ماش
دانه‌ی ماش (به انگلیسی: Mung bean) (با نام علمی: Vigna radiate) یکی از انواع حبوبات است که بومی آمریکای جنوبی می‌باشد. رنگ اصلی این دانه سبز بوده و در برخی موارد با توجه به نوع منطقه محل کشت ماش، دانه ماش در رنگ های زرد، سبز مایل به زرد، قهوه‌ای و سیاه نیز مشاهده شده است.
این دانه گیاهی به دلیل دارا بودن پروتئین زیاد در دهه‌های اخیر بسیار محبوب بوده و به عنوان منبع سرشار از پروتئین برای گیاه خواران شناخته شده است.
تاریخچه
حدود 1500 سال پیش از میلاد مسیح در هند استفاده از این دانه گیاهی مرسوم بوده است. اگر چه این گیاه بومی آمریکای جنوبی است اما در سراسر آسیا و سپس ایالات متحده کاشت آن گسترش یافته و قرن هاست که این گیاه در آمریکای جنوبی، ایالات متحده، آفریقا، استرالیا و آسیا پرورش می‌یابد. نام انگلیسی ماش در زبان هندی به معنی «دانه سبز» بوده و در چین این دانه به سویای سبز شهرت دارد.
گیاه‌شناسی
ماش گیاهی علفی، بوته‌ای، بالا رونده و گلدار است که متعلق به راسته باقلاسانان و تیره باقلاییان بوده و ارتفاعی در حدود 40 تا 70 سانتی‌متر دارد. برگ های این گیاه مرکب از 4 تا 7 برگچه سبز رنگ بوده و این گیاه ریشه هایی مستقیم و منشعب دارد. ساقه های این گیاه راست، ظریف و کرک دار بوده و رنگ آن ها سبز روشن می‌باشد. گل های این گیاه به صورت گل آذین و خوشه‌ای بوده و گل های آن به رنگ زرد لیمویی می‌باشد.
غلاف های این گیاه باریک، استوانه‌ای و کرک دار بوده و قبل از رسیدن سبز رنگ و پس از رسیدن به رنگ قهوه‌ای یا سیاه رنگ تبدیل می‌شود. میوه ماش باریک و دراز بوده و در هر بوته 2 تا 8 غلاف و در هر غلاف 10 تا 20 دانه کوچک به شکل کروی به رنگ سبز یا قهوه‌ای رنگ مشاهده می‌شود. بهترین زمان کاشت این گیاه تابستان بوده و در ایران این گیاه پس از برداشت جو یا گندم کاشته می‌شود.
ارزش غذایی
هر 100 گرم ماش دارای 26 کیلو کالری است و این دانه سرشار از فیبر، پروتئین، ویتامین کا، ویتامین ث، ویتامین‌های گروه ب و ویتامین آ و عناصر معدنی هم چون سلنیوم، کلسیم، روی، پتاسیم، فسفر، منیزیم، منگنز، مس و آهن و اسیدهای آمینه به نام ایزولوسین، لوسین و والین می‌باشد و از همین رو ارزش غذایی ماش بسیار بالا است.