که شامل: لشکر 27 محمد رسول الله (ص)، لشکر 31 عاشورا، لشکر 5 نصر، تیپ 10 سیدالشهدا و 57 حضرت ابوالفضل از سپاه و لشکر 16 زرهی و تیپ 58 ذوالفقار از ارتش می شد.

در ساعات اولیه این عملیات، غلامحسن افشردی معروف به حس باقری فرمانده اطلاعات و عملیات قرارگاه خاتم الانبیا و فرمانده نیروی زمینی سپاه به همراه چند تن دیگر از جمله مجید بقایی فرمانده قرارگاه کربلا، هنگام شناسایی منطقه در کمین دشمن گرفتار شده و به شهادت رسیدند.